География методика

2022-09-01 18:42:30 #Инфографикa #Мустақиллик_солномаси

Ўзбекистон мустақил бўлганига 31 йил тўлди. 1991 йил 1 сентябрдан бошлаб жаҳон харитасида янги давлат – Ўзбекистон Республикаси пайдо бўлди.

Бугун Ўзбекистон ўз Конституциясига, ўз давлат рамзларига – байроғи, герби, мадҳиясига, миллий валютасига, мустақил армиясига эга. 1992 йилда Ўзбекистон ҳаво йўллари миллий авиакомпаниясига асос солинди. 1996 йилда миллий автомобилсозлик саноати яратилди. Пахта монополияси тугатилди, дон етиштириладиган майдонлар 5,5 бараварга оширилди. 50 дан ортиқ халқаро ташкилотлар, 130 дан ортиқ давлатлар билан дипломатик алоқалар ўрнатилди.

Эришилган бу каби ютуқлар, амалга оширилган ислоҳотлар Мустақиллик солномаси бўлиб қолади. Биз уларни #инфографикада акс эттирдик.

@uzbyuksalish Ochish/sharhlash

2022-09-01 12:58:14 Jurnalning “Uyga berilgan topshiriq” deb ko’rsatilgan joyiga aslida qanday yozish kerak?

Jurnalning “Uyga berilgan topshiriq” deb ko’rsatilgan joyiga ko’pchilik “o’qib kelish”, “test tuzib kelish”, “jadval tuzish” kabi so’zlarni yozishadi.
Lekin aslida jurnalning “Uyga berilgan topshiriq” deb ko’rsatilgan joyiga o’quvchilarga uyga berilgan vazifa aniq qilib yozilishi lozim.

YA’ni, bu joyga berilgan topshiriq sahifasi va mashq raqami yozilishi kerak. Masalan, 42-bet, 77-mashq.
www.baxtiyor.uz
Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash

2022-09-01 04:33:44 Davomi:
Mitti sayyoralarni nima deb tasniflash ko'p hollarda astronomlarga bog'liq. Bugunga qadar Quyosh tizimida nechta Karlik sayyoralar borligi noma'lum.

Xalqaro Astronomiy Ittifoqi tan olgan mitti sayyoralar:

Tserera - 1801-yil 1-yanvarda kashf etilgan, 24-yanvarda Neptundan 45 yil oldin e'lon qilingan. Asteroid sifatida qayta tasniflanishidan oldin yarim asr davomida sayyora hisoblangan. 2006-yil 24-avgustda 5A rezolyutsiyasi qabul qilingandan beri XAI tomonidan karlik sayyora deb hisoblanadi.

Pluton - 1930-yil 18-fevralda kashf etilgan va 13-martda e'lon qilingan. 76 yil davomida sayyora hisoblangan. XAI tomonidan 2006-yil 24-avgustdagi 6A rezolyutsiyasi bilan karlik sayyora sifatida aniq qayta tasniflangan.
5 ta tabiiy yo'ldoshi bor. Eng kattasi Xaron

Erida (2003 UB 313) – 2005-yil 5-yanvarda kashf etilgan va 29-iyulda eʼlon qilingan. OAV xabarlarida “oʻninchi sayyora” deb nomlanga 2006-yil 24-avgustda 5A rezolyutsiyasi qabul qilingandan beri XAI tomonidan karlik sayyora deb hisoblanadi va o'sha yilning 13-sentabrida XAI karlik sayyoralarni nomlash qo'mitasi tomonidan nomlangan. Bitta tabiiy yo'ldoshi bor.

Xaumea (2003 EL 61) - 2004-yil 28-dekabrda Braun va boshqalar tomonidan kashf etilgan. 2005-yil 27-iyulda Ortiz va boshqalar astronomlar tomonidan e'lon qilingan. XAI karlik sayyoralarni nomlash qoʻmitasi tomonidan 2008-yil 17-sentabrda nom berilgan. Ikkita tabiiy yo'ldoshi maʼlum.

Makemake (2005 FY 9) - 2005-yil 31-martda kashf etilgan va 29-iyulda eʼlon qilingan. XAI karlik sayyoralarni nomlash qoʻmitasi tomonidan 2008-yil 11-iyulda nomlangan. Bitta yo'ldoshi ma'lum.

Ushbu besh jism - 2006-yilda ko'rib chiqilgan uchta jism (Pluton, Tserera va Erida) va 2008-yilda nomlangan ikkitasi (Xaumea va Makemake) - odatda Quyosh tizimining mitti sayyoralari sifatida taqdim etiladi, ammo bu cheklovchi omil emas.

Astronomiya hamjamiyati odatda boshqa yirik Neptun orti obyektlarni ham karlik sayyoralar deb ataydi. Odatda quyidagilar ham astronomlar tomonidan karlik sayyoralar deb ataladi:

Kvavar (2002 LM 60) - 2002-yil 5-iyunda kashf etilgan va o'sha yilning 7-oktabrida e'lon qilingan. Bitta tabiiy yo'ldoshi ma'lum.

Sedna (2003 VB 12) - 2003-yil 14-noyabrda kashf etilgan va 2004-yil 15-martda e'lon qilingan.

Ork (2004 DW) - 2004-yil 17-fevralda kashf etilgan va ikki kundan keyin e'lon qilingan. Bitta tabiiy yo'ldoshi ma'lum.

Gungun (Gonggong) (2007 OR 10) - 2007-yil 17-iyulda kashf etilgan va 2009-yil yanvarida eʼlon qilingan. 2016-yil may oyida NASA tomonidan karlik sayyora sifatida tan olingan. Bitta tabiiy yo'ldoshi ma'lum.

NASA 2016-yildagi kuzatuvlardan soʻng Gonggongni mitti sayyora sifatida tavsifladi va Janubi-gʻarbiy tadqiqot institutidan Saymon Porter 2018-yilda Pluton, Erida,
Xaumea haqida gapirib, “katta sakkizta (trans Neptun obyektlar hisoblangan mitti) sayyoralar” haqida gapirdi.
www.wikipedia.org
Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash

2022-09-01 04:27:15 Mitti sayyoralar haqida

Quyosh tizimining maʼlum jismlari orasida mitti sayyoralar soni 5 tadan (XAI) dan 120 tagacha (Runyon va boshqalar). Mitti sayyora atamasi sayyorashunos olim Alan Shtern tomonidan Quyosh tizimidagi sayyora obyektlarini uch tomonlama tasniflashning bir qismi sifatida kiritilgan: klassik sayyoralar, mitti sayyoralar va tabiiy yo'ldosh sayyoralar.

1801-yildan boshlab astronomlar Mars va Yupiter o'rtasida o'nlab yillar davomida sayyoralar deb hisoblangan Tserera va boshqa jismlarni topdilar. O'sha paytdan boshlab taxminan 1851-yilgacha sayyoralar soni 23 taga etganida, astronomlar kichikroq jismlar uchun asteroid so'zini ishlata boshladilar va ularni kichik sayyoralar deb atay boshladilar.

1930-yilda Plutonning kashf etilishi bilan ko'pchilik astronomlar Quyosh tizimida to'qqizta yirik sayyora va minglab sezilarli darajada kichikroq jismlar (asteroidlar va kometalar) mavjud deb hisoblashdi. Deyarli 50 yil davomida Pluton Merkuriydan kattaroq deb hisoblangan, lekin 1978-yilda Plutonning yo'ldoshi Xaronning kashf etilishi Plutonning massasini aniq o'lchash imkonini berdi va u dastlabki taxminlardan ancha kichik ekanligini aniqlash mumkin bo'ldi. Bu Merkuriy massasining taxminan yigirmadan bir qismi edi, bu bilan Plutonni eng kichik sayyora maqomini oldi.

1990-yildan boshlab astronomlar koinotning Pluton bilan bir xil hududida (hozirgi Koyper belbog'i) va ba'zilari uning atrofida obyektlarni topa boshladilar.

Astronomlar, shuningdek, Pluton kabi koʻproq obyektlar topilishiga va agar Pluton sayyora sifatida tasniflansa, sayyoralar soni tez oʻsib borishiga ishonchlari komil edi. Erida 2005-yil yanvar oyida kashf etilgan;u Plutondan bir oz kattaroq deb hisoblangan va ba'zi ma'lumotlarga ko'ra uni norasmiy ravishda o'ninchi sayyora deb atashgan. Natijada, 2006-yil avgust oyida boʻlib oʻtgan XAI Bosh Assambleyasi chogʻida bu masala qizgʻin munozaralarga sabab boʻldi. XAI ning dastlabki loyihasi taklifi Xaron (Pluton yo'ldoshi), Erida va Tsererani sayyoralar roʻyxatiga kiritdi. Ko'pgina astronomlar bu taklifga e'tiroz bildirganlaridan so'ng, urugvaylik astronomlar Xulio Anxel Fernandes va Gonsalo Tankredi tomonidan yondosh taklif ishlab chiqilgan: ular yetarlicha katta bo'lgan, lekin orbitalarini sayyoraviy jismlardan tozay olmaydigan obyektlar uchun oraliq toifani taklif qilishdi. Xaronni ro'yxatdan olib tashlash bilan bir qatorda, yangi taklif Pluton, Tserera va Eridani ham olib tashladi, chunki ular ham o'z orbitalarini boshqa kosmik jismlardan tozalamagan.

XAI mitti sayyoralarni ta'riflaganidan so'ng, ba'zi olimlar XAI rezolyutsiyasiga qo'shilmasligini bildirdi. Mayk Braun (Eridaning kashfiyotchisi) sayyoralar sonini sakkiztaga kamaytirishga rozi bo'ldi.

XAI mitti sayyoralarni sayyora deb hisoblamaslikka qaror qildi, lekin ular uchun Sternning atamasini saqlab qoldi.

2008-yil 11-iyunda XAI Ijroiya qo'mitasi yangi atama, plutoid va uning ta'rifni e'lon qildi: barcha trans-Neptun mitti sayyoralari (Neptundan keyin joylashganlar) plutoidlardir.
www.wikipedia.org
Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash

2022-09-01 04:08:46 1-sentyabr geografiyaga oid tarixiy voqealar:

* Armaniston, Belarus, Qozog'iston, Qirg'iziston, Latviya, Litva, Moldova, Rossiya, Turkmaniston, Ukraina - Bilimlar kuni.
* Slovakiya - Konstitutsiya kuni.
* O'zbekiston - Mustaqillik kuni.

1492-yil Rossiyada yil boshi 1-martdan 1-sentyabrga ko'chirildi.

1581-yil Yermak Sibirni bosib olish uchun 840 kishilik otryadni to'pladi.

1712-yil Fransua Xavier d'Entrekol Xitoyda bo'lganida Frantsiyaga xitoy chinni yasash sirini ochib beradigan maktub yubordi. Shunday qilib, Yevropa chinni ishlab chiqarish texnologiyasini oldi.

1902-yil Fransiyada rejissyor Jorj Melies tomonidan suratga olingan dunyodagi birinchi ilmiy-fantastik “Oyga sayohat” filmi namoyish etildi.

1920-yil Fransiya poytaxti Bayrut boʻlgan Livan davlati tuzilganini eʼlon qildi.

1923 yil Buyuk Kanto zilzilasi: Tokio va Yokogamani vayron qilib, 105 000 ga yaqin odam halok bo'ldi.

1928-yil Albaniyani monarxiya deb e'lon qilindi.

1939-yil Ikkinchi jahon urushi boshlanishi: Germaniya Polshaga hujum qildi.

1939-yil Qora tuynuklar haqidagi birinchi maqola chop etildi.

1939-yil Adolf Gitler ruhiy kasal va nogironlarni tizimli evtanaziya qilish (o'ldirish)ni boshlash to'g'risidagi buyruqni imzoladi.

1950-yil Gʻarbiy Berlin konstitutsiyani qabul qildi.

1951-yil Londonda Yevropadagi birinchi supermarket ochildi.

1961-yil Yugoslaviyaning Belgrad shahrida Qo'shilmagan davlatlarning birinchi konferentsiyasi bo'lib o'tdi.

1967-yil Olti kunlik urush: Arab sammitida Xartum rezolyutsiyasi e'lon qilindi va sakkizta davlat "Isroilga qarshi uchta "yo'q" qarorini qabul qildi.

1969-yil Liviyadagi davlat toʻntarishi natijasida hokimiyat tepasiga Muammar Kaddafiy keldi.

1979-yil Amerikaning Pioneer 11 kosmik zondi Saturn sayyorasidan 21 000 kilometr masofada o'tganda unga tashrif buyurgan birinchi kosmik kemaga aylandi.

1985-yil 3750 m chuqurlikdagi Amerika-Frantsiya ekspeditsiyasi 1912-yilda aysberg bilan to'qnashuvdan keyin cho'kib ketgan Titanik laynerining qoldiqlarini topdi.

2000-yil Rossiya Federatsiyasi Davlat Kengashi tuzildi.

2004-yil Shimoliy Osetiya, Rossiyada qurolli terrorchilar maktab o'quvchilari va maktab xodimlarini garovga olgan paytda Beslan maktabini qamal qilish boshlandi; Qamalning oxiriga kelib, uch kundan keyin 385 dan ortiq odam halok bo'ldi (shu jumladan garovga olinganlar, boshqa tinch aholi, xavfsizlik xodimlari va terrorchilar).

2009-yil Oʻzbekiston Respublikasi poy­taxti Toshkent shahrining 2200-yilligiga bag'ishlangan tantanali marosim oʻtkazildi. Bu marosim Oʻzbekiston Respublikasi mustaqilligining 18 yillik tantanalariga ulashdi.
www.wikipedia.org
Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash

2022-08-31 22:05:01 Mitt (karlik) sayyoralar.

Xalqaro astronomiya ittifoqi tomonidan rasman tan olingan
5 ta mitti sayyora bor:
1. Pluton
2. Tserera (eng katta asteroid)
3. Erida
4. Xaumea
5. Makemake

Odatda quyidagilar ham astronomlar tomonidan mitti sayyoralar deb hisoblanadi:
6. Kvavar
7. Sedna
8. Ork
9. Gonggong.

www.wikipedia.org
www.vokrugsveta.ru
Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash

2022-08-31 16:19:56 1,5 soatlik 8-sinf va 9-sinf Geografiya darslari qanday o'tiladi ?

I-chorak misolida ko'rib chiqamiz:
I-chorak 9-haftadan iborat. Ma'lumki, Iqtisodiy bilim asoslari 8 va 9-sinflarda haftasiga 0,5 soatdan o'tiladi.

Bunda Geografiyani aynan Iqtisodiyot bilan umumiy ekanligi hisobga olingan. Ya'ni 1-haftada 2 soat geografiya o'tiladi. 2-haftada 1 soat geografiya darsi o'rniga Iqtisodiy bilim asoslari o'tiladi. 3-hafta yana 2 soat geografiya fani o'tiladi va hokazo....

1-hafta. 2-soat geografiya
2-hafta. 1-soat geografiya, 1-soat IBA
3-hafta. 2-soat geografiya
4-hafta. 1-soat geografiya, 1-soat IBA
5-hafta. 2-soat geografiya
6-hafta. 1-soat geografiya, 1-soat IBA
7-hafta. 2-soat geografiya
8-hafta. 1-soat geografiya, 1-soat IBA
9-hafta. 2-soat geografiya

Shunda I-chorakda jami 14 soat geografiya va 4 soat Iqtisodiy bilim asoslari fanlari o'tiladi.

Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash

2022-08-31 15:54:34 Quyosh sistemasidagi sayyoralarning yo'ldoshlar

Quyosh tizimining sayyoralari va uning kichik sayyoralarining kamida 219 ta tabiiy yo'ldoshlari ma'lum.

2022-yil ma'lumotiga ko'ra yo'ldoshlar soni:
1. Merkuriy -
2. Venera -
3. Yer - 1 ta
4. Mars - 2 ta
5. Yupiter - 80 ta
6. Saturn - 83 ta
7. Uran - 27 ta
8. Neptun - 14 ta
... Jami - 207 ta

Qolgan yo'ldoshlar (12 ta) kichik sayyoralar atrofida aylanadigan yo'ldoshlardir.

www.wikipedia.org
Telegram manzil:

@geography_methodz Ochish/sharhlash

2022-08-31 15:51:50 Nechta yo'ldosh bor ?
10-sinf darsligida 160 dan ortiq yo'ldosh bor deyilgan.

2015-yil ma'lumotiga ko'ra yo'ldoshlar soni:
1. Merkuriy -
2. Venera -
3. Yer - 1 ta
4. Mars - 2 ta
5. Yupiter - 67 ta
6. Saturn - 64 ta
7. Uran - 27 ta
8. Neptun - 14 ta
... Jami - 175 ta

Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash

2022-08-31 15:39:52 #Ko'rgazma
Quyosh sistemasidagi sayyoralar
www.wikipedia.org
Telegram manzil:

@geography_method Ochish/sharhlash