АСТМА КАСАЛЛИГИДА ЎЗ ВАҚТИДА МУОЛАЖА ҚИЛИНМАСА, У НОХУШ ОҚИ | САЛОМАТЛИК ОЛАМИ
АСТМА КАСАЛЛИГИДА ЎЗ ВАҚТИДА МУОЛАЖА ҚИЛИНМАСА, У НОХУШ ОҚИБАТЛАРГА ОЛИБ КЕЛИШИ МУМКИН
Aстма жиддий юқумли бўлмаган касалликлар сарасига киритилган бўлиб, нафас йўлларининг яллиғланиши ва торайиши билан тавсифланган сурункали ўпка хасталигидир.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг таҳлилларига кўра, 2019 йилда бутун дунёда астма билан касалланганлар сони 262 миллион нафарни ташкил этди ва улардан 461 минг нафар кишида хасталик ўлим ҳолати билан якун топган.
Мамлакатимизда эса аҳолининг 5 фоизга яқин қисми мазкур дард билан оғрийди. Хўш, астма қандай касаллик? Унинг ўзига хос белгилари, уни даволаш усуллари қандай?
ССВ Матбуот хизматининг шу каби саволларига Республика ихтисослаштирилган фтизиатрия ва пульмонология илмий-амалий тиббиёт маркази директори Наргиза ПАРПИЕВА жавоб беради.
— Астма сўзи юнон тилидан таржима қилинганда “бўғилиш”, “оғриқ” деган маъноларни англатиб, касаллик доимий ва такрорланиб турадиган бўғилиш хуружлари билан тавсифланади.
Бронхиал астма — бронхларнинг аллергик ёки инфекцион сабабларга кўра сурункали тарзда яллиғланиши ҳисобланиб, хасталик аллерген омилларга боғлиқ ва боғлиқ бўлмаган турларга бўлинади.
Тиббиётда аллергенлар асосан тўрт гуруҳга ажратилади: дарахт гулларининг чанги, уй чанглари, ҳайвон юнги ва бошқалар. Ноаллергик сабаблар сифатида жисмоний юкламаларнинг кўплиги, руҳий тушкунлик, совуқ ҳаво кабиларни киритиш мумкин. Тўғри, совуқ ҳаво, вирусли инфекциялар, ўткир ҳидлар, асабийлашиш аллерген ҳисобланмайди, бироқ мазкур омиллар астма хуружига туртки бўлиши мумкин.
— Касалликнинг қандай ўзига хос белгилари бор?
— Хасталик кечаю кундуз мунтазам йўтал, бўғилиш ва нафас чиқаришнинг қийинлиги, жисмоний машқлар пайтида бўладиган йўтал, кўкракнинг “ҳуштак” чалиши, аллергенлар билан мулоқотда бўлганда хуружларнинг қўзғалганлиги ҳамда кўкрак қафасидаги ноқулайлик каби белгилар билан кечади.
Беморнинг нафаси қисилганда тананинг диафрагма соҳасида кучли оғриқ пайдо бўлади. Хуруж йўтал тутиши билан бирга келиб, бронхлар ички юзасидаги балғам чиқариб ташлангач, бемор аҳволи бирмунча яхшиланади. Касаллик хуружида ўпка альвеолаларида газлар алмашинуви кескин сусаяди. Бу эса организмнинг кучсизланиши, нутқ муаммолари ва тахикардия (юракнинг тез уриши)ни келтириб чиқаради.
Шунингдек, баъзиларда касаллик хуружи жисмоний юкламалардан сўнг янада кучаяди. Айримлар эса совуқ ҳаводан нафас олганида ҳам ўзини ёмон ҳис қилади. Бу, албатта, тананинг индивидуал хусусиятига боғлиқ.
Ушбу хасталикка жиддий эътибор қаратиш зарур, акс ҳолда турли кўнгилсиз ҳодисалар келиб чиқади. Агар ўз вақтида муолажа қилинмаса, астма, ҳатто, ўлимга ҳам олиб келиши мумкин. Шу боис унга эътиборсиз бўлиш асло ярамайди.
— Астма касаллиги билан оғриётганларга тавсиянгиз.
— Ушбу хасталик билан оғриган инсонларга шифокорлар йилда икки бор табиат қўйнида, айниқса, арча кўп экилган сиҳатгоҳларда ҳордиқ чиқаришни тавсия этади.
Шунингдек, истеъмол қилаётган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳам аллергик таъсирлардан холи бўлиши талаб қилинади. Унутманг, агар ҳаёт тарзингизда тартибга риоя қилмас экансиз, бу хасталик билан курашиш анчайин қийин кечади.
Соғлиқни сақлаш вазирлиги
Матбуот хизмати.
@ssvuz
@ssvmatbuotkotibi
