A

2022-05-03 17:18:40 Камтар бўлсанг - майса каби босарлар,
Манман бўлсанг - маломат-ла осарлар.

Оқил бўлсанг - биров яқин олмагай,
Жоҳил бўлсанг - биров назар солмагай.

Яшнар бўлсанг - қақшатарлар ҳолсизлаб,
Қақшар бўлсанг - қолдирарлар ёлғизлаб.

Тозадурсан - чаплайдилар йўқ киринг,
Айбинг бўлса - гаплайдилар бор сиринг.

Яхши бўлсанг - насибангдир киноя,
Ёмон бўлсанг - Аллоҳ сенга кифоя!

Не кўйларга солса ҳамки бу тақдир,
Ким бўлсам ҳам ўзимдирман - бу ҳақдир!

Хулоса: Барчамизни қўлимиз меҳнатда, қалбимиз Аллохда бўлсин илохим.

#Тафаккур

БИЗГА ҚЎШИЛИНГ

https://t.me/Ibratli_SozlarUz Ochish/sharhlash

2022-05-02 20:06:55 ШАВВОЛ ОЙИ РЎЗАСИ

Шаввол ойи рўзасини ўтказиб юборманг!

عَنْ أَبِي أَيُّوبَ الْأَنْصَارِيِّ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ
النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : مَنْ صَامَ رَمَضَانَ ثُمَّ أَتْبَعَهُ سِتًّا مِنْ شَوَّالٍ فكَانَّمَا صَامَ
الدَّهْرَ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ إِلَّا الْبُخَارِيَّ
Абу Айюб ал-Ансорий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Ким Рамазон (рўзаси)ни тутиб, кетидан Шавволдан олти (кун рўза)тутса, йил бўйи рўза тутгандек бўлади», дедилар».
Бешовларидан фақат Бухорий ривоят қилмаган.


Биз билан бирга бўлинг!
https://t.me/+ksQFxKpuWoU2MTk6 Ochish/sharhlash

2022-05-02 18:01:19 ​#тавбаи_насуҳ
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
46-қисм.

Савол устига савол! Кампирда шунақаям "савол" деган нарса кўп эди-ки: бир—“анави яш-шамагур қайнонаси нима бўлади энди? Ўладими, қоладими?” деб бошни қотиради, бир—“набира куёвим ҳақида нима дейсан? Ахир у буни устига уйланиб олган-ку! Хотинини тез орада қўйиб юборадиганга ўхшаб тушмаяптими?” дея ғалчалик қилади, бир—“яна олдингга келишимиз керакми, нима олиб келсин ўшанда?” деб ўзича нималаргадир руҳсат сўрайди...
Ҳуллас қурумсоқ кампир саволларининг барига етарлича жавобини олиб бўлгач, набирасини олдига солиб тўқиллаганча чиқиб кетди.
Ҳар тугул ўқилиши таҳмин қилинган маъруза ўқилмади! Чунки устоди кабир— “шайтон ҳам олдида ип эшолмайдиган ғаламис қавмдошлар” ҳақида “йигитчада аллақачон тасаввур ҳосил бўлди” деган ўйда эди.



Ўғлининг қурилиш бошламоқчи бўлаётганини эшитган Афшар бирданига иккиланиб қолди. Иёзнинг ўзи— “пулим бор, отамдан қолган битта туёқни ҳам жойидан жилдирмайман. Фақат дуо берсангиз бўлди!” деяпти.
Дуо бериш қочмайди. Ҳали битмаган ишлар кўп! Кеча шунча йўл босиб совчиликка бориб келишди. Ўртада унаштирув бўлганича йўқ. Шу қиз ўзларига насиб қиладими ёки йўқ-буни ҳам билмайди. Мабодо у тарафга маъқул келиб, "хўп, розимиз" деган яхши хабар келиб қолгудек бўлса, кейин ўзлари ҳам шошиб қолишлари тайин!
Бир тарафи ўғли ҳали қурилиш бошлайдиган даражада режали эканлигига иймони комил эмас. Ёш йигитча экан деб одамлар алдашса-чи? Ё чираниб, тиришиб, шу билан пишиб, пухта бўлиб кетармикан-а?
Узоқ ўйланди, ҳамма тарафини, яхши ва ёмон томонларини шошилмай ақл торозусига солиб кўрди ва охири қарор айтди:
—Иёз тўғриси нима дейишга ҳам ҳайронман. Сенинг режаларинг худди баҳор ҳавосига ўхшайди. Беш кун бурун холангникидан қайтиб келдинг. Ўша куни биринчи марта уйланиш ҳақида сўз очдинг! Хўп деб совчиликка бордик. У ёқдан келсак-бу гап...
Ўзинг биласан, болам! Ўйлаб кўриб, ўзингга ҳавола этиб қўя қолай дедим. Қурилиш қанча давом этишини ҳеч ким билмайди. Буни олдиндан айтиш қийин! Агар имиллаб ишлайдиган усталарга рўпара келсанг, ёз ичи ҳам битиб улгурмаслиги мумкин. Мен ўз олдингга ўзинг тўсиқ солма деяпман. Тўй қиладиган бўлсак, унгаям ҳали анча пулимиз кетади! Эл олдига дастурхон ёзишнинг ўзига яраша-сарф ҳаражати бор...
Иёз барибир ўз тасаввуридаги бахт қасрини қурмоқчи эди. Ҳаммаси чиройли бўлса, ёмонми? Ахир, имкон борида қилиш керак. Кейин қолган ишга қор ёғади!
У онасининг гапларини розилик ўрнида қабул қилди. Афшар иш бунчалик тез бошланиб кетади деб ўйламаганди. Ўша куннинг ўзидаёқ қурилажак уйнинг тархи чизилди. Пойдевор қуйишдан то томини ёпгунча бўлган ишни Ҳоқонни таниган қурилиш усталари битириб берадиган бўлди. Йигирма сотихдан ортиқ ҳовли энди икки фронтга ажраб қолгандек эди. Бир тарафда мол-хол ва пастаккина иккита ҳужра, бир тарафда эса жадал бузиш ишлари олиб борилаётган уйлар. Олдида узун айвони бор икки меҳмонхона ва бир даҳлиз оз вақтда бузиб ташланди.
Ҳамма ёқ чанг-тўзон, пастак девордан бўйлаб ўтаётганлар— “Хоқон “араб”нинг ўғли яна нимани бошлади экан?” дея таажжубда эдилар. Учинчи куни туш вақтидан кейин дарвозанинг бир қаноти ҳам суғуриб қўйилди. Сўнг чўкичи бор катта машина келиб, икки одам бўйи келадиган узун ҳандақни бир кун ичида қазиб битирди. Тош, шағал, бўз тупроқ ташиётган машиналарнинг бири кириб-бири чиқаётганини кўриб ҳамма қизиқиб қолганди.
“Наҳотки, шу ёшгина йигитча—шунақа катта қурулишни қилаётган бўлса? Ё шунчалик пули кўпмикан-а?”
Маҳалланинг ўйдим-чуқур йўллари—оғир техникалар қатновидан сўнг баттар чуқурлашиб кетди. Ҳамма ўзича—бирдан юзага чиққан Ҳоқоннинг ўғлидан норози эди. Айниқса, Калоннинг супасидагилар!
Иш билан у ёқдан-бу ёққа ўтиб қайтаётган Иёзни тўхтатиб, улар анча бошини қотиришди.
—Қурилишни тугатиб олсам, албатта йўлларни ҳам тузатиб бераман! —деди йигитча.
—Кўрамиз экан-да! Отанг жуда бир сўзли одам эди. Қиладиган бўлса—ваъда бермасдан ҳам қилиб қўя қоларди—дейишди умрларида бирон марта сержаҳл Ҳоқоннинг қаршисига чиқмаган нардавозлар.

(Давоми бор) Ochish/sharhlash

2022-05-02 18:01:02 ​#тавбаи_насуҳ
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
45-қисм.

Қудаларнинг олдида, набира келинларнинг олдида шарманда бўламан бунақада” дедим...
Кулиб туради! Кўрсанг, мулойимгина!
"Бибиям, ҳечам сиқилманг! Қўйнинг фалон жойини олиб келинг, зўр қилиб чолингизни сизга иситиб қўяман, кўзига нақ ўн саккиз ёшли қиздек кўринадиган бўласиз” деди.
Ўшанда ўша зормандани қайси қассобдан тиланиб олгандим-а? Ким эди-я? Ўлсин, эсимда ҳам йўқ! Аммо анави Аҳмар эмаслиги аниқ! Отини эшитсам, ғижиниб кетяпман...
Ҳуллас, ўша зормандани олиб бордим!
Ўқиди, ўқиди, ўқиди... Кейин қўлимга чиройли қилиб ўраб қайтариб берди:
“Тандирингизнинг ўртасига шугинани қўйиб, уч кеча кундуз ўт ёқинг!” деди!
“Хўп!” деб топганимни қўлига тутқазибман-у ҳовдираб келаверибман. Ярим йўлга етай деганимда, “шап” этиб пешонамга урдим.
"Ҳа, бу уйдаги тандир эски-ку! Қайси жинни—лаби бўлак-бўлак бўлиб тушиб ётган эски тандирга уч кеча-кундуз тиндирмасдан ўт ёқади?
Бизда ахир ҳар икки кунда- бир тандир-бир тандирдан нон ёпилса! Қайси аҳмоқ исми-расмини обдон келтиришимни кутиб ўтиради?
Набира келинлар “кампир жинни бўлиб қолибди!” демасин деб шу ёшимда ёлғон тўқишга мажбур бўлдим.
“Кечаси тандирга ит кириб ухлаяпти” дедим! Гапимга ҳамма ишонди.
Итми, маймунми билмайман, бир жунли нарса—ўша Нурзоданикига биринчи борганимда кўзимга сал кўрингандек бўлувди. Ҳозир ҳам кечаси қўрқаман!
"Миқ-миқ"лаб худди мушук болага ўхшаб ичимга кириб ётиб олади. Сезаман, аммо нима қилай?
Ҳуллас, ўша эски тандирни буздирдим. Янгисини дарров Мурод тандирчидан олиб келиб қуришди. Оғзига қопқоқ ҳам ясатиб қўйдирдим. Ахир, ҳамма ишониши керакми? Ҳуллас, ўша тандирнинг ўртасига шугинани қўйиб, Нурзоданинг айтганини- айтгандек қилиб уч кеча-кундуз уни қиздирдим...
—Хўш кейин нима бўлди? Чолингиз “тап” этиб ўлиб бермадими, ишқилиб? Унгача тўлғониб-тўлғониб роса иситмада куйиб-пишиб ётгандир, бечора?
Иёзнинг саволига кампирнинг кўзи бир пирпирагандек бўлди. Чакагига турнақатор тизилиб келаётган сўзларнинг ипи бирдан узилиб кетдими, айтадиган гапини ҳам тополмай валдираб қолди.
—Ҳа, моможон? Нима бўлди? Нега жимиб қолдингиз?
Кампир ёнида ўтирган набираси томонга эхтиётсираб секин қараб қўйгандек қилди. Биққи келинчак Иёзнинг таъсиридан ҳалиям чиқиб кетолмади шекилли, айтилаётган гапларга парвосиз йигитнинг лаби қимирлашига ҳануз термулганча ўтирибди. Кампир аввал "ёнимдаги уқиб қолмасин!" дегандек ишора берди, сўнг сир бой бермагандек қилиб, гапини давом эттирди:
—Э қўй! Бўладиган гапдан гапир! Ўладиган одамни биз бандалар неча йил яшашини билармидик?
Ўлсам, чолимдан аввал мана мен ўлиб кетишим керак эди! Кетмон соплар билан қувалаб юриб урарди-ки асти қўяверасан! Шу билагимдек келадиган кетмон соп—айлантириб, "қарсиллатиб" солганда—“қарс-қарс” этиб ўртасидан синиб кетган пайтлар бўлган! Майли ер бориб хабар бермасин... Жойида тинч ётсин!
-Унақа десанг...
Кампир яна ниманидир айтмоқчи бўлди-ю, ёнида ўтирган набираси эсига тушиб, гапини ўзи чирт белидан узди.
—Ҳа майли дейманда! Агар шугинага битта одам "топ" этиб ўлиб қолаверса, бошқалар ҳам ўлиши керак эди.
Нурзода ҳуддиям ўша амални қилиб берган: ана улар жин урмай юришибди-ку!
Иёзнинг тоқати тоқ бўлди.
Ҳа демай, онаси ва унинг дугоналари ҳам келиб қолишади.
“Шу кампирга руҳсат берай-у кетсин, кейин ортиқча гап кўпаймасин!” деди. У ичкарига кириб ўша Мардон чўлоқнинг уйидан топилган эски китоблардан бирини олиб чиққан пайтида—айвонни сон-саноқсиз маймун болалари босиб кетганди.
Бироз нима бўлаётганига тушунмай қараб турди. Сўнг устод буюрган саккизинчи саҳифадаги таъвизотни кичкинагина қоғоз парчасига сиғдириброқ ёзиб берди.
Аммо кампир деган нарса—ғирт лафзсиз экан: у липпасига қистириб келган йиртиқ катмонидан ғижим ўнталикни олиб ўртага қўйган пайтда йигитнинг бор важоҳати аллақачон икки кўзига жам бўлиб улгурган эди.
Иёз барибир ўзини босди:
—Бўлди! Энди кетинглар—деди у ғижинганча. Кампир кетишдан олдин яна анча эзмалик қилди.

(Давоми бор)
https://t.me/Ibratli_SozlarUz Ochish/sharhlash

2022-05-02 18:00:54 ​#тавбаи_насуҳ

ТАВБАИ НАСУҲ
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
44-қисм.

Тиззасидаги тузларини шиқирлатганча ўрнидан турган кампирнинг ёқимсиз бу саволига Иёз ҳеч нарса деб жавоб бермади.
Кампир ҳам ўзи берган саволнинг жавобига у қадар муштоқ эмасмиди, фурсат ўтказмасдан гандираклаганча бориб меҳробда турган Афшарнинг рўжасини таҳмондан суғуриб олди ва уни ўтирганлардан сал нарироққа ерга узун қилиб тўшади. У рўжага қўл узатаётган пайтда Иёз кўрди-ки, ранги униқиб кетган нафармон гулли чит кўйлакнинг қўлтиғи бир қаричча йиртилган экан. Дарров устунга чирмашиб турган маймун ҳам кампирнинг қаршисида ҳозиру нозир бўлди.
Йигит кўраётган манзарасидан ҳали ҳануз таажжубда эди.
“Нега бу маймун кампирдан сираям ажралмайди? Ғалати!”
У шу хаёлда қаршисида ўтирган биққа семиз келинчакка қаради. Қайнонаси кун бермагани етмагандек, эри ҳам устига уйланиб олиб иш кўрсатган бу келинчак худди морбознинг куйига маст бўлган илондек, Иёзнинг чеҳрасига бақрайганча қотиб қолганди. Йигит яна ўзини онасининг шаддод дугоналари қаршисида нима қиларини билмай турган болакайдек ҳис қилди. Ўзига суқ каби қадалган бу нигоҳлар унга эслашни кўпам истамайдиган ёқимсиз болалик хотираларини эслатиб юборганди.
Устоди кабир ҳам ўзи билан ўзи оввора, қўл чалмаштирганча кампирнинг ўзи “намоз” дея атаган ғалати юмалаб туришлару, чўқиниб йиқилишларни мириқиб кулганча томошо қилиш билан банд эди.
Момойнинг йиртиқ қўлтиғидан бош суққан маймун унинг иштони липпасидан яна дарров "ажи-ажи"лаб қайтиб чиқди, сўнг кампир саждага бош қўйган маҳал—шартта унинг қаршисига бориб, гердайганча қотиб турди. Бу маҳлуқ ҳар қанча жиннилик қилмасин, Устоди кабир энди негадир уни ўз холига қўйгандек эди. Ҳайдамади, пишт-пиштламади, “тур йўқол, жирт ямоқ!” дея бир қарашда тушунарсиз бўлган ғалати сўзлар билан бу жундор масҳарабозни уришиб-силталамади ҳам. Маймун бир нафас жим турмайдиган қитмирларнинг қитмири эди!
Саждага борган чоғи—икки оёғини худди қарсак чалаётгандек бир-бирига уриштириб қўяётган, ҳали у ерини қашлаб, ҳали бу ерига тегиниб, доирачининг қўлидаги чилдирмадек лиқиллаётган бошини ўзи ўқиётган дуо оҳангига мос тебратаётган кампир билан у роса ҳар кўйга тушиб ўйнашди. Етмиш мартадан зиёд у ёғидан кириб-бу ёғидан чиқди.
Иёз ғалати бу ибодатнинг якун топишини интиқиб кутаётганди. Ўртада ҳалиям қўл урилмаган ошдек бўлиб- қон юқи чит дуррада қўйнинг тоғайи турибди.
—Ўқийвер! Ҳм ўқимаяпсан? —дея луқма ташлади кампир ҳали “аттаҳиёт”ни ўқиб тугатмасдан бурун ўқрайганча, Иёзга тикилиб. Унинг назарида йигит вақтни бехуда ҳавога совураётгандек эди.
"Оббо, текинга офтобга чиқмайдиган қанақанги безга учрадим-а?"
Иёз бу сўзларни ҳали намозини тугатмаган кампирнинг нигоҳларидан ўқиди.
"Тавба, намозни шунақа бошқа тарафга қайрилиб ўқиса ҳам бўларканми?"
Буниси энди йигитнинг ўйидан ўтаётган гаплар эди.
Кампир норози кайфиятда- йигитча ва худди томошақавоққа тикилгандек ўтирган набирасидан кўз узмай охирги дуоларини ўқиди ва апил-тапил юзига фотиҳа тортди.
—Биринчидан мен бунақа нарсаларга ўқимайман! —деди Иёз кампирнинг намози битганига ўзича ишонч хосил қилгандек бўлиб, — Кейин буни олиб келишдан олдин сал олдимдан ўтишингиз керак эди!
— Нега ўқимайсан? Илминг етмайдими? Ахир Камолзодаларнинг тиллосини биттада топиб берибсан-ку! Ё фақат ром кўрасан ҳолосми?
Гапираман деса, гап кўп. Йигит нимадан бошлашни билмади. Яна тугундек тугилиб турган савол ҳам бор: гапирган билан бу кампир гапга тушунармикан?
Худди ғойибдан чакагига куч-қувват ато этилгандек, кампир тинимсиз вижирлашга тушди:
—Нурзода деган аёл бор эшитганмисан? Қадамим ҳеч унга етинқирамай қолди-да! Нима десам, ҳечам "йўқ" демасди. Аттанг! Сени “чиқибди!” дейишганда, “яқингинада экан” деб роса ҳурсанд бўлган эканман-а!
Бе, ҳафсаламни пир қилдинг! Чолим миямга мушти билан гурсиллатиб урганда—аламдан куйиб-ёниб ўша Нурзода ойимнинг ёнига борганман.
"Иситиб бер, қизим! Бу чол ёшлигимда роса куйдирган, энди ишқилиб қариганимда куйдирмасин!

(Давоми бор)
https://t.me/Ibratli_SozlarUz Ochish/sharhlash

2022-05-02 18:00:36 ​#тавбаи_насуҳ
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
43-қисм.

Кампир обдон қарғаб олгач, қаршисидаги йигитга раҳмни келтирар даражада мўлтираб боқди:
-Шуни ўша зорманда эри билан яраштириб бер! Қўлингдан келади-ку! Тўғрими?
“Мен унақа ишлар билан шуғулланмайман” деб Иёз ўзича унга бир нарсаларни тушунтирмоқчи бўлди. Қани, бу кампир бирон оғиз гапни тушунса?
Очиқ савдони “даҳ сомоний нақ!” деб бошлаган кампир охири Иёзга агар шу ишни битирса, уч ойли нафақасини шундоғича тутқазиб юбориши мумкинлигини ваъда қилди.
—Сазамни ўлдирма, чироғим! Дуо керакмасми, сенга? Дуо қиламан деяпман-а? Дуо!
Шу оғзим билан ўлган ота-онамни ҳамиша дуо қилганман. Сениям улардан кам қилмайман Алло насиб... Отам "панчшанба, эртага жума!" деган кунида ўлди. Бир кам юзда давра қилишди— ёшини ҳисоблаб кўрганлар. Онам ҳам шу! Ҳозир иккиси Жаннатда ўтиришибди. Тушимда ҳар доим супада ўтирган ҳолида кўраман, ишонасанми?
Кел, энди йўқ дема! Шугина янгасидан дашном эшитавериб бир ерга етди. Савоб ҳам керак-ку, одамга! Ўзим сени “реклама” қиламан.
Ҳамма ишимни ташлайман, эртадан кечгача истасанг уйма-уй юриб сени мақтайман, илтимос болам! Шуни эрига яраштириб бер.
Тиланиб остонамга келса, олдига солиб бериб юбораман деб ўтирибман. Шу ишимни битир...
Иёз кампирдан осонликча қутулолмаслигини тушунди.
“Хўп киринг!” деди у боядан бери ўзи ҳимоя қилаётган дарвозадан сал четга ўтгандек бўлиб. Шуни кутиб турган кампир набираси билан зинғиллаганча ичкарига кириб кетди. Сўнг худди ўз уйига кириб чироқ ёқаётгандек айвоннинг чироғини “чирқ” этиб ёқиб, хонтахта четига иккиси ҳам чиройли бўлиб ўтириб олишди. Маймун ҳам кампирнинг биқинида! Бир пайдо бўлади, бир йўқолиб қолади. Бу қитмир маймун—бор маймунми, йўқ маймунми негадир ҳеч аниқлаб бўлмаяпти!
—Хўп, демак набирангизни яраштирмоқчисиз, шунақами?
Кампир қўлтиғига қистириб олган тугунини секингина ўртага қўйиб, қоқсуяк қўллари билан очди. Айни шу лаҳза Устоди кабирнинг ўзи ҳам шувиллаганча пайдо бўлди. Бояги маймунни у "пишт, жирт ямоқ" дея ўзининг тилида сўкиб-силталаб айвондан ҳайдаб юборди. У ҳам гап тушунмайдиган сур маймун экан, устунни қучоқлаб тепага қараб чиқиб кетди.
—Аввал қайнонасини ўзинг бир ёқли қилиб берасан! Бўлмаса, кун бермайди бунга. Яна уч кунда дийдасини оқизиб келаверишидан ҳаммамиз зерикканмиз. У жувонмарг ғирт ялмоғизнинг ўзи, айтганим билан гап тугамайди. Таърифига тил ожиз! Ҳуллас, бор умидим сендан! Мана бу қўйнинг анави жойи! "Ўқиб берасанмикан" деб олиб келдим. Бус-бутун!
Устоди кабир ҳо-ҳолаб қулоқни батангга келтирди. Иёз тушуниб турибди, ҳали яна одамлар ҳақида маъруза эшитади!
Кампир қон юқи чит дуррасининг ғижимини буришиқ қўллари билан ёзиб текислади.
—Буниям топиш осонмас экан. Бир марта энам берган сут таъмини шу тоғай зормандани топаман деб оғзимда сезиб-тўлғонгандек бўлувдим. Яна сарсоним чиқди. Икки ҳафта анави жувонмарг Аҳмар қассобни миялабман-а? Ялинтирмай ўл! Икки ҳафта ичимда сўкиб, ич-ичимдан қарғадим. Қассоб зоти одам-подаммас экан...
Бахона қалаштиравериб, жонимни бўғзимга келтирмаганда— дуойи жонини қилиб ўтирмасмидим? Ҳуллас, "ишим битиб қолсин" деб ўша кўзи потманчиқнинг кўзига ўхшамай ўлгур Аҳмарни ҳам “болам-бўтам”лайвериб бир ерга етдим. Мана, пулимни— пўстимни шилгандек шилиб, ниҳояти берди, энди ўзинг бир кўрасан, маъқулми, маъқулмасми?
Иёз кампирнинг жавдираган кўзларига тикилиб жойида сингиганча ўтириб қолди. Нима дейишга ҳам хайрон. Ичи тўла савол. Бекордан бу нарсани кўтариб келмагандир? Демакки, қачондир унга биров шунга ўхшаш нарсага ўқиб берган. Шу ўтиришида устоди кабирнинг сўзларини эслади: баъзилар шу даражадаки, шайтон ҳам ип эшолмайди! Йигитнинг фикрини ўқидими, боядан бери барини жим тинглаб ўтирган устод Иёзга маънолигина қараб қўйди.
—Зеби, сан шу ерда қимирламай ўтира тур! Шом вақти бўлиб қолди. Ман анави ерга чиқиб секингина юмалаб-думалаб намозимни ўқиб олай. Жойнамозинг борми, болам? Ҳа айтганча, сан намоз ҳам ўқимасанг кераг-а? Ҳа бу Афшар кўринмайди, қаерда у ўгай онанг?

(Давоми бор) Ochish/sharhlash

2022-05-02 18:00:18 ​#тавбаи_насуҳ
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
42-қисм.



Бадал.

Иёз эрталабдан бери йўл қаради. Мўлжали—айни аср вақтига эди. Беш соат йўл у ёққа, беш соат йўл бу ёққа, агар келин бўлмишникида икки соатга яқин ўтиришган бўлса ҳам—бомдоддан анча олдин йўлга тушиб кетган бу йўлчилар аллақачон шу мўлжал уриб қўйилган вақтда қайтиб келишлари керак эди. Иёзнинг қулоғига уч бирдек аёлнинг машина ичидаги "ҳа-ҳа, ҳи-ҳи" си чалиниб ўтгандек бўлди.
Бу орада қора қўчқор ўртадаги тўсиқни бузиб ҳисори совлуқнинг бўлмасига ўтиб олиб хунар кўрсатди. То ўртадаги тўсиқни тузатиб уни хонасига қайтаргунча Иёзнинг ярим соатга яқин вақти ўша ерда соб бўлди.
Мана отасидан қолган туёқлар! Ҳар тугул Камолзодаларга ўхшаб Иёз меросини шамолга совурмади. Қўлидагиларни сарбоғичласа, яна шунча мол-ҳол бўлади!
Секин ўзи туғилиб ўсган ҳовлига бир четдан туриб разм солди. Отаси қурган иморатлар кўзига анча нўйиб қолган мўйсафиддек кўриняпти.
“Пулим бор: Камолзодалардан етарлича ҳизмат ҳаққи олганман. Битта тилла тангани қора бозорда анча пулга пулласа бўлади. Яна Фарид қиморбоз ҳам бор ҳимматини кўрсатиб кетган. Бу ёғи—ёз! Шарт анави учта синчли чорчўпни бузиб, дарвоза хоналари билан баландгина қилиб, айланасига уй қуриб ташласамми-а?”
Иёзнинг кўз олдидан баланд ҳавозали суяги бақувват уйлар ўтди:
“Қурганга яраша ана шунақа зўр қилиб қуриш керак! Етар, молга қўшилиб— молдек яшаш! Одам дегани ҳам дунёга бир марта келади...
Майли, ҳали онам келсинлар олдиларидан бир ўтиб кўраман! Агар “розиман, қўлингдан келса қур, ўғлим!” десалар, дарров енг шимараман-у ишга тушаман. Ахир “пул бўлса чангалда шўрва!” деган эскилар, тўрт-беш ойда уч-тўрт хона уйни битиролмайманми? Битира оламан!”
Шу пайт кўча эшик тарафдан ёши каттароқ аёл кишининг овози эшитилди. Иёз дастлаб қулоғига чалинган исмга тушунолмай турди, кейин билса келувчи хуштак чалганга ўхшатиб кемшик оғзи билан чўзиб “Афшааар!” деб онасини чақираётган экан. Дарров зинғиллаб бориб эшикни очди. Остонада биққа семиз бир келинчак билан кўринишидан содда-муғомбирга ўхшаган пастак бўйли кампир турарди. Кампирнинг елкасида қўлга ўргатилган хонаки маймун. Бу маймун тушмагур Иёзни кўриб ўз томошасини эл бурутдан бошлаб юборди. Ҳали кампирнинг қўлтиғини остидан қараб "ажи-ажи" қилади, ҳали унинг бошига кафтини жуфт қилиб қўйиб, Иёзга тикилади. Йигит пича кўраётганларига тушунолмай қараб турди.
"Ким булар? Одамми ё ажина?"
То эсини йиғиб олгунича кампир ёнига жуда яқин келди. Типпа-тирик инсон! Фақат яшайвериб, қариб-чуриб кетган. Иёз бояги чорловга эътиборан кампирга онаси уйда эмаслигини айтди.
—Биз аслида сенинг олдингга келгандик, ўғлим! —деди миқти башарали кампир нурсиз кўзларини жавдиратганча Иёзга тикилиб. Шу пайтда негадир унинг маймуни кўздан ғойиб бўлди.
—Менда нима ишингиз бор? Тинчликми?
—Э таърифингни эшитдик-да ўғлим! Кимдан деб сўрасанг: чала-чулпа Ахтардан эшитдим, Камолзоданинг хотинидан! У ёғи—ақлимнинг айтгани! Ахтар жуда қилиғи ўсол хотин. Рўпара қўшним бўлсаям, айбини айтавераман. Сени важ-важ қилиб, “йўқол-пўқол” деб ҳайдаётганида мен ҳам ўша ерда кўчага курсичамни қўйиб ўтиргандим. Аммо уни жуда боплагансан-да! Бунақаларга ҳаққингни бермай тўғри қиласан, болам!
Баттар бўлсин, сенинг дилингни оғритиб, овзум топмади. Анави Амиршери бир қон йиғлатди, бир қон йиғлатди...
Кўрсанг, кўр кўздан ҳам ёш оқадиган воқеа бўлди, айланай!
Хўп, ана шунақаманда! Миям айниб қолган...
Сенга ҳали нимага келганимни айтмабман-ку! Энди мендек қари кампирнинг дардидан ҳам бир шингилдан эшитаман десанг, шуки мана шу набирамни эри устига хотин олди. Қайнонаси эса шу бечорагинани юмма талаб хайдади. Уйидан битта чўпдек нарсамизни ҳам олиб чиқиб кетолмаганмиз! Курк товуққа ўхшаб ҳамма сеп-сидирғанинг устига чиқиб "бермайман!" деб ўтириб олди, яш-шамагур! Оғзингдан лахта-лахта қонинг билан берган сандиқларимнинг порчинлари бўлиниб-бўлиниб чиқмаса, розимасман!

(Давоми бор)
https://t.me/Ibratli_SozlarUz Ochish/sharhlash

2022-05-02 18:00:08 ​#тавбаи_насуҳ
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
41-қисм.

Мана энди Гулазим холанинг боя ичкарига кириб кетаётиб, қизнинг хонаси тарафга ажаблангансимон қараб қўйганидан маълумки, унинг кўп нарсадан унчаям хабари бўлмаган. Жавҳар хоним шу пайтгача енги ичида яшириб турган куёв бўлмишнинг суратини секингина қизининг қаршисига қўйди.
—Шу йигитга сени сўраб келишибди. Хўш, нима дейсан?
Ғамзанисо индамади, хатто бош кўтариб онасининг ёнида суратга бир бора бўлсин кўз ташлаб қўйишга ҳам қизгинанинг журъати етмади.
—Ҳўп унда тараддудингни кўр!—деди жилмайиб Жавҳар хоним қизининг бу хатти-ҳаракатидан ўзига тегишли ҳулосаларни олгандек бўлиб, —Улар келиннинг “қўлидан бир пиёла чой ичайлик”, дейишяпти. Кўйлагингни алмаштир, бошингга рўмол ўра... Ичкарига кираётиб саломингни бериб кир ва чойни ўнг тарафдаги хотиндан бошлаб узат!
Ой парчадек қиз—қўлида бир даста пиёла ва чойнак билан эшикдан кириб келган пайтда совчилар “ана кириб қоларкан, мана кириб қоларкан” дея қиз пошшанинг ташрифига маҳтал ўтиришганди.
Афшар хоним бўлажак келинига бошдан-оёқ қараб, худди муроди ҳосил бўлгандек жилмайиб қўйди. Майсара хоним эса гавдасига муносиб бўлмаган чаққонлик билан ўрнидан турди ва қиз пошшанинг икки кафтидан тутиб юзини ўзига қаратди.
—Айланибгина кетай, бир коса сув билан ичгудек қизимиз бор экан-ку! Тилла узукка—олмосдан кўз қўйдиргандек бўлибди, Гулазимхон! Шу олмосни бировга бермай, биз келгунимизча пинжида асраган қўшнижонингизга тасаддуқ! Вой, бу тақим ўпган сочларни қаранг-а?! —деди у Ғамзанисонинг бел-вошини тутиб ётган ўрим-ўрим сочларини қўли билан силаб-сийпалаганча.
Кейин кўрувдаги нозаниннинг ёноқларидан ўпмоқчи бўлиб бағрига тортди. Қиз анча хуркаккина экан, эркакшода бу аёлнинг қилиғидан уялиб ўзини бир қадам ортга ташлади.
—Сен боравер! Чойни ўзим қуяман! —деди Жавҳар хоним ичида бир шумликни сезгандек бўлиб.
—Вой, бу нимаси? Келин қизимизнинг қўлидан бир пиёла чой ичмаймизми? —деди Майсара бирдан жиддий тортган аёлга худди ундан гина қилаётгандек чўччайиб. Афшар хоним шу ерда бўлажак қудасининг жонига ора кирди.
—Майли қизимиз борақолсинлар. Ўзи анча тортинчоққина эканлар, уялтирмайлик! Майсара қўяверинг...
Совчилар салдан кейин “кетаман”га тушишди. “Биз кетганимиз билан бир оёғимиз шу ерда!” деди Майсара Иёзнинг холаси томонга ишора қилиб илжайганча. Гулазим чиндан ҳам қуда тараф билан дараклашиб турадиган бўлди. “Агар келин тараф розилик билдирса, дарров ғизиллаб сизларникига ўзим бориб келаман” деди у опасининг кундошига ройиш қиёфада қўл узатиб. Аёллар бир-бири билан худди бир кўчани бузиб юборгудек бўлиб хайрлашишди.
Йўл ҳали узоқ эди. Совчи бўлмишларни ичкарига киргазиб юбориб ўзи эндигина пинакка кетган киракаш апил-тапил юзини ариқдаги сувда ювиб келди.
—Ие, бўлдими? Ҳали анча ўтирасизлар деб ўйлабман...
—Ҳа, энди! Кейинги сафар шўрвасини ичиб, ошини еб, капгирини қозон четига уриб-уриб кетадиган бўлиб келамиз ука... Бугунги иш битди, қолганига Худо пошшо!
Афшар хоним ҳамон жим эди. Кўз олдидан яна бир дафъа Ғамзанисонинг уялинқираган чеҳраси ўтиб жилмайди:
“Насиб бўлса, агар шу қизни келин қилсам, маҳалланинг бошидан оқ отга мингаштириб олиб кираман. Худди эртаклардагидек уч кеча-кундуз тўй қиламиз. Иёзим бир шахзодалардек куёв бўлсин! Кўрганлар дармонда, кўрмаганлар армонда қолсин...”
Унинг ширин хаёлларини Майсаранинг овози бузди:
—Кафти қуруқ экан, Афшар! Бу яхши... Билсанг, чилип-чилип тер босадиган қизлар бор! У ёғиниям тоза тутмайди, ичиям касалга тўлиб кетган. Энди отнинг жағини айиргандек қилиб қарамадим-у, хандон пистадек кулимсираб келинпошшамиз салгина лаб ёрганда кўришга улгуриб қолдим: тишлари ҳам садафдеккина экан!
Баъзи қизлар бор: тиши Охак ғорнинг чўкич теккан ҳарсангидек: ғадир-будур! Агар ўшанақа қизлардан келин қилсанг, борми? Иёзингни боши ҳеч касал тузатишдан чиқмайди. Кейин бу қизингни билагиям қаттиққина! Йигитларнинг қўли тегиб, у жой-бу жойи ҳали заха бўлмаган! Оқ пахтага ўрагандек қилиб асралган қиз. Бир сўз билан айтсам: келин қилсанг, афсус чекмайсан!

(Давоми бор)
@Ibratli_sozlarUz Ochish/sharhlash

2022-05-02 17:58:41 ​#тавбаи_насуҳ
Муаллиф: Ummu Zaynab Ummu
40-қисм.

Афсуски, ҳозир жон олиб-жон бериб йигитнинг қошида одамлар ҳақида маъруза ўқиётган устод буларни аллақачон унинг кўзларидан уққан, англаган!
"Уқмадим, сезмадим, хабарим йўқ!" - деса бу албатта ёлғон бўлади!



Совчиликка келган аёлларнинг уст-боши-ю таққан тиллаларини кўриб, уларни ҳеч ким чекка тумандан келган аёллар деб ўйламайди. Қайнона бўлмиш Афшар хоним ҳали бирон марта ҳам оғиз очгани йўқ. Пиёласидаги чойнинг аллақачон тоби чиқиб бўлди. Ҳамма гапни тўлачадан келган аёл оғзини тўлдириб гапириб ўтирибди.
—Иёзбегимиз суқсурдек йигит! Бир кўрсангиз, яна минг марта кўргингиз келади. Маҳалла-кўйнинг ҳамма қизи—шу йигит кўчасидан ўтган кунни байрам қилади. Ишонаверинг, Жавҳар хоним, ҳазина йигитга йўлиқдингиз!
Суратидан келсак, ана қош, ана кўз, ана кумуш ойна каби ярқ этган рафтор! Сийратидан келсак, мўминларнинг мўмини, солиҳларнинг солиҳи, ҳали онасининг юзига сапчиб қараган бола эмас. Отасидан қолган мероси ҳақида айтсак, оғиз тўла гап! Иёзбегимизнинг оғилида сатил-сатил сут-қаймоқ берадиган тўртта болали сигири бор, учта сўқими! Тўртта қўра— тўл-ла қўй! Думбаси ерга теккудек саккизта қўчқор — алоҳида боқувда!
Йигирма икки сотих ҳовли! Футболчилар тўп тепадиган майдондек, у учида туриб бақирсанг, бу учида турган зўрға эшитади. Ярми боғ-роғликкина! Куёв бўлмишнинг ана шундай молу давлати бисёр! Агар кам айтган бўлсам, мана онаси гапимни тўғирласин!
Ҳуллас, тақдир бўлиб тўйга енг шимарсак, бутун юртга овоза бўладиган тўй берамиз. Чунки дугонамнинг пешонасида бир донагина шу ўғли бор ҳолос! Ҳа энди, қизингизни берсангиз, шундоқ йигитга берасиз-да, мана кўраман десангиз йигит тўранинг расми!
Куёв бўлмишнинг сурати шунча мақтовдан сўнг — қиз пошшонинг онаси бўлмиш Жавҳар хонимнинг қўлига тутқазилди. Айтилган гапларда “бирозгина лоф бўлса кераг-ов” деб ўтирган аёл суратга бир кўз ташлади-ю, қизиган тандирга бир бош суқиб олган хотиндек юзи лопиллаб кетди. Айтилганича бор! Қора қош, қора кўз — одамга сирлигина боқиб турган йигит Жавҳар хонимнинг кўзига ғоятда истараси иссиқ кўринди. Аммо ҳали иш пишмаган! Қизи нима жавоб айтишини билмайди. Шу боис сир бой бермагандек қилиб “ҳм” деб қўйди.
—Энди ўзингиздан қолар гап йўқ! Йигитнинг онаси мана келганимиздан бери бир хўплам чойингиздан ҳам ичмай ўтирибди. Келинг, шу онаизорнинг ҳам кўнгли жойига тушсин! Қиз пошшани бир ёнимизга чақирсангиз, кўз-кўзга тушса, дил-дилдан сув ичса...
Ахир бу савдони умр савдоси деб қўйишибди! Қайнона бўлмишга—келинимиз маъқул келиб қолса—ана ундан кейин у ёғи гумбура-қасир тўй! Орзу ҳавас секин бир четдан бўлаверади. Биз ҳам очиғи—"шу қизимизнинг қўлларидан бир пиёлагина чой ичсакмикан? " —деб ўтирибмиз!
Жавҳар хоним “мен ҳозир!” деди-ю, секингина ўрнидан туриб ташқарига чиқди. Ғамзанисо бу пайтда ўз хонасида бир хафтадан бери битмаётган қўл сочиғига қизғиш мулина ипда кашта тикаётганди. Ғовур-ғувурлардан аллақачон хабари бор. Бир-бирига "сиз бошланг-сиз бошланг" деб йўл кўрсатаётган аёлларни деб боя уч-тўрт марта бармоғига игна санчиб олди.
—Битишига ҳали борми? —деди онаизор қизи тикаётган сочиқнинг битган тарафини секингина қўли билан сийпалаганча. Каштадаги тасвирдан маълум-ки, бу—куёв бўлмишга атаб тикилаётган сеп сочиқ! Жавҳар хоним секингина қўл чўзиб қизининг пешонасига тушиб турган тутам сочини қулоғи ортига ўтказиб қўйди ва унинг қизара бошлаган ёноқларига тикилди.
—Эртага битираман!—дея паст овозда жавоб берди Ғамзанисо худди уялинқираётгандек. Ҳуллас, сездирмагани билан қизгина Иёзбекнинг ваъдасида турганидан ҳурсанд!
Хайрлашар куни у “насиб бўлса, уч-тўрт кунда совчи юбораман!” деганди. Ана ўша уч-тўрт куннинг ниҳоятда ўтиши қийин бўлди. Уф тортади, деразадан қарайди, худди деворлар ортида келаётган ўша беш олтита хотин имиллаб-имиллаб қадам ташлаётгандек. Ғамзанисо Гулазим холасиникига ҳам кириб чиқди. Қўшни аёлнинг оғзига термулиб ундан Иёзга оид биронта гап чиқармикан дея умид қила-қила бир жойга етди.

(Давоми бор)
https://t.me/Ibratli_SozlarUz Ochish/sharhlash

2022-05-02 07:31:35 ХАЙИТ КУНИ АРШНИ ЛАРЗАГА СОЛГАН ВОҚЕА.

(Азиз диндошим Аллох йулида сизларга илиндим албатта укинг),
Жаноби пайғамбар (с.а.в) Хайит намозини ўқиб чиқаётганларида кўчани чеккасида ерга қараб йиғлаб ўтирган 4 ёшлардаги етим болани кўрдилар. Бошқа болалар туяларга миниб, ота-оналари қўлларида ширинлик тутган кунда ҳалиги бола ғамгин эди.
Пайғамбар (с.а.в) шу болани олдига бордилар ва сўрадилар:
– Нима учун йиғлаяпсан, эй бола?
– Мен етимман ё Расулуллоҳ. Менинг отам ҳам, онам ҳам, ака-опаларим ҳам йўқ.
Жаноб пайғамбар (с.а.в) бағирларига босиб, пешонасини силаб:
– Ёшликда мен ҳам етимликда ўсдим, катта бўлгач қавмим мени сиғдирмай бошқа шаҳарга ҳижрат қилдим,–дедилар.
Яна боладан сўрадилар:
– Сен ота-оналик, ака-укалик бўлишни ҳоҳлайсанми?
–Албатта ҳоҳлайман.
Мен ҳам бошқа болаларга ўхшаб ўйнашни ҳоҳлайман.
Расуллулоҳ болани қўлларидан ушлаб, уйларига олиб бордилар ва болага дедилар:
– Мен Муҳаммад (с.а.в) сени отанг бўлай. Оиша онанг бўлсин.
Али сенинг аканг-у, Хасан-Хусанлар уканг бўлсин.
Фотима сенинг опанг бўлсин.
Бола хурсанд бўлди.
Ювинтириб, бироз нарса бериб, қорниларини тўйдиргандан кейин
бола айтди:
– Мен ҳам болаларга ўхшаб кўчага чиқиб ўйнагим келяпти.
Расуллулоҳ (с.а.в) болани қўлларидан ушлаб кўчага ўйнатгани олиб чиқдилар. Бошқа болаларни кўрган ҳалиги норасида:
– Эй, отажон.
Анави болаларни қаранг, улар ота-оналар туяга миндириб қўйибдилар. Мени ҳам ота-онам бўлганида туяга миндирардилар, –деди.
Расуллулоҳ муборак қўлларини ерга қўйиб, тиззалари билан юриб,
етим хурсанд бўлсин деб Мадина кўчаларида елкаларига миндириб юрдилар. Бола яна атрофга болачаларига қараб:
– Ё Расуллулоҳ, ану болаларнинг туяларининг оғзида жилови бор экан. Менинг туямнинг жилови йўқ-ку! –деди.
Расуллулоҳ муборак саллаларини пешини олиб, оғзиларидан ўтказиб, елкаларидан ошириб, болага бердилар.
У бўлса гоҳ-гоҳида оёғини силкитиб қўярди, жиловни тортарди.
Баъзи туяларнинг овоз бериб “ афф-афф ” дейдиган одати бор эди. Ҳалиги бола Пайғамбар (с.а.в)га:
– Эй, отажон, буларнинг туясини қаранг , овоз бериб, “афф-афф” дейди. Нега меники аффламайди, –деди.
Шунда Жаброил амин (а.с) келиб:
– Ё, Ҳабибуллоҳ! Аллоҳ сиздан рози бўлди. Етимни хурсанд қилдингиз. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло амр қилдики, “Жамики умматимни гуноҳини авф қил” дея икки бор “афф-афф” денг.
Ҳабибимиз (с.а.в) икки бор “афф-афф” деганларида, ҳазрат Жаброил (а.с) айтдилар:
– Эй, Муҳаммад учинчи авфни айтманг.
Арши аъло ларзага тушди. Учинчи авфни қиёматга қолдиринг...

https://t.me/Ibratli_SozlarUz -Ҳикоя ва ҳаётий воқеалар Ochish/sharhlash