Uchqun Xoliqov

2023-03-05 05:16:57 Koʻpchilik 20 asr boshidagi kabi jadidchilik harakati hozir ham boʻlishini, xalq ichidan yana jadidlar yetishib chiqishini xohlaydi, lekin hamma ham bunga yarasha harakat qilmaydi. Yaʼni jadidchilik harakatlarini yurib ketishiga real hissa qoʻshishi mumkin boʻlganlar buni qilishmaydi.

Jadidchilik harakatini eslaylik. Eng avvalo jadidlar ziyoli qatlam vakillari boʻlishgan. Ikkinchi va bu harakatni yurgizuvchi asosiy mexanizm esa mablagʻ boʻlgan. Aksar jadidlar boy xonadon vakillari boʻlgan, aksarlarini oʻsha zamonni hur fikrli boylari moddiy qoʻllab-quvvatlagan. Natijada jadidlarda hukumatga bogʻliqlikka ehtiyoj boʻlmay, bemalol harakat qilishgan.

Hozir-chi?

Jadidchilikka oʻxshash vazifalarni asosan axborot maydonida qilinmoqda. 100 yil avvalgidan farqli ravishda hozir pul topish manbalari ustidan nazorat hukumat tomonida koʻproq. Yaʼni kimdir hukumatni tanqid qilsa, hukumat qilgan notoʻgʻri harakatlarni olib chiqsa, uning ustiga "qora chiziq" tortiladi. Na axborot maydonida, na boshqa tomondan pul topa olmay qoladi, natijada harakatlari toʻxtaydi. 100 yil avval boʻlgani kabi 3-5 soʻm pulini mana shunday istiqbolli loyihalarga tikadigan saxovatli boylar yetishmayapti. Albatta maydondagi hammani ham jadidchilik harakati izdoshlari deyish notoʻgʻri. Lekin saralab, kuzatib, ularni ajratib olish mumkin. 2,3 ta saytni hisobga olmasa, faqat reklama olib, saytni, tahririyatni "yashab qolishi" juda qiyin masala. Mana shunday tahririyat, sayt, ayrim blogerlarni moddiy qoʻllash kerak. Qoʻllov yoʻqligidan majbur pulga xizmat koʻrsatishmoqda koʻpchilik, natija hammaga maʼlum, hukumat bunday qilganlarni tovlamachilikda ayblab, "tiqyapti". Shunday holat boʻlmasligi, faollar bemalol harakat qilishlari uchun ularni qoʻllash kerak.
Bugungi korrupsiyalashgan, siyosiy ong toʻla shakllanmagan jamiyatimizga eng avvalo axborot bilan yordam bera olamiz, ayni vaziyatda. Xalqni siyosiy ongini, huquqiy fikrlashini oshirib, biror natijaga erishish mumkin xolos. Buning uchun sifatli axborot maydoniga ehtiyoj bor. Toʻgʻri siz sarflagan pulni selfi qilib tarmoqqa joylab boʻlmaydi, hatto siz bu ishga sarflaganingizni hech kimga aytolmasligingiz mumkin, lekin agar toʻgʻri yoʻnalishda sarflansa, ertaga shu xalq, millat, vatan kelajagi uchun 1 nafar boʻlsa ham ziyoli yetishib chiqishida sizni hissangiz boʻladi.

Tanlov sizda: xoh biror faolni qoʻllang, xoh alohida bir sayt oching, xoh bir xayriya fondi ochib, unga maʼlum yordam oʻtkazib turing.

Koʻpchilik "bizga nima xizmat" deb soʻrab qoladi, goh gohida. "Boy akalar" , sizlarga shu xizmat - xolis bir nashr, tahririyat, bloger yoki loyihani, yoki biror faolni qoʻllang, shu orqali jamiyatga foydangiz tegadi, inshaAllah.

@OlimjonHaydarov Ochish/sharhlash

2023-03-05 03:32:02 Бебаҳо марварид

Бир овчи бор эди. Кунларнинг бирида овлаган балиғининг ичидан қимматбаҳо марварид чиқди. “Субҳаналлоҳ! Балиқ қорнидан марварид чиқди-ку!” деб хурсанд бўлди ва уйига бориб: “Хотин! Хотин! Буни қара, балиқ ичидан дур чиқди” деди.

Кейин марваридни заргарга олиб борди. Заргар марваридни кўриб: “Бу бебаҳо-ку! Мен дўконимни, уйимни, қўшнимнинг уйини сотсам ҳам бу марваридни сотиб ололмайман. Сен уни қўшни шаҳардаги фалон заргарга олиб бор, балки у сотиб олар. Аллоҳ муродингни ҳосил қилсин!” деди.

Кейин овчи марваридни ўша заргарга олиб борди. У ҳам дурни қўлига олиб, яхшилаб назар солди ва “Эй дўстим, бу топилманг бебаҳодир. Лекин мен сенга бунинг ечимини айтаман. Марваридни шаҳримиз ҳокимига олиб бор, менимча, у буни сотиб олиши мумкин” деди. Овчи унга ташаккур айтиб, ҳокимнинг саройи томон жўнади.

Сарой эшиги олдида бироз кутиб турди. Киришга рухсат бўлгач, ичкарига кириб, бўлган воқени ҳокимга айтиб берди ва қўлидаги марваридни унга узатди. Ҳоким дурни кўриб, “Мен бу дурни анчадан бери излаётган эдим. Сени нима билан мукофотлашни ҳам билмайман. Сенга ўзимнинг хос хазинамга киришга изн бераман. У ерда олти соат қолиб, истаганингча нарса олишинг мумкин” деди.

Шундай қилиб воқеамиз қаҳрамони махсус хазинага кирдию ҳайратдан қотиб қолди. Хазинанинг ичи жуда катта бўлиб, уч қисмдан иборат экан: Биринчи хонаси қимматбаҳо тошлар, олтину кумушлар билан тўла, иккинчиси ётиб, дам олиш учун ҳозирланган хона ва учинчиси турфа хил таомлар ва ичимликлар тайёрлаб қўйилган хона.

Буларни кўрган овчи ўзича: “Шунча олтинларни қандай олиб кетаман? Унда аввал яхшилаб овқатланиб, кучга тўлиб олай. Кейин кўпроқ олтин олиб кетишимга имконим бўлади” деди-да, таомлар ҳозирланган хонага кириб, берилган вақтнинг икки соатини еб-ичишга сарфлади. Таомланиб бўлгач, олтину жавоҳирлар билан тўла хонага бораётганда, йўлдаги тўшаклар солинган иккинчи хонага кўзи тушиб, яна ичида: “Ҳозир овқатланиб, қорнимни тўйдириб олдим. Энди бироз мизғиб олсам, яна кўпроқ куч тўплайман-да, кўпроқ бойлик олиб кетаман. Шундай ажойиб сўри ва тўшакларда ухламай кетавераманми?!” деб ўйлади. Шундай қилиб, ухлаш хонасига кирди, чўзилдию, дарҳол ухлаб қолди.

Орадан бироз муддат ўтгач, “Эй аҳмоқ овчи, ўрнингдан тур! Муддатинг ниҳоясига етди. Бу ердан чиқишга тайёргарлик кўр” деган овозни эшитди. Қўрқиб кетиб, “Илтимос, менга муҳлат беринг, ахир мен ўзимга берилган вақтдан фойдалана олмадим-ку!” деди.

Ҳалиги овоз яна: “Сенга бу ерда ўзингга керакли буюмларни олишинг учун олти соат вақт берилди. Сен эса уйқудан энди турдинг. Энди олтин олмоқчимисан?! Нега шу олти соатнинг ҳаммасини олтин ва жавоҳирларни йиғишга сарф қилмадинг?! Кейин ташқарига чиқиб, шу олтинларга энг афзал таом, ажойиб тўшаклар сотиб олишинг мумкин эди-ку! Аммо сен аҳмоқ, ғофил кимса экансан. Қани, энди ташқарига чиқ!” деди.

Ҳа, азизлар! Воқеа ана шундай якунига етди.

Ҳикоядаги “марварид” нима эканини биламизми? Бу – бизнинг руҳимиздир. Руҳимиз бебаҳо нарсадир.

“Хазина” нималигини биламизми? У мана шу дунё ва ундаги зебу зийнатлардир.

Хазинадаги “олтину кумушлар, қимматбаҳо жавоҳирлар” нималиги биламизми? Булар – солиҳ амаллардир.

“Ажойиб тўшак” эса ғафлатдир.

“Таом ва ичиликлар” эса нафснинг хоҳиш-истакларидир.

Азизлар! Бизга берилган бу умрни ғанимат билайлик! Вақтларимизни ғафлатда ўтказмай, солиҳ амалларни кўпроқ қилайлик!

“Вазиятларни бошқариш санъати” китобида
@uchqunxoliqov Ochish/sharhlash

2023-03-04 19:56:48 Haq olinur, berilmas!

Qullik zehniyatidagi odamlar jonni Olloh emas, bandasi olishiga ishonadilar. Siyosatga aralashsam bandasi jonimni oladi deb zolimning zulmiga koʻnib yashashga rozi boʻladilar. Lekin qiyomatda yaratganning oldiga qaysi yuz bilan boraman deb oʻylab ham koʻrmaydilar.

Bugun erki, kelajagi uchun kurashayotgan Ukrainada urush oqibatida bir yilda yetti mingga yaqin tinch aholi qurbon boʻldi.

Turkiyadagi bir necha soniyalik zilzilada esa halok boʻlganlar soni ellik mingdan oshib ketdi va yuz mingdan ham ko'p boʻlishi mumkinligi aytilmoqda. Buncha odamning oʻlimiga esa zilzila emas, asosan sifatsiz qurilishlar sabab ekani tan olindi.

Agar Turkiyada vafot etgan yuz minglab qurbonlarga qayta hayot berilganda ular bu sifatsiz uylarda yashashmasdi. Qurilishlar ustidan qattiq jamoatchilik nazoratini oʻrnatishgan boʻlishardi. Siyosatga aralashib, tizimni korrupsiya botqogʻidan tozalashga bel bogʻlashardi. Afsuski endi kech, murdalar gapirmaydilar!
Hayot esa kishiga faqat bir marta beriladi.

@AsliddinKamol Ochish/sharhlash

2023-03-03 18:33:53 Журналистлар ва жамоат вакилларининг Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевга мурожаатномаси

Муҳтарам Президент!
2016 йилда сиз давлат раҳбари бўлишингиз билан Ўзбекистонда катта ўзгаришлар бошланди. Жумладан, халқимиз узоқ вақт ва интиқлик билан кутган сўз эркинлиги, фикр эркинлиги пайдо бўла бошлади. Бу орқали ўтган йилларда Ўзбекистонда матбуот эркинлиги муҳити сезиларли даражада шаклланиб улгурди.

Айни пайтда, биз журналистлар ва жамоатчилик вакилларини ҳозирга қадар сақланиб қолаётган яширин, лекин кучли цензура ҳам безовта қиляпти. Таҳририятлар, журналистлар, блогерлар, жамиятга ҳар қандай фикр берувчи шахсларнинг фикр билдиришида жиддий тўсиқлар, босимлар, қўрқитишлар сақланиб қоляпти.

Матбуот ўзи истаган мавзуни кўтара олмаяпти. Журналистлар ўзлари истаган оҳангда вазиятни кўрсата олмаяпти. Давлатнинг ахборотни назорат қилишга масъул бўлган муассасаси таҳририят ва блогерларга муттасил равишда босим қилиб, ахборот оҳанги, шакли, моҳиятини ўзгартириш ёки бу ахборотнинг тўлиқ чиқмаслигини талаб қилишда давом этмоқда.

Жаноб президент!
Биз сўз ва фикр эркинлиги орқали Ўзбекистондаги ижтимоий-сиёсий вазиятни издан чиқаришдан манфаатдор эмасмиз. Биз хавфсизликни сўз ва фикр эркинлигининг пойдевори сифатида кўрамиз. Лекин сўз ва фикр эркинлигисиз таъминланган хавфсизликни – ноқис, заиф ва вақтинчалик хавфсизлик деб биламиз.

Ҳурматли Президент, биз сиздан илтимос қилиб, Ўзбекистонда сўз ва фикр эркинлигини кучлироқ ҳимоя қилишингизни, бу борада конституция ва амалдаги қонун нормалари тўлиқ ишлашини, маълум давлат муассасаларининг журналистларга, матбуотга, блогерларга босимларини тўхтатишда ёрдам беришингизни сўраймиз!

Биз Ўзбекистонни кучли, рақобатбардош, ҳалқаро майдонда обрўли давлат сифатида кўришни истаймиз. Бунинг учун, Ўзбекистонда матбуот ва сўз эркинлиги муттасил кучайиб бориши лозим. Аммо ҳалигача Ўзбекистон матбуоти кўринмас, лекин жиддий назорат остида эканини ачинарли ва келажак учун хавфли вазият деб биламиз.

Муҳтарам Президент, Ўзбекистонда матбуотнинг том маънодаги мустақиллигини таъминлашда тарихий ёрдам беришингизни илтимос қиламиз.

Жамоат вакиллари, журналистлар, блогерлар (алифбо тартибида).

Аҳмад Мубашшир, "Azon.uz" сайти асосчиси

Абдумуталов Баҳодир, СММ мутахассиси

Адҳам Мусанниф, блогер

Адхамов Темурбек, блогер

Алибеков Шоҳруҳ, депутат

Аъзам Орзу, дизайнер

Болтабоев Дилшод, блогер

Барлос Шуҳрат, журналист

Баҳриев Карим, журналист, таржимон

Дўстов Қобил, социолог

Фозилова Дилсора, социолог

Гулсара Шерматова, сиёсатшунос-эксперт

Ҳамдам Улуғбек, ёзувчи

Ҳақназар Умида, жамоатчилик фаоли

Ҳайдаров Олимжон, блогер

Умарова Азиза, жамоатчилик фаоли

Ирзаев Баҳром, тарихчи олим

Иброҳимова Муаззам, жамоатчилик фаоли

Ибодуллаев Зарифбой, шифокор

Жумаев Ҳамза, журналист

Латипов Шуҳрат, журналист, блогер

Латипов Обиджон, жамоатчилик фаоли

Мамирова Муҳаббат, журналист

Малик Темур, блогер

Мардонов Зафар, блогер

Нурёғди Тилланисо, шоира, илмий изланувчи

Раббимов Камолиддин, сиёсатшунос

Раҳмат Илғор, жамоатчилик фаоли

Раззоқов Худойберди, блогер

Расулев Бобур, депутат

Саид Санжар, журналист

Салим Сардор, блогер

Сафаров Илёс, журналист

Солижонов Зафарбек, блогер, юрист

Самарқандий Фарруҳ, блогер

Содиқова Анора, журналист

Ташанов Абдураҳмон, журналист

Темур Аъзам Муҳаммад, журналист

Uchqun xoliqov bloger
Хўжаева Сайёра, “Демократия ва инсон хукуклари” нодавлат Институти директори

Шермуҳаммад Ботиржон, юрист

Шерозий Зайниддий, журналист

Мурожаат ижтимоий тармоқларда очиқ тарзда эълон қилингач, бошқа фаоллар ҳам ўз розилигига кўра уни қўллаб-қувватлаши мумкин. Ochish/sharhlash

2023-03-01 19:44:00 O'rtoqlar, ochig'ini aytsam, jurnalistika va blogosfera atrofidagi bugungi tushunarsiz, asabiy vaziyat, bosimlar, "qizil chiziqlar" asosida shakllangan ichki senzura bilan yashash qattiq charchatdi. Kanal faoliyatida vaqtincha tanaffus e'lon qilaman.

Tushunganingiz uchun rahmat. Ochish/sharhlash

2023-03-01 18:35:22 ​​Қудратли АҚШ давлатига пойдевор қӯйган "Бостон чойхӯрлиги"

Тарихдаги жуда кӯп урушлар, инқилоблар ва бутун инсоният тарихини ӯзгартириб юборган воқеалар оддийгина ҳодисаёки нарсалардан бошланади.

Масалан ҳозирда Россия билан биргаликда дунёдаги энг қудратли давлат бӯлиб турган АҚШнинг буюклик йӯли оддий чойга бориб тақалади.

Гап шундаки бутун Британия колонияларига чой етказиб бериш Ост-Индия компанияси монополияси остида бӯлган. Компания турли божлар сабаб чойни жуда қиммат сотган(ниманидир эслатмаятими?).
Хуллас бир куни иунда америкалик оқ танлилар ҳиндулар кийимини кийиб портга келган Ост-Индия чой кемаларига чиқиб олади ва кемадаги барча чой қутиларини денгизга улоқтиради. Жами 1млн долларлик чой сувга оқизилади. Бу воқеа тарихга "Бостон чойхӯрлиги" номи билан кирган.

"Бостон чойхӯрлиги"дан сӯнг Британия қироли Америкадаги колонияларни жазолашга қарор қилади ва колониялардаги барча портларни ёпиб қӯяди.

Айнан шу воқеалар ортидан Филаделфияда Биринчи Континентал конгресс йиғилади ва Америка озодлик уруши бошланади. Бу уруш нафақат озодлик, балки буржуа инқилоби ҳам эди. Америкаликлар мустақиликка эришгач савдодаги чекловларни олиб ташлаб, мамлакатда саноатлаштиришни бошлайди. Шу билан дунёда янги давлат - Америка Қӯшма Штатлари пайдо бӯлади.

Шундай қилиб оддий чой АҚШнинг мустақиллик ва ривожланиш йӯлини бошлаб берди. Айнан чой америкаликларни ҳаракат қилишга ундади.

Library @centerasia_library

Каналга уланиш
@uchqunxoliqov Ochish/sharhlash

2023-03-01 17:42:16 Смотрите "Chokib ketgan yigitni oyla ozalaridan murojat ." на YouTube


Ochish/sharhlash

2023-03-01 15:11:29 КАРИМБЕРДИ БИРОДАМРИМИЗНИ ЮРАК НОЛАЛАРИ МЕНИ ЛАРЗАГА КЕЛТИРДИ.
ИЛОҲИМ ИЖОДЛАРИГА БАРАКА БЕРСИН.
* * *
Туриб-туриб, мадҳия ёзгим келиб кетти. Қандай келиб қолган бўлса, шундай ёздим, камчиликлари бўлса, кимларгадир ёқмаса, узр сўрайман. Буни юртга қўшиқ деб номладим. Ватан ҳам она-да. Оналаримиз кўп алла айтишди. Ухладик-ей, ухлаб сира тўймадик. Энди ухла деб алла айтмасин оналаримиз. Уйғон десин-эй!

КАРИМБЕРДИ ТЎРАМУРОД.

Юртга қўшиқ (Серқуёш ҳур ўлкам...)

Сайхун бўлиб шовулла,
Жайхун бўлиб гувилла,
Олов бўлиб гурилла,
Бўрон бўлиб зувилла,
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

Бўри бўлсин сиёғи,
Боқсин уни оёғи,
Бошида синмасин, бас,
Золимларнинг таёғи,
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

Ҳаққин олишни билсин,
Тикка қолишни билсин,
Нонин тортиб олганни
Тепиб, солишни билсин,
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

Юз эллик йил ухлади,
Мудрашини қўймади,
Бошқалар Ойга учди,
Боланг қорни тўймади,
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

Не замонки ҳур бўлдинг,
Ҳеч пишмадинг, ғўр бўлдинг,
Ҳеч кимдан кам эмас юрт,
Айт-чи, кимдан зўр бўлдинг?
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

“Серқуёш” ёлғондан кеч,
“Мусаффо” осмондан кеч,
Чақмоқлар чақсин энди,
Сохта унвон, шондан кеч!
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

Қирғиз бўлсин ўртоғинг,
Туркман суянар тоғинг,
Тожик, Қорақалпоғинг,
Бовринг бўлсин қозоғинг,
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

“Сариқ”, “қизил” оғангмас,
“Кўк пули” бор тоғангмас,
Кофир ишин унутма,
Тинмас то бошинг емас,
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!

Сайхун бўлиб шовулла,
Жайхун бўлиб гувилла,
Олов бўлиб гурилла,
Бўрон бўлиб зувилла,
Алла айтма болангга –
Бўри бўлиб увилла!
Karimberdi Töramurod.
https://t.me/turonturkiston Ochish/sharhlash

2023-03-01 15:11:23 Ochish/sharhlash

2023-03-01 14:53:22 Ўз даврида ҳалқи ҳолидан йироқ бўлган, ўрисларнинг хизматкори бўлган Амир Олимхоннинг Афғонистоннинг Кобул шаҳридаги уйи ва қабри.

Кўринг ва тафаккур қилинг!

@uchqunxoliqov Ochish/sharhlash