Ali al-Akbar ibn al-Husayn (faqat Ali al-Akbar bilan mashhur b | Islom tarixi

Ali al-Akbar ibn al-Husayn (faqat Ali al-Akbar bilan mashhur boʻlgan) , uchinchi shia imomi al-Husayn ibn Ali r.a. va Umomi Leyaning oʻgʻli edi. U 18 yoshida Ashuro kuni Karbalo jangida halok bo‘lgan. Jan Kalmarning Iranika nashrida yozishicha, Ali al-Akbarning Muhammad sallallohu alayhi vasallam xonadonidan bo‘lgan jasur jangchi sifatidagi obro‘si al-Abbos ibn Alidan ham oldinroq bo‘lgan bo‘lishi mumkin.


Ali al-Akbar Husayn r.a. ning o‘g‘li edi, u Karbalo jangi yillarida 18 yoshda edi. Uning ikki ukasi ham boʻlib, ular Ali al-Asg‘ar ibn Husayn va Ali Zayn al-Obidin deb atalgan. O‘smir ona tomondan bobosi Muhammad sallallohu alayhi vasallamga shu qadar o‘xshar ediki, Husayn ibn Ali ko‘pincha: “Men bobomni sog‘inganimda, Ali al-Akbarning yuziga qarayman”, deb aytardi. Ali al-Akbar hijriy 61-yilning 10-muharramida Karbalo jangida Murra ibn Munqad tomonidan o‘ldirilgan.

Karbalo jangida shahidlik

Eron xalqi shia manbalariga koʻra, Ali al-Akbar jang maydonida halok bo‘lgan birinchi shaxsdir. Uning baland va chiroyli ovozi bor edi, Ashuro kuni ertalab Husayn ibn Ali Ali Akbardan azon aytishni iltimos qildi. Husayn ibn Ali va ularning chodirlarida o'tirgan ayollarning ko'pchiligi Ali Akbarning azon aytayotganini oxirgi marta eshitishlari mumkin, deb gumon qilib, azon aytib yig'lay boshlashdi.

Ali Akbar Husayn Ibn Ali r.a.ning qarshisida turdi. Peshin namozidan keyin Ali Akbar: «Ota, men borib Islom dushmanlari bilan jang qilish uchun ruxsat so'rayman», dedi. Otasi unga ruxsat berib: “Olloh rozi bo‘lsin! Ammo Akbar, onang, opa-singillaring, xolalaring seni qanchalik sevishini bilasan. Borib ular bilan xayrlashgin” dedi. Ali Akbar onasi Ummi Layloning chodiriga kirdi. Har gal chodirdan chiqmoqchi bo‘lsa, onasi, xolalari, opa-singillari ridosidan tortib: “Ey Akbar, sensiz qanday yashaymiz?” deyishardi. Husayn ibn Ali hammadan Ali Akbarni qo‘yib yuborishlarini iltimos qilishga majbur bo‘ldi.

Husayn ibn Ali o‘g‘liga otga chiqishga yordam berdi. Akbar jang maydoniga qarab yurganida ortidan qadam tovushlarini eshitdi. U orqasiga qaradi va otasini ko'rdi. U: “Ota, biz xayrlashdik. Nega meni kuzatib yuribsiz?" Husayn ibn Ali: “O‘g‘lim, agar senga o‘xshagan o‘g‘ling bo‘lsa, albatta tushunar eding!” deb javob berdi.

Balamiyning so‘zlariga ko‘ra, Ali Akbar dushmanlarga o‘n marta zarba berib, har safar ikki-uchtasini o‘ldirgan. Umar ibn Sa’d askarlariga uni o‘ldirishni buyurib: “U o‘lsa, Husayn yashashni istamaydi! Ali Akbar Husaynning hayotidir” deydi. Bir necha askar Ali Akbarga hujum qilganda, Murra ibn Munqad Ali Akbarning ko‘kragiga nayza sanchadi. Keyin Murra ibn Munqad nayzaning yog‘och qismini sindirib, tig‘ini Ali Akbarning ko‘kragida qoldirib, unga ko‘proq og‘riq keltirdi. Ali Akbar otdan yiqilib: “Yaa bata alayka minni salom” dedi, o‘g‘lining nidosini eshitib, Imom Husaynning ko‘zlari yo‘qolibdi, deydilar. Imom Husayn unga yaqinlashib, ko‘kragidagi nayzani olib tashlamoqchi bo‘lganida, nayzaning boshi tomiriga chigallashib qoladi. Imom Husayn uni sug‘urib olganida, uning yonidan yuragi chiqib ketadi.
Husayn ibn Ali r.a. uni jang maydonidan olib ketdi. Husayn r.a. Akbarga yaqinlashganda, Akbar o‘ng qo‘lini yarador ko‘ksiga, chap qo‘lini otasining yelkasiga qo‘ydi. Al-Husayn: "Akbar, nega meni bir qo'l bilan quchoqlayapsiz?" Akbar javob bermadi. Al-Husayn Akbarning o‘ng qo‘lini qimirlatmoqchi bo‘ldi, lekin Akbar qarshilik ko‘rsatdi. Al-Husayn qo'lini kuch bilan qimirlatib, nayza tig'ini ko'rdi. Akbarni yerga yotqizib, ikki qo‘lini nayza tig‘iga qo‘yib, oʻz tizzasiga o‘tirdi. Otasi dafn etilgan Najafga qaradi-da: — Ota, men ham Xaybarimga keldim!" Al-Husayn o'g'lini shunday og'riq va stressda ko'rib, siqilib yig'lab yubordi. Akbar so‘nggi salomini berib, shahid bo‘ldi



https://t.me/islombilanbirgamiz/841