2021-03-23 06:48:55
Savol: Ikki yoshgacha bola parvarishi uchun olinadigan pulning qancha bo’lishiga ota maoshining ta’siri bormi? Ikki yoshgacha bola puli hammaga beriladimi yoki faqat kam ta’minlanganlargami? Uni olish tartibi qanday va kam ta’minlanganlarga berilsa, oila daromadi qancha bo’lishi kerak?
Javob: Ozbekiston Respublikasi Oila kodeksining 4-moddasida oilaning, onalik, otalik va bolalikning muhofaza qilinishi belgilangan. Unda Ozbekiston Respublikasida oila, onalik, otalik va bolalik davlat himoyasida ekanligi hamda bu moddiy va ma’naviy jihatdan qollab-quvvatlash yoli bilan ham ta’minlanishi korsatib otilgan.
Ozbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi, Moliya vazirligi, Respublika “Mahalla” jamgarmasi, Xalq bankining 2002-yil 8-fevraldagi 11/501, 32, 16 va 8-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Ishlamayotgan onalarga bolani ikki yoshga tolguncha parvarish qilish boyicha har oylik nafaqa tayinlash va tolash tartibi togrisida” Nizom mavjud bolib, unda 2 yoshgacha bolani parvarish qilish nafaqasini tayinlanish shartlari batafsil korsatilgan. Ushbu nizomning 6-qismida bola parvarishi uchun nafaqa ona yoki uning ornini bosuvchi boshqa shaxs (otasi, vasiysi yoki boshqa qarindoshi) tomonidan fuqarolarni ozini-ozi boshqarish organlariga qilgan murojaatlari orqali bola tugilganidan 1 oy o’tib tolanishi korsatilgan. Nafaqa 12 oylik muddatga, lekin bola 2 yoshga tolishi hisobga olinib tayinlanadi.
Ushbu nafaqani keyinchalik ham olishga muhtojlik bolsa, 12 oylik tayinlangan muddat tugashidan 1 oy oldin tegishli tartibda ozini-ozi boshqarish organlariga nafaqa olib turgan shaxs qayta murojaat qilsa, bola 2 yoshga tolguncha uzluksiz nafaqa olib turish masalasi korib chiqiladi.
Shuningdek, ushbu nizomnig 10 va 11-qismlarida nafaqa tayinlash shartlari korsatilgan.
Nizomning 10-qismida nafaqa oilaning daromadidan kelib chiqib belgilanishi aytiladi. Oilaning daromadi hisobga olinmaydigan holatlar ham mavjud bolib, ular 10-qismning “a” va “b” bandlarida korsatilgan:
a) oila toliq holatda bolmagan sharoitda bolani tarbiyalayotgan ota yoki onaga. Bunday holatda fuqarolarning ozini-ozi boshqarish organlari aniq holatni hisobga olib, oilasi toliq bolmagan holatda bolani tarbiyalayotgan ona(ota)ga tayinlanadi.
b) nogiron bolani tarbiyalayotgan ona(yoki ornini bosuvchi shaxs)ga. Bunda qaysi bolasi nogiron ekanligi muhim emas.
“Ishlamayotgan onalarga bolani ikki yoshga tolguncha parvarish qilish boyicha har oylik nafaqa tayinlash va tolash tartibi togrisida”gi Nizomda korsatilgan shartlarga oilaviy ahvolingiz togri kelsa, ushbu masalani mahalla fuqarolar yigini qonun hujjatlarida belgilangan tartibda korib chiqishi kerak. Zero, ushbu masala “Fuqarolarning ozini-ozi boshqarish organlari togrisida”gi Ozbekiston Respublikasi qonunining 10-moddasida belgilanganidek, mahalla fuqarolar yiginining vakolatiga kiradi. Oilaviy ahvolingizni fuqarolarni ozini-ozi boshqarish organlaridagi maxsus komissiya organib chiqadi. “Ishlamayotgan onalarga bolani ikki yoshga tolguncha parvarish qilish boyicha har oylik nafaqa tayinlash va tolash tartibi togrisida”gi Nizomning 11-bandiga kora, ishlamayotgan onalarga bolani 2 yoshga tolgunicha parvarishlash uchun nafaqa tayinlash sharti oilaning birgalikdagi umumiy daromadi bolib, u oilaning har bir a’zosiga taqsimlanganda, ortacha oylik eng kam ish haqining 1,5 baravari miqdoridan oshmasa, nafaqa tayinlanishi korsatilgan.
Ortacha oylik ish haqi miqdori belgilangan eng kam ish haqidan kelib chiqib, qonunchilikda korsatilgan tartibda nafaqa uchun murojaat qilingan oydan oldingi 3 oy uchun eng kam ish haqidan kelib chiqib belgilanadi.
Yuqorida keltirilgan malumotlardan xulosa qiladigan bolsak, turmush ortogingizning oylik maoshi oilangizning umumiy daromadiga ta’sir qiladi. Zero, ishlamayotgan onalarga bolani 2 yoshga tolgunicha parvarishlash uchun nafaqa tayinlashda oilaning birgalikdagi umumiy daromadidan kelib chiqib, faqat ushbu nafaqaga muhtojlik tugilgan oilalargagina beriladi.
528 views03:48