2022-05-11 19:13:11
TAJRIBADAN TARJIMALAR
Ota-onalar kundalik hayotda bolalarga nisbatan ishlatadigan, ma’nosini tushunib bo’lmaydigan, xohlagancha talqin qilsa bo’ladigan, deyarli tilimizga yopishib qolgan ba’zi jumlalar bor:
Topolon qilmasdan o’ynela!(qiziq bu qanaqa o’ynash usuli?)
Chiroyli gapir! (Qanaqa gapiriykin, she’r o’qivotganga o’xshatibmi? Yoki monolog? )
To’g’ri o’tir! (Qanaqa o’tirishikin bu, o’tirishning nechchi xili borikin?)
Jizz! (Oyim hamma narsaga jizz dilla, issiqmi? kirmi? boshqani narsasimi?)
Jiiim tur shetta! (Gapirmasdanmi? Faqat gapirmasam bo’ldimi?)
Buvilani(kottalani) hafa qilmasdan o’tir! (Nega hafa qilaman ) (Ham muallaq, ham manipulyatif)
Ko’zingga qara, extiyot bo’l! (Doim shunaqa deyishadi nima qilishim kerak o’zi?)
Kallani ishlat, aqlli bola bo’gin! (Qanaq qilib aqlli bo’linadi?)
Topolon qilma! (Aniq nima qilay, nima qilmay?)
Uyat, ayayay! (No’tog’ri nimadir qildim, lekin nima?)
Bu va bu kabi buyruq olgan bolalar hayron, tushunmay va o’z bilganlaricha ota-onalarning istaklarini bajo keltirishga harakat qilishadi yoki, hech nima tushunmagani uchun, qilayotgan ishida davom etadi.
Chunki aslida, nima qilib nima qilmasligi kerakligini bilmaydi. Undan nima xohlashyotganini bilolmagani, qilolmagani uni qayg’uga soladi balki, yoki “qaysar!”, “atiylab, ko’zimga qarab turib qiladi!”, “mani jahlimmi chiqarish uchun qiladi” kabi ayblovlarga mahkum bo’ladi.
Istalgan va istalmagan ishlarni aniq qilib tushuntirish kattalarning vazifasi! Yuqoridagi jumlalarni ko’pchiligimiz aniq tushuntirib bera olmaymiz deb o’ylayman. Ma’nosi keng, mazmuni muallaq jumlalar. Nima istalgani aniq emas, “Topolon qilish”ning mazmuni hamma oila uchun har xil masalan.
Yuqoridagi muallaq jumlalar o’rniga quyidagi kabi (har bir voqelikning o’ziga mos) aniq jumlalar ishlatsa bo’ladi:
O’ynayotganingizda bir-biringizga zarar bermang(Birga-birga o’ynela)
Bunday gapirganingda nima deyotganing tushunarsiz (chiroyli gapir)
Ovqat yeyotganda suyanmasdan o’tirish kerak (To’g’ri o’tir!)
Choynak issiq(Jizz)
Qaytgunimcha joyingda, hech qayerga ketmasdan tur(Jim tur)
Buvilani qo’llaridan ushab yur (Buvilani hafa qilma)
Oldingga qara, katta chuqur bor(Ko’zingga qara)
Sirpanchiqda oyoq bilan sirpanish xavfli( Kallani ishlat)
O’yinchoqlarini atrofga otma (Topolon qilma)
Boshqalani yonida kiymingni yechma (uyat, ayayay)
Bolalarga, ular tushunmaydigan, bilmaydigan gaplarni gapirib o’zlarini tuzatishlarini kutishlik qanchalik to’g’ri?!
https://t.me/Farzandim_Uz
402 views16:13
D
