2023-01-24 20:37:33
Oʻzbekiston va “Gazprom” nima haqida kelishib oldi?
Bugun Energetika vaziri Joʻrabek Mirzamaxmudov va Rossiyaning “Gazprom” kompaniyasi rahbari Aleksey Miller gaz sohasida hamkorlik boʻyicha yoʻl xaritasini imzoladi. Orqa fondagi suratga qaraganda, imzolash Sankt-Peterburgda boʻlib oʻtgan, oʻtgan haftada Qozogʻiston Bosh vazirining birinchi oʻrinbosari Roman Sklyar ham xuddi shunday hujjat imzolagan.
Shartnoma tafsilotlari oshkor qilinmayapti, Gazprom va bizning Energetika vazirligiga soʻrov hozircha javobsiz qoldi.
Eslatib oʻtamiz, avvalroq “Gazeta.uz” “uch tomonlama ittifoq” boʻyicha muzokaralar doirasida Rossiya Rossiyadan ishlab chiqarilgan gazni Qozogʻiston orqali “Markaziy Osiyo – Markaz” quvuri orqali yetkazib berishni taklif qilgani haqida xabar bergan edik. Rossiyaning asosiy sharti Oʻzbekiston gaz uzatish tizimini bozor qiymatida “Gazprom”ga oʻtkazish edi. Xuddi shunday talab “Qozoqgaz” milliy kompaniyasi tomonidan ham ilgari surilgan, lekin ular bunday shartlarga rozi boʻlmagan.
Rossiya tomoni ilgari surgan ikkinchi shart – Xitoyga gaz eksport qilish huquqidan voz kechish edi. Yaʼni, “Gazprom” Oʻzbekistonning UzGasTrade kompaniyasi oʻrniga shartnoma tarafi boʻlishni taklif qilgan.
Manbalarning xabar berishicha, dekabr oyidagi ikki tomonlama muzokaralar natijasida Rossiya tomoni qoʻygan shartlarni olib tashlangan.
Endi “yoʻl xaritasi”ga kelsak. Menga maʼlum boʻlishicha (norasmiy manba, shunga taxmin sifatida yozaman), Oʻzbekiston “Oʻztransgaz” (magistral quvurlar orqali gaz transportirovka qilada) va “Xududgaztaʼminot” (maishiy isteʼmolchilar, aholini gaz bilan taʼminlaydi) gaz transporti tizimini ishonchli boshqaruvga berishga rozi boʻlishi mumkin. Taxminlarga koʻra, kompaniyalar birlashtirilishi va ”Gazprom" yoki uning shoʼba korxonasi boshqaruviga oʻtkazilishi mumkin.
Afsuski, Oʻzbekistonda ishonchli boshqaruv boʻyicha bironta ham loyiha oʻzini oqlamadi, shuning uchun SFI Management Group (Alisher Usmonovning soʻzlariga koʻra, milliarder Shodiyev oilasiga tegishli) ketishga majbur boʻldi.
Eng soʻnggi misollardan biri - Angren IES uch yil davomida milliardlab zararga kirgan.
Qolaversa, mamlakatimizda hamon qonunchilik bazasi, bu sohani tartibga soluvchi birorta ham rasmiy va ochiq hujjat mavjud emas.
Umid qilamanki, bu Oʻzbekiston imzolagan koʻplab memorandumlar singari qogʻozdagi “yoʻl xaritasi” boʻlib qoladi. Agar bunga qadar nomaqbul siyosiy qarorlar tufayli milliardlab zararlar koʻrilgan boʻlsa, endilikda “Gazprom” Oʻzbekistonning gaz transporti tizimini boshqaruvga olsa, unda mamlakatning energetik mustaqilligini, umuman, davlat suvereniteti xavf ostida boʻlishi mumkin.
Hokimiyat “tijorat siri” va boshqa bahonalarga havola qilmasdan, hujjat tafsilotlari haqida ochiq eʼlon qilishi kerak.
Latipov.
Kanalga ulanish
@maxamadievvlogi
138 viewsedited 17:37
M
