2023-05-17 10:41:39
DİL BİLGİSİ – GRAMMATIKA
Qo’shimchalar (takrorlash)
…..’da (,..’de)
O otel’de yaşiyor - U mehmonxonada yashaydi.
Sol taraf’da dükkan var - chap tarafda do’kon bor.
Bura – bu yer. Burada – bu yerda.
……’a (…’ya)
Otel’a git - Mehmonxonaga bor
Araba’ya bin - Moshinaga min
Ora – u yer. Ora’ya – u yerga
…-dan (…-den)
Istanbul’dan geldım – Istanbuldan keldim
Mustafa’dan aldım – Mustafadan oldim
Nere – qayer,. Nereden – qayerdan
Gelecek zaman – Kelasi zamon
Turk tilida kelasi zamonda bo’ladigan ish-harakatni ifodalash uchun fe’l oxiriga “-acak, -ecek
-acağım” eceğim kabi qo’shimchalar qo’shiladi.
Kishilik olmoshi (Men, Sen, U, ... )ga ko’ra qo’shimchalar o’zgaradi.
Ben _fe’l-acağım (eceğim)
Sen _ fe’l -acaksın (eceksin)
O _ fe’l _-acak (ecek)
Biz _ fe’l-acağız (eceğız)
Siz _ fe’l-acaksınız (eceksiniz)
Onlar __ fe’l_-acaklar (ecekler)
Masalan:
Ben yapacağım – Men qilaman
Sen yarın geleceksin – Sen ertaga kelasan
O ev alacak – U uy oladi
Biz gideceğiz – Biz boramiz / ketamiz
Siz öğreneceksiniz – Siz o’rganasiz
Onlar para verecekler - Ular pul beradilar
Fe’l(ish-harakat) dagi oxirgi unli (oxirgi yoki oxirgidan avval kelgan unli) harflarga
ko’ra qo’shimcha harfi o’zgaradi
Oxirgi harf undosh bo’lib, undan avval
quyidagi unlilar bo’lsa:
e, i, ö, ü (+undosh) => - e (acağım, acak, ...)
a, ı, o, u (+undosh) => - a (eceğim, ecek, ...)
Unlidan keyin => -ya / -ye
Ben ver-eceğim, Sen iç-eceksin
Ben al-cağım, Sen otur-acağım
Ben yaşa-yacağım, Sen oku-yacaksın
https://t.me/turk_tili_timur_abderli2
269 views07:41
T
