Францияда президент сайловининг биринчи тури якунланди - кутил | Ташқарида
Францияда президент сайловининг биринчи тури якунланди - кутилганидек амалдаги президент Эммануэль Макрон ва "Миллий бирлик" ултраўнг партияси етакчиси Марин Ле Пен 24 апрелда бўлиб ўтадиган иккинчи турда куч синашадиган бўлди. Сўнгги кунлардаги сўровлардан фарқли равишда, 27,60 фоиз овоз тўплаган Макрон етарлича фарқ билан биринчи бўлди - Ле Пенда 23,41%. Бироз кутилмаган ҳолат - учинчи ўриндаги ашаддий "сўлчи" Жан-Люк Меланшон анча кўп овоз олди - 21,95 фоиз.
Иккинчи тургача Макрон қандайдир сенсацион жанжалга аралашиб қолмаса ғалаба қозониши шубҳасиз. Жан-Люк Меланшон ўз сайловчиларини Макронга овоз беришга чақирмаган бўлса ҳам, "Ле Пен хонимга бирорта ҳам овоз берилмаслиги керак"лигини таъкидлади. 2017 йилдаги каби унинг тарафдорларининг аксарияти Макронга овоз бериши, қолгани бетараф қолиши кутилмоқда.
Ле Пенга эса биринчи турда 7,05 фоиз билан тўртинчи ўринни олган, ўзидан ҳам националистроқ популист Эрик Земмур ҳамда 2017 йилдаги иттифоқчиси, 2,07 фоиз овоз олган Николя Дюпон-Энбян сайловчиларини овоз беришга чақирган. Қолган ҳамма - Республикачилар (голлистлар), Социалистлар, "Яшиллар", коммунистлар ва бошқалар ё Макрон тараф, ё камида Ле Пенга қарши.
Иккинчи турда Макроннинг ғалабаси деярли аниқ бўлса ҳам, 5 йил аввалидек ишончли ғалабани (66 фоиз) кутиш қийин. Гарчи биринчи турдан олдинги сўровномалардагидек 50/50 ва ҳаттоки Ле Пеннинг фойдасига бўлмаса ҳам, 55/45 атрофидаги мутаносибликни кутиш мумкин.
Иккинчи турдан ҳам муҳимроғи - "учинчи тур" деб қараладиган, июнь ойида бўлиб ўтадиган парламент сайловларидир. 2017 йилда Макрон тарафдорлари парламентда мутлақ кўпчиликни эгаллашга муваффақ бўлганди. Бу сафар ҳозирда мос равишда 17 та ва 8 тадан ўринга эга бўлган Меланшон ва Ле Пен партиялари мандатларини сезиларли ошириши мумкин. Биринчи навбатда "Республикачилар" ва "Социалистлар"нинг жойлари ҳисобига.
Таъкидлаш жоизки, Франция бешинчи республикасининг асосий сиёсий кучлари бўлиб келган "Республикачилар" (голлистлар) ва "Социалистлар" 21-асрда кескин кучсизланиб (айниқса Жак Ширак президентлиги тугаганидан кейин), 2017 йилга келиб парчалана бошлади. Шу даврдаги сиёсий вазият ҳақида 2017 йил президент сайлови 1-туридан олдин ёзилган ушбу мақолани ўқишни тавсия қиламан.
2022 йилга келиб эса бу икки йирик партия антирекордларни янгилаб ташлади - "Республикачилар" 5, "Социалистлар" 2 фоизга ҳам ета олмади. Парламент сайловида ҳам шундай муваффақиятсизликка учраса, бу партиялар бошқалари билан бирлашиш йўлидан кетиши мумкин.
@tashqaridaUZ
