Kitapxana

2023-02-07 13:33:46 “Insannin’ tek quyashli ta’repi menen dos bola almaysiz.”

Erlend Lu


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-02-07 13:25:14 Qazaqda’rya
Ernazar Alako’z babamnin’ ruwxina estelik

#7

Fond ashiw — bas maqset emes,
(meshkey degen jaqsi at emes)
Ernazarabad dep No’kisti,
Atasaq hesh kim “wax” demes
Jawin bolsa da “yaq” demes,
“Yaq” deydi tek qaraqalpaq,
Bizdi qurtqan usi “yaq-yaq” ...
Sorli xalqim way-way, wax wax,
Da’rtim qalin’ — qabat-qabat,
Qaydasan’, Ernazarabad?!
Qamis-qog’a tol giyasi,
Jekennen taqir palasi,
Tun’g’ish erkinlik uyasi,
Alako’zge yadigarliq,
Turannin’ “Veneciyasi”,
Awil-elge, Aral betke,
Magnit bolip tartar meni,
Tuwilg’an jer ma’rgiyasi,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

A’skerbay A’jiniyazov


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-02-07 13:15:41 Qazaqda’rya
Ernazar Alako’z babamnin’ ruwxina estelik

#6

“Terbenbes ataw”, “Erjan ataw”,
Bu’gin to’rt ta’repi mataw,
“Ernazardin’ Qirqalasi”—
Azatliqtin’ nur qalasi
Shoraxanda, Bo’rshi tawda,
Xojelide, “Bitabanda.”
Qon’irat, Moynaq, “Begis qumda”,
Bozatawda, Zayirinda...
A’sirese Qazaqda’rya,
Senin’ qalin’ qayirin’da
Ernazar biy egip ketken,
G’arezsizlik da’ni jatir,
Azatliq dep o’lip ketken,
Ne jaysannin’ ta’ni jatir,
Jas a’wladtin’ ju’reginde
U’lken a’wlad jani jatir,
(Qizilqum demektin’ ma’nisi
Qizil qang’a qanip jatir)
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

... Bos uwayim bermes payda,
Ten’lik to’ri — Turan oyda,
“Tog’iz to’re”, “Aq qala” da
Ernazarlar o’sken jayda,
Suw sin’g’irlap jilg’a-sayda,
Ata ma’kan saw bolg’ay da.
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

... Jaqsi niyettin’ jolinda,
Aldanip shaytan qolinda,
“Dalada qalg’an” son’inda
An’qaw Aydos babam qayda?
Sa’rkarda ma’rttin’ seresi.
Tamami Turannin’ to’resi,
Ala ko’zli Ulan qayda?
Mun’li da’rya, Qazaqda’rya,
Sorli da’rya, Qazaqda’rya.

Biybipatma — Qumar ana,
Alp anadan tuwilsa,
Ernazar biy balan’ qayda?
Asqar qazi, ag’am qayda?
Mag’ripettin’ madiynasi,
Iyman - islam astanasi,
Ma’zin meshit - medreseli
“Qaraqum iyshan” qalan’ qayda?
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Batirlardin’ baspanasi,
Ruwximnin’ Aq qalasi,
Aral ten’iz — Kaabam menin’!
Qiyalimnin’ “qusxanasi”
Talantimnin’ “asxanasi”
Qosig’imnin’ baslamasi.
Kem kewilli nasharzadim
Asqar sottin’ qarindasi, —
(Ruwxin’ shad bolsin senin’.
Iymanin’ bolsin joldasin’)
Aq su’t bergen Anam menin’!
Awmin de Qazaqda’rya.

A’skerbay A’jiniyazov


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-02-07 11:49:58 Qazaqda’rya
Ernazar Alako’z babamnin’ ruwxina estelik

#5

Menin’ qa’birdi ko’rgenim
Alpisinshi jillar edi,
“Xruchyovtin’ zamani da
Qiyli-qiyli qallar” edi.
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Jigirma jil sonnan keyin,
A’dalatqa boldiq beyim,
Sekseninshli jilg’a deyin,
Ja’bir ko’rip jatti qa’bir,
Jatti babam ko’rip ja’bir,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Batirdin’ aqlig’i Asqar,
Baslag’an qawmi-qardashlar,
Basina “gerbish jay” salip,
Ma’rttin’ ruwxi siylanip,
Batirg’a Quran oqildi,
“Xeshten keshi yaqshi boldi” ...
Bul ba’yit sonda toqildi.
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

So’ytip da’ryanin’ boyinda,
A’wladi salg’an jayinda
Babam jekke-jalg’iz jatir.
Jalg’iz bala! Jalg’iz batir!
(Bizden basqa barliq xaliq
Shopanlarin Shax- dep atir,
G’azzaplarin haq, dep atir)
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Al biz bolsaq, tariyximiz —
Tola qara daq dep ju’rmiz,
Tilge tiyek-ta’riypimiz,
Edigeni joq dep ju’rmiz.
Basqalardin’ awzin bag’ip
O’zimizge “yaq” dep ju’rmiz.
Ag’imizdi qara bilip,
Qara zatti aq dep ju’rmiz.
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

“Nege kerek sonsha jaylaw,
Jer ha’dden tis ko’p” — dep ju’rmiz,
Shegarani shegindirip,
Sho’listandi sheklep ju’rmiz.
Marmer tasti mutqa berip,
Shali masaq sho’plep ju’rmiz.
“Ku’n ko’rgennin’ ku’ni artiq”
Irli-tirli eplep ju’rmiz,
Iynimizde turg’annan son’,
Basti ma’zi tiklep ju’rmiz,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Qazaqda’rya ele de sol,
(Sheyit o’lgen babamiz sol)
Eldin’ arin qorg’ap atir,
Qon’silarg’a sadiq bol dep,
Sorli xalqin oylap atir,
Keleshekke ko’rsetip jol
A’wladlarin qollap atir...
Beyishtegi “Qirqaladan”
Duwayi sa’lem jollap atir,
Arislan o’lse de Arislan,
Batirdin’ ruwxi da batir,
Basqasha bolmaydi aqir...
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

...Burin ati tilde da’stan —
Aral bu’gin qa’biristan,
Bunin’ arxitektorlari
Ha’m jetekshi avtorlari,
Kimler edi. Qazaqda’rya?
... Tilin ug’ar adam bolsa,
So’yler edi Qazaqda’rya.
Ultan-uyiq, qayir tewip
Samal duzli shan’g’it sewip,
Alako’zge aza tutip,
Tola-tegis za’har jutip’
Gu’n’irenedi Qazaqda’rya!
Tebirenedi Qazaqda’rya!

A’skerbay A’jiniyazov


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-02-07 11:27:52 Qazaqda’rya
Ernazar Alako’z babamnin’ ruwxina estelik

#4

Al sol adam erkinlik dep,
Sorli xalqimnin’ g’amin jep,
El-jurtina arqa su’yep,
Ana jerge taban tirep,
G’arezsizlik tuwin uslap
Ozbirliqqa gu’res baslap,
Xaliqti jaqlap, xang’a qarsi,
Azatliqqa boldi jarshi,
Sonin’ ushin Ernazarin
Umitqan joq Eli-xalqi,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

— Xorezmnin’ bes qalasi
(On’ jag’inda u’sh qalasi),
O’zbek, Turkmen, Qaraqalpaq,
Qazaq, tatar — dini ortaq,
Tu’rkistannin’ bes balasi
Ten’dey huqiq alsin — dedi,
— Kim bul isti maqul dese,
Awqamlasip kelsin, — dedi,...
Bul ne degen ka’tqudaliq,
Bul ne degen ma’rtlik edi!
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

..... Tuwisqanliq, tilekleslik,
Alako’zdin’ urani edi!
Ata ma’ka’n, Ana Watan —
Teberik jer — Turan edi!
Xo’rezmnin’ pu’tinligi —
Babam ushin Quran edi!
Ernazar batir usinday
Dini du’ziw adam edi!
Satqinlar oni ayiplap,
“—Urisqumar adam” dedi,
Xang’a bas iyiw jaltaqlap,
Barlig’inan jaman edi ...
Ax, yalg’anshi paniy du’nya
Zaman qanday zaman edi...?
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Azatliq ushin jar saliw,
Xaliqti izine erte aliw,
Isenimli so’z ayta aliw,
Kelmes ha’r kimnin’ qolinan....
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

....Dan’qli qazaq dalasina,
Tuwisqanlar arasina,
Ha’m Orinbor qalasina
Uzag’ina xat jolladi,
Jaqinina at jolladi,
Aralli o’zbek, tu’rkmen.
Qanalas qazaq ag’ayin
Batir babamdi qolladi,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Satqinliq is bolmag’anda,
Batir babam jen’gen edi,
Ko’p biyler xannan “aldanip”
Azatliqti ko’mgen edi,
“Qirqala” dan babam sonda
Ten’iz betke kelgen edi,
Sonda balan’ on’ jag’an’da,
A’rman menen o’lgen edi,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

A’skerbay A’jiniyazov


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-02-03 15:14:31 Qazaqda’rya
Ernazar Alako’z babamnin’ ruwxina estelik

#3

... Watanlas, jerles degenler,
“Ant iship” alma jegenler,
Shetinen satqin demen’ler ...
Al shinliqqa sharan’ bar ma?
Qurban bolip satqinlarg’a,
Sheyit o’ldi Ernazar biy.
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

... Sa’ten saray tu’lkisinin’ —
Tutqin boldi duzag’ina, —
Bizin’ qansha “ala g’arg’a”
Ala awizliq iyti kelse
Alinbag’an qala bar ma ?
Tek sol iytke “ta’slim” bolg’an
Ernazardek danalarda ...
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Satqin bop tuwg’an qay kisi?,
Satilmas jani bay kisi
Jaxildur adam tu’lkisi,
“Xannin’ isi shaytan isi”
Degen eken Aydos baba.
Duris ga’p pe Qazaqda’rya?
Buris ga’p pe Qazaqda’rya?

“— Ol duris ga’p qara jerdey,
Ol shinliq mina qa’birdey
Meni bunsha tergey bermey,
Ilaj eter shaman’ bar ma?”
Dedi mag’an Qazaqda’rya.

Awa, shamam ma’lim menin’,
Da’rtim jerdey qalin’ menin’.
Berdaq, Shamshetler watani,
“Aq qala” , “Gedey” bir ati
“Aq qum awil” — elim menin’,
“Qirqala” dep qorg’an salip,
Batir babam panalag’an —
Aral— ten’iz, ko’lim menin’,
Ax, o’tmishi o’kinishli. —
Ata-anam tuwilg’an jer,
O’zin’ ha’rne barim menin’.
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

Usinday ulli insang’a,
Usinday a’ziz adamg’a,
Qilapliq qilg’an qas qaqpay,
Payani joq yalg’an du’nya
Bu’gin ha’m bar sol halinda.
Eki ju’zli ala g’arg’a, —
Ele de ko’p aramizda.
Zeynim ilgenin aytaman.
Qulaq sal mag’an qaytadan,
So’z ber shayir balan’izg’a,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

... O’zge jurttin’ bunday adami,
Ornag’ali “Sovet zamani”
Granitten gu’mbez bu’rkenip,
Gu’l jamilip jatir mudami,
... Al, bizler-she, usi zamanda
Xalqin su’ygen ulli adamg’a
Qulpi taslar saldirmaq tu’we
“Taba almadiq on’li bag’an da...”
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

A’skerbay A’jiniyazov


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-01-29 11:27:15 Qazaqda’rya
Ernazar Alako’z babamnin’ ruwxina estelik

#2

...Ko’k ten’izge bag’dar aldiq,
Aylanbada qarmaq saldiq ...
Senin’ shig’is on’ jag’in’da,
“Qara ag’ash” tin’ berjag’inda
Aq shu’berek jelbiregen.
Bir siriqti ko’rip qaldiq ...
Elespesiz sol qa’birdi,
Bilesen’ be, Qazaqda’rya?
Bilmeysen’ be, Qazaqda’rya?

Ol Ernazar batir ulin’,
Ala ko’zli bedew qulin’,
O’mirzaya juldiz kibi,
Mezgilsiz juling’an julin,
Bul biyopa yalg’an du’nya
Kimnen qalmas soni oyla,
So’yle, zerdeli zibanim,
So’yle qa’ne, Qazaqda’rya?!

Ulliliqqa tu’sken shegi,
Ma’rttin’ ma’rti, begler begi,
Xasli Qon’irat. Ata tegi-
Qoldawli, Ernazar qusbegi,
Tiykarg’i tu’p babam menin’,
Bul jag’alar Kaabam menin’,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

A’skerbay A’jiniyazov


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-01-29 11:17:19 Qazaqda’rya
Ernazar Alako’z babamnin’ ruwxina estelik

#1

Oristiki bastan ayag’i,
Patshaliq suw emes bayag’i,
Motorlasqan “mangal qayiqlar”,
Suwda juldiz tu’neydi tag’i,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya,

Juldiz qong’an usi jag’ista
Qarsi ju’zer qizlar ag’isqa.
Qonaq bala yosh bar ma sende,
Ju’r ten’izge, qizdan qalispa,
Dep uyaltar qizdin’ jen’gesi,

Mag’an qiziq ha’zir ha’mmesi.
Qos qayiqqa ten’nen bo’linip
Mindi qizlar. Usi su’wretti-
Xatqa salg’im keldi qatirip,
Yadqa salg’im keldi qatirip,
Qarjawbaydin’ aw qayig’ina-
(Qa’lem aldim) - minip atirip.
Yadin’dama Qazaqda’rya?

Qayiq basi iqqa qaradi,
Aldi suwdin’ “to’sin” jaradi,
Qayiqtag’i qizil shalg’ishlar,
Ottay g’ijlap janip baradi,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya,

Izde tolqin oyin quradi,
Qiya barip jarg’a uradi,
Uwiljig’an usi a’lpetin’,
Qiyalimda man’gi turadi,
Qazaqda’rya,
Qazaqda’rya.

A’skerbay A’jiniyazov


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-01-28 14:00:35 "Tu'rkiy xaliqlar ishinde Qaraqalpaqlar ken'peyil, ashiq zeyinli xaliq"

A'bdisayd Paxratdinov "So'ylenbegen tariyx" kitabinan


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash

2023-01-28 13:54:52 "Tiklen'ler menin' gewdemdi
Satqindi urip o'leyin,
Kesse de dushpan gellemdi,
Elimdi ko'rip o'leyin,
Elatim erkin el bolip
Azatliq tuwin tiklen' dep,
Aq pa'tiya bereyin,
Xosh alliyar, Awmiyn!"


https://t.me/Qq_e_kitapxana Ochish/sharhlash