2023-01-02 22:21:15
Бир швейцариялик профессор айтганди, агар зиёлилар халққа ва ҳукуматга қарши бориш ўрнига, уларга ёқишга ҳаракат қилса, бу мамлакат учун фожиа деганидир.
Ҳақиқий зиёли одатда на халққа, на ҳукуматга ёқиши керак. Чунки у ҳақиқатни айтишдан қўрқмайди, аввало ҳақиқатни ҳис қилади ва кейин қанчалик аччиқ бўлмасин халққа айтади. Зиёлилар бу халқ юзига тутилган ойна бўлиши керак. Башара қийшиқ бўлса, ойнадан ўпкаламаслик керак.
Ҳукумат ҳам, халқ ҳам аччиқ ҳақиқатни гапиргани учун зиёлидан ҳайиқиши керак. Узоқ Ғарбга бормай, ўзимизни яқин тарихдан академик Сахаровни эслаш етарли деб ўйлайман.
Зиёлилар илмга, изланишга эмас даражага эришиш учун баҳслашиши, унвон учун яшаши, халққа ва ҳукуматга ёқиш учун уларга манзур келадиган гапни гапириши бу зиёлилик эмас. Бу ўша мамлакатда зиёли қатлам борлигининг имитацияси. Зиёлилар диплом, даража ва медаль билан ўлчаниши, илм-фан ривожланаётганлигини чиройли қилиб ўйнаб берилаётган спектакль бўлиши мумкин. Зиёлилар популизм билан шуғулланиши унданда катта муаммодир.
Аввало, ора-орада аччиқ ҳақиқатни айтадиган қайсидир зиёли чиқиб қолса, ўша халқ ва ҳукумат ҳеч бўлмаса уни гапи учун оммавий сазойи қилмаслиги, қайсидир органлар суҳбат ўтказиб руҳий босим қилмаслиги, ишидан бўшатмаслиги, имтиёздан маҳрум қилмаслиги керак. Агар, унақа зиёлилар кўпайса, улар эрта халқни ва мамлакатни тўғри йўлга чорловчи ақлий марказга айланиши мумкин.
Қайсидир халқнинг куни ширин аллалайдиган популист зиёлиларга қолган бўлса, уйқуда давом этиши мумкин.
338 views19:21