2022-12-27 08:04:19
Камқонлик
Камқонлик (анемия) - қондаги эритроцитлар ва / ёки гемоглобиннинг паст даражаси билан тавсифланган патологик ҳолат, натижада кислороднинг тўқималарга ўтказилиши қийинлашади ва тўқималарда гипоксия яъни тўқималарда кислород етишмаслиги кузатилади.
ЖССТ маълумотига кўра камқонлик қуйидагича ташхисланади:
• менапаузадан кейин аёлларда ва эркакларда гемоглабиннинг миқдори 130 г/л дан кам;
•туғиш ёшидаги аёлларда гемоглобин миқдори 120 г/л дан кам;
•ҳомиладорлик даврида гемоглобин миқдори 110 г/л дан кам ( биринчи ва учинчи триместрда) ёки 105 г/л дан кам (иккинчи уч ойликда).
Камқонлик оғирлигига кўра даражаларга бўлинади:
•енгил даража (|°) - Hb 120 - 95 г/л,
•ўрта даража (||°) - Hb 94 - 80 г/л,
•оғир даража (|||°) - Hb 79 - 65 г/л,
•ҳаёт учун ҳавфли даражаси (|V°) - Hb < 65 г/л.
Энг кенг тарқалган анемия темир танқислиги ҳисобига бўлса, иккинчиси анемияни сурункали касаллик кўриниши.
Камқонликнинг ривожланишидаги омиллар:
• демографик (катта ёш, ўсмирлик даври, ҳомиладорлик)
•овқатланиш омили (таомномада темирнинг кам миқдорда сақланиши, С витаминини етишмаслиги, кофе/чойни овқатланиш вақтида истеъмол қилиш, нотўғри парҳез)
•ижтимоий омиллар (қашшоқлик, спиртли ичимликларни истеъмол қилиш, ҳазм тизими касалликлари, депрессия ва бошқа касалликлар)
Камқонлик танадаги учта жараёндан бири туфайли юзага келади:
•Ўткир ва сурункали қон кетиш (вақт ўтиши билан кам ишлаб чиқариш анемиясини келтириб чиқаради).
•Суяк кўмигида эритроцитларнинг етарли даражада ишлаб чиқарилмаслиги.
•Эритроцитлар гемолизи (йўқ қилишнинг кучайиши)
Камқонлик белгилари:
•умумий ҳолсизлик
•иштаҳа пастлиги
•соч тўкилиши
•тирноқларнинг кўчиши
•тахикардия (юрак уришининг •тезлашиши)
•ҳансираш
•шиш (оёқ-қўлларнинг шиши)
•марказий асаб тизимининг бузилиши (бош мия)
•таъсирчанлик
•сурункали чарчаш
•диққатнинг бузилиши
•хотира пасайиши
•бефарқлик
•депрессия
•кўришнинг бузилиши (кўз олдининг «жимирлаши»
•мушакларнинг умумий ҳолсизланиши ва тез чарчаш,
•мушаклар тортиши
•ўтиб кетувчи чўлоқланиш
•суяк битишини секинлашиши (синганда)
•ҳазм қилишнинг бузилиши
•анорексия
•болаларда бўй ва вазнда орқада қолиш
•пагофагия (муз ейиш)
•геофагия (тупроқ ейиш)
•оғиз бўшлиғидан бадбўй ҳид келиш
•дисфагия (ютинишнинг қийинлаши)
•атрофик глоссит (тилнинг ўзгариши)
•экссудатив энтеропатия (ичакларнинг шикастланиши)
•иммунитетнинг пасайиши, жинсий етилишнинг орқада қолиши
•ҳайз циклининг бузилиши
Анемияни даволаш:
•сабабни бартараф қилиш, бирламчи касалликларни даволаш
•темир сақловчи препаратларни С витамини билан биргаликда берилади
•В гуруҳ витамини ва фолик кислота препаратлари
•қон қуйиш
•3 ойдан бошлаб узоқ муддат даволаниш.
255 views05:04
N
