2022-08-04 18:39:22
Fizika boʻyicha Nobel mukofoti sovrindori Abdus Salamning qiziqarli hikoyasi
Pokistondagi olis bir qishloqda tugʻilib oʻsgan Abdus oʻrta maktabni aʼlo baholar bilan tugatib, nufuzli stipendiya yutib oladi. Keyin esa Angliyaning Kembrij universitetining fizika va matematika yoʻnalishi boʻyicha oʻqishga qabul qilinadi.
1951-yilda 25 yoshli Abdus fizikadan bir qancha qiyin masalalarni yechish orqali Kembrijda yulduzga aylanadi va unda karyerasini xorijda davom ettirish uchun yaxshi imkoniyat paydo boʻladi. Ammo Abdus Salam buning oʻrniga, vatani - Pokistonga qaytib, mahalliy Panjob universitetida jahon darajasi xos, yetuk fizika fakultetini yaratishga qaror qiladi.
Keyin buyogʻiga "oʻzbekcha hikoya" boshlanadi. Universitet rektori (yo hasad qilibmi yoki ahmoqligidanmi) Abdus Salamni fizika fakultetida dekan qilish oʻrniga... universitet futbol jamoasiga murabbiy qilib tayinlaydi (quyidagi rasm). "Yaratib berilayotgan bunday istiqbol"dan tushkunlikka tushgan va hafsalasi pir boʻlgan Abdus Salam Buyuk Britaniyaga qaytadi va u yerda fizik olimga darhol fakultet dekanligini taklif qilishadi. Natijada, u sohaga doir bir qator ajoyib ilmiy kashfiyotlar qiladi, fizika boʻyicha Nobel mukofotini oladi va yiliga minglab ingliz olimlarini yetishtiradigan dunyodagi eng yirik ilmiy markazga asos soladi.
Aslida Abdus Salam bunday markazni Pokistonda qurmoqchi edi. Lekin u ona yurtida shunchaki futbol murabbiyi etib tayinlangandi.
Bu hikoyadan xulosa shuki, kambagʻal mamlakatlar muammosi umuman bilimda emas, balki bu aqlli boshlardan toʻgʻri foydalana olmaslikdadir.
Zuxriddin Muxammad Ali
250 viewsUlug'bek Sobirov, edited 15:39