BOLALAR SHIFOKORI 👩‍⚕️

2022-06-27 12:12:05 #Фарзанд_тарбияси

ФАРЗАНД ТАРБИЯЛАШДАГИ ХАТОЛАР

– Ота-онанинг болага: “Лапашанг”, “Аҳмоқ”, “Одобсиз” каби ёқимсиз сўзлар билан мурожаат қилиши энг катта хатодир. Аслида камчилик фарзанднинг ўзида эмас, ишида;

– Уриб-сўкиб тарбиялаш. Фарзанд нотўғри иш қилганида танбеҳ бериш, уриш-сўкишдан кўра яхши кўрган нарсаларидан маҳрум қилиш, гапирмаслик ёки қовоқ уйиш самарали бўлади;

– Нотўғри рағбатлантириш. Ота-она болалаларининг яхши ишларини мукофотлашда ширинлик ёки пул бериш билан бирга савоб бўлишини, эвазига жаннатга эришишини ҳам уқтирсин;

– Болаларни бир-бирига қарама-қарши ўстириш. Бир оилада туғилиб ўсган болаларнинг ҳам шахсияти турлича бўлади. Уларни зеҳни, қобилияти паст-баландига қараб йўналтириш лозим. Акс ҳолда бир-бирига солиштириш билан оралари бузилиши мумкин;

– Ёмон дуо қилиш. Фарзанди жаҳлини чиқарса, айрим оналар дарров қарғашга тушади. Бунинг оқибати жуда ёмон;

– Ваъда бериб бажармаслик. Ота-она ваъдасида турмаса, ишончини йўқотади. Масалан, “Кел, урмайман”, дейди. Аммо келганида уради. “Бундай қилсанг, уни олиб бераман”, дейди, лекин сўзида турмайди.

– Фарзандини ёмон ҳолатларга гувоҳ қилиши. Шаънини юксалтириш, ботирликка ўргатиш ўрнига таҳқирлайдиган манзараларни кўрсатиш бола қалбини синдиради;

– Ёқтирмаган нарсасини совға қилиш;

– Ёлғон гапириш. Одатларнинг энг ёмони ёлғон сўзлашдир. Бола ўрнак оладиган кишилар ёлғон гапириб турса, уям шунга одатланади

“Бахтли ҳаёт сари” китобидан

@Bolalarshifokori1 Ochish/sharhlash

2022-06-23 11:52:13 ҒАМ-ТАШВИШНИНГ ҲОМИЛАГА САЛБИЙ ТАЪСИРИ (ҚУРЪОНДАН ИШОРАЛАР)

Асабийлашишнинг ҳомилага салбий таъсири 14 аср олдин Қуръонда очиқ-ойдин айтиб қўйилган.

Докторлар ҳомилада пайдо бўладиган нуқсонлар сабабини шу пайтгача излаб келишар эди. Чуқур ўрганишлар натижаси шуни кўрсатдики, онанинг ҳомиладорлик пайтида, ҳаттоки ундан олдин ҳам, ундан кейин ҳам кўп ғам чекиши болага салбий таъсир қилар экан. Бўлажак онанинг бошидан ўтган сиқилишлар, асабийлашишлар, қайғуларнинг барчаси бола ногирон бўлиб қолишига сабабчи бўлиши мумкин. Буларга яқин инсонининг ўлими, кутилмаган айрилиқлар, эр-хотиннинг бир-биридан узоқдалиги, доимий иш ўрнини йўқотиш кабиларни мисол қилсак бўлади.
Бу каби сиқилишлар нафақат туғилажак болага ўзининг салбий таъсирини кўрсатади, балки, онанинг ўзига ҳам таъсир этиб, организмидаги салбий гармонлар миқдорини ошириб юборади.

Энди, Қуръонга боқамиз!

Ғам билан ҳомиланинг орасидаги боғлиқликни кўриш учун Марям онамизнинг Исони дунёга келтириш воқеаларига қарайлик: "Бас, (Марям Исога) юкли бўлибоқ, ўша билан (фарзанд кўриш учун жой излаб) йироқ бир маконга кетди. Бас, тўлғоқ (азоби) уни бир қуриб қолган хурмо дарахтининг шохига олиб борди, деди: «Қани, мана шу (кундан) илгари ўлсам-у, бутунлай унутилиб кетган бўлсам эди». Шунда (хурмо дарахти) остидан (Жаброил) нидо қилди: «Маҳзун бўлма, Парвардигоринг (оёқ) остингдан бир ариқ оқизиб қўйди. Хурмо шохини ўзингга тортиб-силкитгин, у сенга янги хурмолар ташлар. Энди сен еб-ичгин ва шод-хуррам бўлгин» (Марям,22-26)
Оят бизга ҳомиладор аёл маҳзун бўлмаслигини, балки, кўтаринки кайфиятда бўлиши кераклигини айтмоқда.

Оналар туғриқдан сўнг, эмизикли даврларида ҳам ғам чекмасликлари лозим. Чунки, сиқилишларнинг таъсири сут орқали болага ўтади. Бунинг далилини Мусо ва унинг онаси қиссасида кўрамиз: "Биз Мусонинг онасига (Мусони тутиб, уни ҳам Фиръавн одамлари келиб ўлдиришидан қўрқиб турган пайтида) ваҳий қилдикки: «Уни эмизавергин. Бас, қачон қўрқсанг, уни дарёга ташлагин ва қўрқмагин ҳам, қайғурмагин ҳам. Зеро, Биз уни сенга қайтаргувчидирмиз" (Қасос,7).
"Шундай қилиб, Биз (Мусонинг онасининг) кўзлари қувониши ва ғам чекмаслиги учун уни онасига қайтардик"(Қосос,13)

Хулоса:
Хафагарчиликдан узоқ юринг. Тўғри, баъзан истамасангиз ҳам ғам-ташвиш ҳолатига тушиб қоласиз. Лекин, ўша ҳолатда ҳам иложи борича ғамларингизга ёпишиб олманг. Аллоҳнинг раҳматидан ноумид бўлманг!!

"Сустлашмангиз ва ғамгин бўлмангиз! Агар иймон эгалари бўлсангизлар, сизлар устун бўлгувчидирсизлар." (Ол-и имрон,139)
yaxshilar_uzb

@Bolalarshifokori1 Ochish/sharhlash

2022-06-23 11:52:13 СОЛНЕЧНЫЙ БУКЕТ
tvorim_chudo
Ps: Endi qovoq urugʻlarini tashlab yubormaysiz

@Bolalarshifokori1 Ochish/sharhlash

2022-06-14 13:19:17 ​Bola ekran qarshisida ko‘p vaqt o‘tkazmasligi kerak

Planshet, televizor yoki kompyuter ekrani qarshisida soatlab vaqt o‘tkazuvchi bolalarda ruhiy va aqliy rivojdanish yomonlashadi, deydi AQShning Sinsinnati bolalar shifoxonasi mutaxassislari. Bunday o‘zgarishlar bosh miya oq moddasi butunligining buzilishi bilan bog‘liq deyiladi JAMA Pediatrics tibbiy-ilmiy jurnalida.

Tadqiqot o‘tkazildi

Tibbiyot xodimlari ishtirokida o‘tkazilgan tadqiqotda 3-5 yoshgacha bo‘lgan 27 nafar qiz va 20 ta o‘g‘il bola, ularning ota-onalari qatnashdi. Ishtirokchi bolalar bosh miyasi MRT tekshiruvidan o‘tkazildi, ularning ota-onalari esa farzandining necha soatlab ekran qarshisida vaqt o‘tkazishiga doir so‘rovnoma to‘ldirishdi.

Xulosa

Olingan natijalarga ko‘ra, ko‘p vaqtini videochat yoki multfilm tomosha qilish bilan o‘tkazuvchi bolalar nutqi shuncha “o‘tmaslashgan”, obyekt va grammatik ko‘nikmalarni o‘zlashtirish xususiyati sezilarli pasaygan.

Bundan tashqari, ularda bosh miya oq moddasi butunligining buzilishi kuzatilgan.

Oq modda nima?

Oq modda bosh miyada impulslar o‘tkazuvchanligini ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi. Shuningdek, u asab hujayralari – neyronlar qobig‘i, miyelin ishlab chiqarishida ishtirok etadi.

Tavsiya

Amerikalik pediatrlarning so‘zlariga qaraganda:
• 18 oylikkacha bo‘lgan bolalar ekran qarshisida umuman vaqt o‘tkazmasligi kerak.
• 18 oylikdan ikki yoshgacha esa ota-onalar o‘z farzandlari bilan multfilm tomosha qilishlari, unda nimalar ro‘y berayotganligi haqida suhbatlashishlari mumkin.
• 2 yoshdan 5 yoshgacha bo‘lgan bola planshet va kompyuter tomoshasiga bir sutkada bir soat vaqt sarflashi mumkin.
bola_tarbiyasi

@Bolalarshifokori1 Ochish/sharhlash

2022-06-09 14:22:31 ​Боланинг бўйи ўсмай қолишига нима сабаб бўлади?

Насиба Алимова,
тиббиёт фанлари номзоди:

— Инсон бўйининг ўсиши гипофиз бези ишлаб чиқарадиган гормонга боғлиқ. У инсон аъзо ва тўқималарида оқсил ҳосил бўлишини тезлаштиради. Шу билан бирга, агар организм кучсиз аҳволда бўлса, у шунчаки ўсишдан тўхтайди.

Демак, болангизнинг ўсмаётганини сездингизми, биринчи галда шифокор-эндокринологга учраб, уни тўлақонли текширувдан ўтказишингиз керак.

Шифокор УТТ ҳамда қонда гормонлар нисбатини аниқлайди, шунингдек, рентгенография ёрдамида билак суяклари текширилади. Бу — текширув боланинг суяклари ўсиш ҳудудидами ёки йўқми, билиш учун зарур.

Бола бўйи ўсмаслигининг қатор сабаб ва омиллари мавжуд. Юқорида келтирилган таҳлиллар орқали аниқланади. Биринчи навбатда, ўсишдан тўхташ ирсият билан боғлиқ бўлиши мумкин. Боланинг меъёрий ўсишида 100 та ген муҳим роль ўйнайди.

Бўйи паст ота-онадан туғилган боланинг узун бўйли бўлиши кам кузатилади. Бўй ўсишига организмдаги айрим гормонларнинг кўп ёки камлиги ҳам таъсир қилади. Қалқонсимон ва буйрак усти безларида етиладиган гормонлар ўсиш гормонлари дейилади. Шу боис эндокрин тизимдаги турли издан чиқишлар бўй ўсишидаги патологияларга олиб келади.

Баъзида буйрак, юрак, ўпка ва ҳазм аъзоларидаги сурункали касалликлар ҳам бўй ўсишини тўхтатади. Бошқа сурункали касалликлар тонзиллит(ангина), холецистит (ўт қопи яллиғланиши) одатда бўй ўсишига салбий таъсир қилмайди. Аммо бундай ҳолларда иштаҳа йўқолади, бу эса бўй ўсишини пасайтиради.

Агар болада паразитлар бўлса ҳам бўй ўсишида муаммолар туғилади. Шунинг учун ички организм фаолияти нормал йўлга қўйилса, бўй ўсишда давом этади.
ssvuz

@Bolalarshifokori1 Ochish/sharhlash

2022-06-08 09:18:03 Ёш болага телефоннинг яна бир салбий таъсири.

Хеч кимга сир эмаски, уйда ёш бола бўлса у билан ўйнаш ўрнига қўлига телефон бериб қутуламиз. Болалар эса асосан ютубда турли хил мавзуларда видеолар кўришади.

Видеоларни мавзуси алохида мавзу. Масалани нозик тарафи бор. Тикток ва ютубдаги қисқа видеолар фарзанд онгида тез янгиланишни ўрнаштиради. Бу аста секин сабрсизлик ва беқарорликни шакллантиради. Фарзанд вақт узунроқ кетадиган хар қандай машғулотдан бош тортади, зерикади ва қилмайди.

Кейинги 50 йилликда хафсаласизлик эпидемияси авж олади.

Энг зўр ўйинчоқни ҳам бир кун ўйнайди.

Эътиборли бўлинг!
acramov

@Bolalarshifokori1 Ochish/sharhlash