'Каъбанинг неча марта қурилганини билиш учун «Саҳиҳи Бухорий»н | DIYNIM ISLOM

"Каъбанинг неча марта қурилганини билиш учун «Саҳиҳи Бухорий»нинг машҳур шарҳлари «Умдат ал-қори», «Фатҳ ал-Борий», «ал-Иршод» кабилар, тарих китобларидан «Тарих ал-Азрақий», «ал-Жомеъ ал-латиф» кабилар, Иброҳим Рифъат пошшонинг машҳур «Миръот ал-ҳарамайн» ҳамда бошқа тафсир ва сийрат китобларига мурожаат қилиб, улардаги маълумотларни тўпланганда, Каъба жами ўн марта қайта қурилгани маълум бўлади:

1) Илк бор Каъбани Одам ато алайҳиссалом яратилишидан анча аввал фаришталар бино қилганлар. Фаришталар аршни тавоф қиладилар. Сўнг Байт ал-маъмурни бино қилганлар. Фаришталарга уни ҳар куни тавоф қилиш буюрилган. Ҳар куни етмиш минг фаришта Байт ал-маъмурни тавоф қилса-да, ҳалигача улар иккинчи бор қайта тавоф қилмабдилар. Сўнг ерда унга ўхшаш бир тавоф қиладиган муқаддас Байтни бино қилиш буюрилибди. Аллоҳ таоло унинг қадрини юксак қилибди. Бу Одам ато алайҳиссалом яратилишидан икки минг йил аввал бўлган.

@Qalb_davosi_quron

2) Иккинчи марта Одам ато алайҳиссалоту вассалом бино қилган. Бунинг ривоятини Имом Байҳақий «Далоил ан-нубувва» асарида марфуъ ҳадис сифатида келтирган.

@Qalb_davosi_quron

3) Учинчи бор Каъбани Одам ато алайҳиссаломнинг фарзандлари тош ва лойдан қурганлар. Бу Нуҳ алайҳиссаломнинг давригача турган. Нуҳ алайҳиссалом тўфонида уни фаришталар самога кўтариб кетганлар ёки сувга ғарқ бўлган.

@Qalb_davosi_quron

4) Тўртинчи бор Иброҳим алайҳиссалом Каъбани Аллоҳ таолонинг амрига биноан бино қилган. Иброҳим алайҳиссаломнинг Каъбани қурганлиги Қуръони каримда баён қилинган. Ибн Касир унинг биносини Каъбанинг илк қурилиши деб зикр қилади. Унинг фикрича, Каъбанинг Халилуллоҳ алайҳиссаломдан аввал қурилганига ишончли хабарлар йўқ. Аслида, бу борада ривоятлар жуда кўп бўлиб, ишончли тарихий манбаларда зикр қилинган. Бу борада тарихий хабарларнинг ўзи кифоя қилади, энг асосийси, Қуръонда ёки саҳиҳ ҳадисларда уни инкор қиладиган фикрлар йўқ.

@Qalb_davosi_quron

5) Бешинчиси Амолиқаларнинг қургани. Амолиқа Мусо алайҳиссалом даврида яшаган такаббур, қўпол инсонларнинг бир тоифасига нисбатан айтилган. Уларнинг авлодлари Шомда ва араб диёрларида истиқомат қилганлар. Амолиқалар ҳам Каъбани вайрон қилиб, ўзлари қайта қурган эканлар.

@Qalb_davosi_quron

6) Олтинчиси Жарҳамликларнинг биноси. Жарҳам Ямандан тарқалган илк араб қабиласи ҳисобланади. Арабларнинг илк ёзувларига ҳам шулар асос солганлар. Улар беш асрдан кўпроқ муддат Маккада истиқомат қилганлар. Кейинчалик бошқа жойларган тарқалиб кетганлар. Бу борада ал-Фокиҳий ўз санади билан Ҳазрати Али каррамаллоҳу важҳаҳудан ривоят келтирган. Ушбу даврдаги Каъбанинг меъмори жарҳамликларнинг подшоҳи Ҳорис ибн Маззоз ал-асғар бўлган экан.

@Qalb_davosi_quron

7) Қусай ибн Килобнинг биноси. У Муҳаммад Мустафо Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг катта боболари бўладилар. Уни Зубайр ибн Баккор зикр қилган.

@Qalb_davosi_quron

8) Қурайшликларнинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам пайғамбар бўлмасларидан ўн беш йиллар илгари қайта қурганлари. Бу қурилишда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳам иштирок қилганлар, амакилари Аббос билан биргаликда тош ташиганлар. Ҳажар ал-асвадни жойига ўрнатишда қабилалар орасида жанжал чиққанида, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг шарофатлари ила жанжал тўхтаган. Қабилалардан биттадан вакил кўтариб турган муқаддас қора тошни ул зоти шариф ўз қўллари ила жойига қўйганлар. Абу Довуд ат-Таёлусийнинг бу борада ишончли ривояти мавжуд.

@Qalb_davosi_quron

9) Абдуллоҳ ибн аз-Зубайр розияллоҳу анҳунинг Каъбани қайта қургани. 64 ҳижрий йилда у Язид ибн Муовия билан жанг қилади, шунда Каъба манжаниқдан отилган тошлардан вайрон бўлади ва ёниб кетади. У Каъбанинг Иброҳим алайҳиссалом қурган пойдеворини топади ва қурайшликлар қўшган жойларини ҳам киритиб, қайта тиклайди. Унга шарқдан ва ғарбдан ер баробар очилган икки эшик ўрнатади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг охирги орзуларидан бири ўлароқ ясси камон ҳолида қўйилган ҳатимни ҳам Каъбага қўшиб тиклатади. Ушбу қурилиш 65 ҳижрий йилда (684 м.) тугалланган.

@Qalb_davosi_quron