•Bibliophile

2022-12-24 18:44:19 Ochish/sharhlash

2022-12-24 13:11:41 Sharof Boshbekovning "Temir xotin" komediyasini hech boʻlmasa badiiy filmini koʻrgansiz.Yuqoridagi parchada - umuman asarda millat hayotining fojiali manzarasi kulguli yoʻsinda tasvirlanadi. Har qanday badiiy asarda, u qanaqa mavzuda boʻlishidan qatʼi nazar, maʼlum millatning urf-odatlari, shu xalq kishilariga xos milliy xarakter, turmush tarzi va jamiyatdagi kamchiliklar yoritilgan boʻladi. Sezish qiyinmas yuqoridagi parchada ham oʻzbekchilik - sodda, oʻz haq-huquqini talab qilmaydigan, minnatsiz ishlovchi mehnatkash kishilarga oʻz qadr-qimmatini Alomat tilidan anglatmoqchi boʻladi muallif.
Toʻgʻri, orzu-havas deymiz, zamon(moda)ga qarab kiyinish, chet elda dam olish, oliy mansablar - barchasi oʻtkinchi, kimlar uchundir arzimas narsalar (aslida ham shunday) .Lekin inson oʻz qadrini bilishi, mehnatiga yarasha rohat ham koʻrishi kerak emas-mi? Aytishadi-ku, ishni eshak ham , odam ham qiladi, lekin gapni inson gapiradi, deb. Kimlardir kimlarningdir kambagʻal boʻlishi hisobiga davlat orttiradi, boyiydi.
Toʻgri, biz mehnatkash xalqmiz, oʻzimizga yarasha turmush-tarzimiz bor(baxtli boʻlishimiz uchun bizga koʻp narsa kerak emas!), zero odamni mehnat bezaydi. Ammo buni hech kim qadriga yetmasa kimga keragi bor? Jamiyat mansabdorlariga qul boʻlib yashashni nima maʼnisi bor, u holda mehnat hayvonlaridan nima farqimiz qoladi?
Asarda Alomat ismli robot birgina oʻzbek ayoli yillar davomida qilib keladiga, kun tartibiga aylangan yumushlarga chiday olmay ishdan chiqadi, yaʼni buziladi. Ana endi aslida oramizdagi "temir xotin"lar - oʻz hayotidan hech qachon nolimaydigan oʻzbek ayollari haqida oʻylab koʻring: farzand dunyoga keltiradi, kechalari uyqudan qolib beshik quchoqlab chiqadi, farzandi kasal boʻlsa kasal boʻladi, tuzalsa tuzaladi; u bilan teng azob chekadi. Vaholanki qanchalik mehr, tarbiya bermasin aksariyati ularni norozi qiladi. Umuman har bir ota-ona farzandi uchun qaysidir maʼnoda qurbonliklar qiladi. Va biz ham qachondir oʻz farzand(lar)imiz uchun shunday qilamiz(mi?)/ oʻtmish takrorlanadi(mi?). Ochish/sharhlash

2022-12-24 13:11:28 A l o m a t: -Yigʻlaysiz... Chunki juda ezilgansiz.Yuragingizga qil sigʻmaydi...Aft-angoringizga bir qarang. Qurib - qaqshab boryapsiz. Esingizni tanibsizki , tinmay mehnat qilasiz, lekin hech biringiz ikki boʻlmaydi. Roʻzgʻor bola-chaqa tashvishi deysiz, afsuski, bu tashvishlarning cheki yoʻq. Ertalabdan kechgacha chumoliday gʻimir-gʻimir qilasiz-u, rohatini koʻrmaysiz. Kiyib olgan kiyimingizga qarang, yengil sanoat yetishtirayotgan hamma brak mahsulot siz va sizga oʻxshaganlarga nasib qiladi. Bu nima? Shu issiqda kim neylon koʻylak kiyadi?
Q oʻ ch q o r: - Magazinga kelgan ekan, arzongina deb ...
A l o m a t: -Oʻzingizga bir tashqaridan qarang, qaysi zamonda yashayapsiz, oʻzi? Kimga oʻxshaysiz ? "Paxtakorman" deb koʻkragingizga urasiz-u, koʻrpangizga paxta topolmaysiz! Oyogʻingizga ilib olgan kalishingiz qayerdan chiqqan? Yangiyoʻldanmi, Toshkentdanmi?
Q oʻ ch q o r: - Kalishmas, patinka...
A l o m a t: - Bu dunyoga kelib nima koʻrdingiz, Qoʻchqor aka? "Ikki marta Toshkentga borganman" deb maqtanasiz, odamlar "Oq dengiz-u Qora dengiz" qilib yurishibdi! "Ha endi ular boshqacha odamlar-da" deysiz. Qanaqa boshqacha? Nimasi boshqacha? Shu darajaga yetgansizki, bora-bora undaylarga havas ham qilmay qoʻygansiz! Havas qilaverib, orzu qilaverib charchagansiz, holdan toygansiz!
Q oʻ ch q o r: - Nima qipti, el qatori yashayapmiz...
A l o m a t: - Shunday deb oʻzingizni ovutasiz. Gʻurur, qadr-qimmatingiz-chi? Mundoq oʻylab koʻring, biron tirik jon siz bilan hisoblashadimi? Yoʻq, axir! Toʻy-maʼrakalarda poygakda oʻtirasiz. "Ulugʻ" larga tayyorlangan dasturxonga yaqinlasholmaysiz, iloji boricha oʻsha tomonga qaramaslikka tirishasiz. Chunki "mehnatkash" degan mansab bilan toʻrga chiqolmasligingizni yaxshi bilasiz! Shlyapa kiyib, galstuk taqqan ketmondasta ham sizni haqoratlashi, tahqirlashi mumkin! Alam qilmaydimi?
Q oʻ ch q o r: - Ha, endi, rahbar boʻlgandan keyin koyiydi-da ...
A l o m a t: - Bayram kunlari rayondagi namoyishdan bayroqcha koʻtarib oʻtganingizga xursand boʻlib yuraverasiz. Majlislarda qoʻl koʻtarish-u chapak chalishni bilasiz, boshqa baloni ham bilmaysiz! Koʻpincha majlislarda nima hal boʻlayotganini tushunmaysiz!
Q oʻ ch q o r: - Gapingiz notoʻgʻri, Alomatxon. "Hurmat taxtasi" da suratimiz turipti...
A l o m a t: - Endi bor umidingiz bolalaringizdan. Ularni oʻqitib, "kattalar odam" qilmoqchisiz. Lekin ularingizdan "katta odam" chiqmaydi. Daladan beri kelmaydigan, chalasavod bolalardan nimaniyam kutib boʻlardi? Buni bilasiz. Yana "koʻpga kelgan toʻy" deb yuraverasiz. Axir, umr oʻtib ketyapti-ku, Qoʻchqor aka!
Q oʻ ch q o r: - Birov sizga hayotidan noliyaptimi?
A l o m a t: - Hamma gap shunda-da, nolimaysiz! Koʻnikib ketgansiz. Yaralar toshga aylangan - ogʻriq sezmaydi. Dod solib baqirish-ku, qoʻlingizdan kelmas, hech qoʻysa ingrab qoʻyishga ham qodir emasmisiz? Qalbingizning unutilib ketgan, oʻzingiz ham bilmaydigan burchaklarida miltillayotgan ushoqqina norozilikdan qoʻrqasiz, uni sezmaslikka olasiz ...

"Temir xotin" Ochish/sharhlash

2022-12-23 16:20:52 Ochish/sharhlash

2022-12-20 20:37:56 Tuygʻularini yashirmaydigan yigitlarni hurmat qilaman. Ochish/sharhlash

2022-12-04 17:10:58 Boshqalarni toʻla-toʻkis tushunolmaganingizdek sizni ham hech kim hech qachon tushuna olmaydi, eng yaqin kishingiz ham, tushuntirolmaysiz, tushuntirmang. Ochish/sharhlash

2022-11-06 09:03:35 - kimdirga xiyonat qilganmisan?

- ha, o'zimga Ochish/sharhlash

2022-10-04 06:42:13 Mening qaysarligim oʻzim bilan bir kunda tugʻilgan boʻlsa kerak.
...Mening muhabbatim hech kimni baxtli qilmadi, chunki sevgan kishilarim uchun hech narsamni qurbon etmadim, ularni men faqat oʻzim uchun, oʻz rohatim uchun sevardim; men faqat sevgan kishilarimning hislarini , ularning latofatini, shodlik va hasratlarini oʻzimga singdirib, qalbimning gʻalati ehtiyojlarini qondirar edim, ammo hech toʻymas edim.

Lermontov
"Zamonamiz qahramoni" Ochish/sharhlash

2022-10-01 12:08:03 ​​Jek London "Martin Iden"

Oddiy matros yigitning hammaga mashhur yozuvchi sifatida tanilishigacha boʻlgan davrdagi bosib oʻtgan yoʻli. Martin asilzoda xonim Ruf Morzni uchratadiyu unda mavjud boʻlgan goʻzallikka intiladi, u avval oʻz sinfi doirasidagi qizlarda uchratmaganlarini aynan Ruf timsolida koʻrgani uchun ham uni yoqtirib qoladi.
- "Deyarli har bir kishi , - deydi Martin, har bir guruh oʻzidan yuqoriroq tabaqadagi odamlarga taqlid qiladi".
Ular avval kitoblar, ilm-fan, madaniyat haqida suhbatlashishadi; Ruf mansub boʻlgan sinfning yurishi, kiyinishi, ovqatlanishi; Rufning institutda taʼlim olganligi - barchasi u uchun dastlab chiroyli koʻrinadi. Biz doim oʻzimiz erisha olmagan narsalarni avval qadrlaymiz va unga erishganimizdan soʻng u xuddi oldindan shunday boʻlishi kerakdek tabiiy tuyuladi va qadrsizlanadi. Martinda ham aynan shunday boʻldi. U oʻz seviklisiga munosib boʻlish uchun oʻqidi, oʻrgandi. Oʻz hayotini burjua odamlarining hayotiga solishtirar va oʻz turmushidan nafratlanardi.

Biz doim biron insonga yaqinlashish uchun uning muhitini oʻrganish va oʻgʻirlashga harakat qilamiz , uning eʼtiborini tortish uchun oʻzligimizdan voz kechib, qara men ham sendekman, biz ikkimiz bir xil dunyo odamlarimiz, degandek uni oʻzimizga chorlaymiz (shu kabi holat qachonlardir menda boʻlgan). Yoʻq , aksincha, Nitsshe aytganidek, biz oʻzimizga hamfikr boʻlganlardan koʻra boshqacha fikrlaydiganlarni qadrlashimiz kerak.
Martin ham Rufga ishqiboz sifatida u kabi fikrlashni, oʻqigan kitoblari haqida suhbatlashishni (u aynan shuning uchun ham kitob mutolaa qilardi), u his qilgan tuygʻularni tuyishni xohlaydi.
"Aql muhabbat masalalariga aralashmasligi kerak".
Lekin sevgiga talab qoʻyilmaydi-ku. Bir insonni sevdingizmi uni boricha qabul qiling, uni oʻzgartirishga, siz kabi fikrlashiga majbur qilmang.
Martin hammasiga erishdi: Rufning muhabbati, obroʻ, pul, lekin ulardan tez koʻngli soviy boshladi. Erishganlari sariq chaqalik qadri yoʻqligini tushundi. Oʻzining oʻtmishini qoʻmsay boshladi , ammo oʻz sinfi doirasidagi doʻstlari ham unga yoqmay qolgan edi.

Har birimizning oldimizda bosib oʻtilishi kerak boʻlgan yoʻllarimiz bor. Kimdir umri davomida shu yoʻlni bosib oʻtsa, yana kimdir qisqa vaqt ichida yoʻlning oxirini koʻra boshlaydi: koʻz oʻngidagi nima borki hamma narsa unga qadrsiz, maʼnosizdek tuyuladi.
Hayotga intilmaydigan odam oʻlimga yoʻl axtara boshlaydi.

Kitoblar orqali biz insonlarni anglay olmaymiz, aksincha ularni tushunishga yanada qiynalamiz va kitobdagi qahramonlarga kamdan-kam real hayotda duch kelamiz. Ular bizni oddiy olomon kishilari orasidan yulib oladi ... Ochish/sharhlash

2022-09-30 11:44:08 Eng achinarlisi Nitsche, Kamyu, Kafkalarning bironta asarini shu paytgacha oʻqimaganim. Ochish/sharhlash