2022-08-12 10:43:46
12-avgust Xalqaro fillar kuni
Hajmi va massasiga ko'ra quruqlikda
fillarning oldiga tushadigan hayvon yo'q. Fillar
xartumlilar turkumi
fillar oilasiga mansub bo'lib, ayni vaqtda ularning 2 urug'ga mansub
3 turi mavjud. Ular quyidagilardir:
Osiyo fillari urug'i
1.
Osiyo fili (hind fili)
Elephas maximus
Afrika fillari urug'i
2.
O'rmon fili -
Loxodonta cyclotis
3.
Savanna fili -
Loxodonta africana Sutemizuvchilar sinfining yo'ldoshlilar kenja sinfiga mansub ushbu hayvonlar boshqa sinfdoshlaridan
xartumlarining bo'lishi bilan farqlanadi. Xartum yuqori lab va burunning qo'shilib o'sishidan hosil bo'lgan idioapantatsion o'zgarish mahsuli. Ularning ikkita kurak tishlari o'zgarib
fil dandonlari deb nomlanuvchi shakli o'zgargan tishlarni hosil qiladi. Bu tishlar afrika fillari urug'ining barcha vakilalrida bo'ladi, Osiyo filining esa faqat erkaklarida uchraydi. Fillarda
qoziq tishlari bo'lmaydi. Oziq tishlari muntazam ravishda o'sib, fil og'zining oldingi tomoniga qarab harakatlanib keladi, 60-70 yoshida oxirgi tishlari tushadi va aksariyat holatda fillar ovqat yeya olmasdan halok bo'ladi.
Fillarning yana bir o'ziga xos jihati bu hayvonlar oyog'ining uchida yuradi! Juda hayratlanarli shunday emasmi?! Fil oyog'ida barmoq suyaklari ostida maxsus yog' xaltachasi bo'ladi va fillar oyog'ini uning ustiga qo'yadi, bu xuddi ayollarning baland poshnali oyoq kiyim kiygandagi holatiga o'xshaydi. Fillar yurganida yerga barmoq suyaklarining uchi tegadi, oyoqning qolgan qismi yog' xaltacha ustida turadi. Xaltacha fil yurganda kengayib oyoq pastki yuzasini kengaytiradi, fillar yurganda ovoz chiqarmaydi.
Fillar deyarli 100% o'simlikxo'r hayvonlar bo'lib, oziqlanishida xartumlari ularning eng muhim yordamchilari hisoblanadi. Filning xartumida
40 000 ga yaqin muskullar joylashgan bo'lib, xartumi orqali fillar o'tlarni, mevalarni, ozuqani olib og'ziga soladi. Suvni ham xartumni yordamida ichadi, xartumiga suv olib og'ziga quyadi. Shu bilan birga xartumi yordami ustiga suv olib sepib cho'miladi. Fil xartumisiz uzoq yashay olmaydi.
Fillar juda aqlli jonivorlar bo'lib, o'zaro taktil sezgilari orqali hamda ultratovush bilan aloqa qiladilar. Osiyo fillari esa vizual xotira ega bo'lib, o'z egasini va uning mimika holatlarini farqlay oladi. Oddiy so'zlarni yaxshi eslab qoladi.
Fillarga oid qiziqarli ma'lumotlar:
fillarning tanasida
326 tadan 351 tagacha suyak bo'ladi;
filning tanasida
400 litr qon bo'ladi;
filning qoni asosan quloqlarida sovutiladi;
fillar umuman sakray olmaydi;
filning yuragi bir daqiqada
30 marotaba uradi.
Fillarning barcha turlari
Xalqaro Qizil kitob ga kiritilgan.
@hujayrauz
3.4K views07:43
H
