2023-04-23 18:41:24Алкогол организм учун генетик даражада зарарли
Спиртли ичимликлар карсиноген моддалар тоифасига киради. Бу дегани, улар саратон касаллигига етаклаши мумкин. Янги изланишларга кўра эса алкогол организм учун генетик даражада ҳам зарарли экан. Олимлар спиртли ичимликларни камроқ истеъмол қилиш ёки улардан воз кечишни тавсия этмоқда. Баъзилар Янги йилда қадаҳ кўтаради. Баъзилар эса кечки овқатни бир бокал виносиз тасаввур қила олмайди. Янги тадқиқотга кўра, спиртли ичимликлар ракнинг етти турига чалиниш эҳтимолини кучайтиради. “Алкогол айнан қандай қилиб организмга зиён етказиши жумбоқ бўлиб турибди. Хулосамиз шуки, спирт ҳазм бўлаётганда, энергияга айланиш жараёнида токсинлар пайдо бўлиб, генлар мажмуасига ҳужум қилади. Бузилган ДНК қайта тикланмайди”, - дейди Кетан Пател, изланиш муаллифи. Токсиннинг номи - асеталдегид. Бу кимёвий модда ҳужайраларга қандай таъсир кўрсатиши лабораторияда сичқонларда синаб кўрилган. “Организмда ҳужайранинг муҳим бир тури бор - у ҳам бўлса илдиз ҳужайра. Асеталдегид моддасидан танамизда янгиланиб турувчи ана шу илдиз ҳужайра зиён кўради”, - дейди олим. Соғлом ҳужайралар ўзини тиклай олмаслиги рак касаллиги пайдо бўлишига олиб келади. “Изланиш давомида қон ҳужайраларидаги хромосомалар, яъни ДНК, фундаментал жиҳатдан ўзгарганини кўрдик. Ҳужайралар янгиланиб туриши ёки саратонга етаклашини ана шу ўзгариш белгилаб беради”, - дейди Кетан Пател. Организмда асеталдегид моддаси катта миқдорда йиғилиб қолмаслиги зарур. Аксарият одамлар организмида буни таъминловчи ферментлар бор. “Сичқонларда бу ферментларни олиб ташлаганимизда шуни кузатдикки, оз миқдорда ичиш ҳам қон ҳосил қилувчи ҳужайраларга жиддий зарар етказар экан”. Организмда генлар мажмуасини таъмирловчи табиий механизмлар бор, дейди олим, лекин ичкиликбозлик бу ҳимоя тизимларини ишдан чиқаради.
Бир куни бир киши капалак ғумбагини кўриб қолди. У ғумбакни қўлига олди ва бир неча соат капалакнинг пилла исканжасидан қутулишга бор кучи билан уринишини томоша қилиб турди. Вақт ўтиб борар, капалак пиллани тарк этишга уринар, лекин бунинг уддасидан чиқолмасди. Унинг умуман кучи қолмаганга ва ғумбак ичида қолиб кетадиганга ўхшарди...
Шунда киши капалакка ёрдам бермоқчи бўлди. У қўлига қайчи олди ва пиллани қирқди. Капалак унинг ичидан осонгина чиқиб олди, аммо унинг танаси заиф, қанотлари эса ёйилмас, танасига ёпишиб турарди. Киши капалакни кузатишда давом этди. У капалак қанотларини ёйиб учиб кетишини кутарди.
Аммо бундай бўлмади. Капалак ўша ҳолича қолди ва ўлди.
Қаттиқ пилла ва капалакнинг кичкинагина тешикдан чиқиш учун бор кучи билан уриниши унинг танаси тўғри шакл олиши ва кучли тана ёрдамида қанотларга куч келиши учун зарур эканлигини, шундагина капалак пилла ичидан чиқиши билан қанот қоқишга тайёр бўлишини бу инсон қайдан ҳам биларди.
Хулоса: Фарзанди таълим муассасида таҳсил олаётган ота-оналарга! Дилбандингиз фанларни ўзлаштиришда қийналяптими? Таълим олиш изтиробли жараён, агар сиз унинг "изтиробига" раҳмингиз келиб турли йўллар билан ўқишига аралашсангиз, ҳудди юқоридаги капалакдек керакли кучни йиға олмай катта ҳаёт йўлиди фарзандингизни маънавий мажруҳ қилиб тарбиялаб қўясиз. У билим олишдек шарафли жараённи мустақил босиб ўтиши керак. Бу ерда хақиқий пилла, мактаб ва унинг устозларидир. Тафаккур қилинг.
Қалбда эски ва нохуш туйғуларга жой қолмагандагина, янги ҳаёт бошланади ! Янги ҳаёт -- бу ҳаммани ва ўзингизни буткул кечиришдан ҳамда етказган озорингиз учун чин дилдан ғойибона кечирим сўрашдан бошланади !
"Кечириш... кимдан ва қандай қилиб бошлаймиз...? Яхшиси ҳаётим қандай бўлса, шундай қолсин..."
Агар шундай ҳаёл қилган бўлсангиз- бу ҳаёлдан дархол воз кечинг !!! Кечирмаслик, кечира олмаслик, узр сўрамаслик -- булар ҳаммаси инсоннинг ички қувватини, энергиясини емириб ташлувчи "омил" ҳисобланади. Қайси инсонда шижоат, ғайрат, диққатни жамлаб олиш кабилар бўлмаса, тушкун кайфиятдан чиқа олмаётган бўлса демак кечиришга эътиборини қаратсин...
Н
