Tarix - Muarrix Kutubxonasi

2022-08-24 06:22:06 AMIR TEMUR VA BOYAZID YILDIRIM BILAN BO'LGAN ANQARA JANGI VA MAKTUB YOZISHMALARI TO'LIQ MALUMOT →
#RTV_Uz → Ochish/sharhlash

2022-08-24 06:22:05 Usmonlilar imperiyasi / Usmonlilar imperiyasi haqida maʼlumot / Usmoniylar imperiyasi haqida →
#TARIXIY_VIDEOLAR_TV → Ochish/sharhlash

2022-08-23 14:10:03 Zamonov A.T. Buxoro xonligi tarixi. O‘quv-uslubiy qo‘llanma. – Toshkent: Bayoz, 2021. – 246 b. Ochish/sharhlash

2022-08-23 13:48:38 Nima uchun Chingizxon shaxsiga munosabatimiz salbiy?

Chingizxonning zolim va qonxo'r bo'lgani va ajdodlarimizni ayovsiz qirgani to‘g‘risidagi fikr shuurimizga ajratib bo'lmas darajada chuqur singdirilgan. Biroq, so‘ngi tadqiqot va ilmiy qarashlarga ko‘ra Chingizxon boshliq mo‘g‘ullarning aslida bizning chin ajdodlarimiz ekani va ular ham o‘zlarini turk deb hisoblashgani oydinlashmoqda. Chingizxon va elatdoshlarining tili (uyg‘ur), dini (ko‘ktangrichilik), totemi (bo‘ri), ulardagi qabilalar (qiyot, qo‘ng‘irot, jaloyir, sulduz, barlos) va odamlarning ismlari (Subutoy, Temurchin, Yasugay), urf-odatlari va boshqa etnik jihatlari ham ularning turkiy ekanidan dalolat beradi. Rashiduddinning fikricha mo'g'ullar asli turklar bo'lib, mamlakatlari behad kattaligidan mag'rurlanib o'zlarini "Mangu el" (mo'ng'ul, mongol) deb atashgan. Chingizxonning tashqi ko'rinishi esa biz o‘ylagan kabi mongoloid qiyofalik bo‘lmagan. Agar, xitoylik Chjao, Rashiduddin Fazlulloh va Abulg‘oziyxonlar keltirgan faktlar umumlashtirilsa, uning baland bo‘yli, keng yelkali, sariq soch va soqolli, ko‘kimtir ko‘zli inson bo‘lgani ayon bo‘ladi. Chingizxon vorislarining saltanati - Oltin O‘rda misolida bu farazlar yanada tiniqroq namoyon bo‘ladi. Xususan, O‘rdada bitilgan tarixiy va adabiy asarlar bizga ancha tushunarli bo‘lgan eski o‘zbek tilida yozilgan. Dastlab Chingizxon bosqini so‘ng uning avlodlari O‘zbekxon va Shayboniyxonlar sa'y-harakatlari natijasida o‘zbek xalqi shakllanishi nihoyasiga yetdi. Hatto jadidlar ham Chingizxonni o‘z ajdodi deb tan olishgan va bundan faxrlanib she‘rlar yozishgan. Jumladan Abdurauf Fitrat she'rlarida:
"Ey, Chingizlarning, Temurlarning, Otillalarning shonli beshiklari" yoki "Chingiz ila Temur qoni toshdi tomurimda..." degan xitoblarni uchratamiz.
Savol o‘z-o‘zidan paydo bo‘ladi: unda nechuk bugungi kunda Chingizxon va avlodlariga nisbatan munosabatimiz salbiy? Chingizxonni yovuz deb targ‘ib etish XX asrdan rus tarixchilari tomonidan ilgari surilgan propagandadir. Chunki "katta og'alarimiz"ga ularni 3 asr qaram etgan xalqni sizlarning ajdodingiz deb bizga tanitish maqsadga muvofiq kelmasdi-da. Qolaversa, mo'g'ullarning millatini boshqa deb talqin etish bilan kelib-chiqishi bir qatlamga tegishli ikki shonli bobomiz Chingizxon va Amir Temurni tariximizdan chiqarib tashlash mumkin edi.
Bugun esa erkimiz o'zimizda. Demak, tarixiy haqiqatlarni tiklash vaqti keldi!

#fromtarixshunos Ochish/sharhlash

2022-08-23 13:14:23 #Virtual_Kutubxona

#ilmiy_ommabop_kanal

#Ушбу канал ЎзМУ талабалари томонидан юритилади!

#тарихий_манба_ва_адабиётлар
#таржималар
#бадиий_ва_тарихий_асарлар
#видео_маълумотлар
#камтарона_қарашлар
#қизиқарли_маълумотлар


@asadbekbahtiyorovv
https://t.me/PiramidaAB Ochish/sharhlash

2022-08-22 11:16:44 "Уни биринчи бор кўрганимизда у масжиднинг қоровули бўлса керак деб ўйлагандим. У Дамашқдаги масжидларда кечгача намозхонларга текинга Аллоҳ йўлида сув тарқатиб юрарди. Уни соқолларига оқ тушган,ўзи мункиллаб қолган бўлсада бу ишини канда қилмасди.У менинг олдимга хам келиб идишда сув қуйиб менга узатди,аммо мен ундан сувни олишга ўзимга эп кўрмадим. Бу биринчи навбатда менинг кеккайган,билимсиз,жохил қалбим билан боғлиқ эди. Қария менга кулимсираб турар ва Қуръон оятларидан ўқирди. Шундан сўнг мен сал уялгандай бўлиб қарияга сув қуйиши мумкунлигига ишора қилдим,кейин ёнимдаги дўстимга қараб кулиб қўйдим. Мен қарияга миннатдорчилик билдиришим лозимлигини сезиб унга дедим:-" Аллоҳ сиздан манашу улуғ масжиддаги қоровуллигингиз учун рози бўлсин!"

Мўйсафид менга кулимсираб қўйдида, қолган одамларга сув қуйиш учун йўлида давом этди. Ёнимдаги дўстим эса менга жиддий қиёфада- " Бу нуроний киши масжид қоровули эмас, бу киши улуғ олим, уламо шайх Шукри ал-Лухфи бўладилар. Бу мўътабар зот ислом дунёсининг энг йирик олимларидан бири, Қуръоннинг улуғ хофизидир. Бу киши бир нечта тилларни, шунингдек француз тилиниям биладилар. Шайхдан таълим олиш учун дунёнинг турли бурчакларидан талабалар келадилар. Наҳотки сен бу кишини танимасанг? деди.

Бу гапларни эшитгач, мен уялиб кетдим, мени қалтироқ тутди. Мен шайҳнинг олдига бориб ундан узр сўрамоқчи бўлдим, бироқ энди шайҳ намозхонлар орасида ғойиб бўлганди. Мен доимо уламолар иззату-икромда, юқори мартабаларда бўлади деб ўйлаб қаттиқ янглишган эканман. Наҳотки улуғ бир шайҳ шу қадар камтар, шу қадар хокисор бўлса. Хақиқий мусулмон балки шундай бўлиши керакдир, балки шайҳ хазратлари одамийликда, мусулмончиликда бизга дарс бераётгандир. Биз қанчалик кўп илмга, шухратга, амалу бойликка эга бўлмайлик оддий мўмин мусулмонлардан ва умуман хар қандай одамдан устун бўлиб қолмас эканмиз. Чунки бизнинг хақиқий мартабамиз охиратда маълум бўлажак. Меҳрибон Аллоҳ хаммамизга иймону-инсоф, раҳму-шафқат берсин,Аллоҳ қалбларимиздаги кибрни,қаҳрни,зулмни ювуб ташласин,Омин Аллоҳу Акбар!

Шайҳ Шукри ал-Лухфи хазратлари 95 ёшида Ийд-Ал-Фитр байрами куни бандаликни бажо келтирдилар. У кишини Аллоҳ ўз мархаматига олсин,савол-жавобини осон қилсин,Амин!.

Абдул Носир.
Жаҳон тариҳи ва жуғрофияси Ochish/sharhlash

2022-08-22 11:16:42 Ochish/sharhlash

2022-08-22 07:38:52 Суқрот

Суқрот эрамизгача 469 йда Афинада туғилган. У ўзини фаласуф мактабида ўқувчиларига ўз ғояларини сингдирган. Хотини эса КСАНТИППА оила юмушлари болалар ташвишлари билан қийналиб, тинмай Суқротни ердан олиб,  гўрга тиқиб, тинмай қарғаган. Ғарбда жаврақи аёлларни Ксантиппага қиёслашади. Суқрот уйига кам борган вақтини йигит қизларга ғояларини роса тарғиб қилган. Инсонни бойлик эмас, билим ва заковат улуғлайди, обрў истасанг билимга эриш, деб ёшларни билимли бўлишга чорлаган. Бундан сарой кохинлари ғазабланган, ёшлар орасида ўқимишлилари кўпайиб, уларга ўнғайсиз саволлар беришидан, обрўлари тўкилишидан ғазабга келиб,  Суқротни судга тортишади. Унга эски илохларни инкор этиш,  ва янгиларни топиб, ёшларни йўлдан уришда айблаб,  ўлимга ҳукм қилишади. 399йда 70 ёшида унга захар бериб, ўлдиришади.

Ха Суқрот айтган. Ўзи кўп ўқиган ва ёшларни хам билимли бўлишга дават этган.

Суқротга қайтсак, у шундай деган:

Ким дунёни ўзгартирмоқчи бўлса,  ўзидан бошласин.

Донишмандлик яхшилик ва ёмонлик нима эканлигини англашдир.

Одамлар оғизларида чўғ кўмирни ушлашлари мумкин,  аммо сирни эмас.

Инсон бахтга етаолмаслиги сабаби, бахт ўзи нимадан иборатлигини билмаслигидадир.

Суқротни 2 хотини бўлган. Кичик хотини Миртани эри урушда ўлгач асраб олган экан. Икки хотин бир бири билан еешиб, кейин иккови Суқротга ташланиб, роса талаб, хумордан чиқарканлар.

Бир куни Суқротни хотини роса уруш жанжал қилиб, охири сув сепиб юборибди, Суқрот бу холатни бизни хотин, об хаводек олдин момақалдироқ бўлиб, кейин ёмғир ёғади деган экан.

Суқрот донишманд бўлганда, хотини жанжалкашлигидан хам фойда бор деган, илмий бахсларда рақибларни жазаваси менга чепуха туюлади хотинни жазаваси олдида, деган экан.

Суқрот билим инсонга обрў олиб келади, вақтни қадрлаб билимли бўлинг, илмга интилинг деган, шунга амал қилиш хозир хам долзарб, менимча. Ochish/sharhlash

2022-08-21 11:14:49 Tarixiy savol | Амир Темур даврини ўрганишда Ўзбекистон ва хориж тадқиқотлари [02.09.2019] →
#OzMTRK_Ozbekiston_milliy_teleradiokompaniyasi → Ochish/sharhlash