PRS IMTIHON JAVOBLARI

2022-09-24 07:36:17 Do‘stlaringizga kanaldagi ma'lumotlarni yubormoqchi bo‘lsangiz kanal linkidan foydalaning!



@prs_imtihon



Foydasi tegsa ahir bu qiyinmasku Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:34:34 PRS IMTIHON JAVOBLARI pinned «#6_sinf_karies_charxlash #5_sinf_karies_charxlash #4_sinf_karies_charxlash #3_sinf_karies_charxlash #2_sinf_karies_charxlash #1_sinf_karies_charxlash #oquvchi_kompozitlar #emal_gistalogik_tuzilish #sement_gistalogik_tuzilish #dentin_gistalogik_tuzilish #1…» Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 #rotatsion_asboblar Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 #galogen_lampalar Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 Organik polimer matritsa – kompozitlarning asosi bo’lib hisoblanadi.
Noorganik to’ldirgich – ashyoga mustahkamlik, yedirilishga qarshi chidamlilik, cho’kmaga tushishini kamaytiradi, estetik xususiyatlarni yaxshilaydi.
Silanlar – ishlab chiqarish sharoitida noorganik to’ldirgich yuzasiga suriladi. Ular to’ldirgich va organik matritsa orasida kimyoviy bog’ hosil qiladi.
Organik polimer matritsa qo’shimchalari:
Polimerizatsiya ingibitori – plomba bilan ishlash vaqtini va saqlanish muddatini uzaytirish uchun;
Katalizator – polimerizatsiyani boshlash uchun;
Qo’shimcha katalizator (ko-katalizator) – polimerizatsiya jarayonini yaxshilash uchun (faqat kimyoviy qotuvchilarda);
Aktivator (polimerizatsiya fotoinitsiatori) – polimerizatsiya jarayonining boshlanishi uchun (faqat nur bilan qotuvchilarda);
Ultrabinafsha nurlarni qamrab oluvchi – rang turg’unligini yaxshilash uchun, ashyoga quyosh nurlari tushganda uning rangini o’zgarishini kamaytirish uchun.

Noorganik to’ldirgich miqdorining kompozit xususiyatiga ta’siri:
-Polimerizatsion cho’kmaning kamayishi (0,5-0,7% gacha);
-Organik matritsa deformatsiyasi bartaraf etiladi;
-Issiqlik kengayish koeffitsienti pasayadi;
-Suvning sorbsion xususiyati kamayadi;
-Ashyoning mustahkamligi, qattiqligi, bosim va yedirilishga chidamliligi oshadi;
-Ashyoning estetik xususiyatlari yaxshilanadi.

Kompozit sifatiga ta’sir etuvchi to’ldirgichning asosiy xususiyatlari:
1.To’ldirgichning hajmi;
2.To’ldirgichning tarkibi;
3.To’ldirgichning shakli.
To’ldirgichning hajmi qanchalik kichik bo’lsa, plomba yuzasini silliqlash va “quruq yaltiroqlik”ning turg’unligi yaxshi bo’ladi, ammo bunday plombadan qilingan restavratsiyaning mustahkamligi past bo’ladi. To’ldirgich hajmi katta bo’lsa, ashyoning mustahkamligi ortadi, ammo plomba yuzasini silliqlash va “quruq yaltiroqlik” xususiyati yomonlashadi.

Yuza aktiv moddalar – silanlar:
-To’ldirgichga gidrofob xususiyat beradi;
-Ashyoning suvni tortish xususiyati kamayadi, rang turg’unligi yaxshilanadi;
-Mustahkamligi va chidamliligi keskin oshadi.

Polimerizatsiya – monomer molekulalarning o’zaro ta’siri natijasida yuqori molecular polimer molekulalarning hosil bo’lishi.
-Issiqlik reaksiyasi bilan (qizish);
-Kimyoviy reaksiya bilan;
-Fotokimyoviy reaksiya bilan.

Kompozit ashyolarning tasnifi. To’ldirgichlarning hajmi bo’yicha:
-Makroto’ldirgichli (8-45 mkm);
-Mikroto’ldirgichli (0,04-0,4 mkm);
-Minito’ldirgichli (1-5 mkm);
-Gibrid (0,04-5 mkm, o’rtacha 1-2 mkm);
-Mikrogibrid (0,04-1 mkm, o’rtacha 0,5-0,6 mkm;
-Nanoto’ldirgichli – nanokompozitlar (chin nanokompozitlar, nanogibrid kompozitlar).

Konsistensiyasi bo’yicha tasnifi:
-“An’anaviy” konsistensiyali kompozitlar;
-Suyuq (oquvchi) kompozitlar;
-Kondensirlovchi kompozitlar.

Qo’llashga ko’rsatmasi bo’yicha tasnifi:
-Chaynov tishlari uchun;
-Frontal tishlar uchun;
-Universal kompozitlar. Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 #fotopolimerizatorlar

Fotopolimerizator – fotopolimerizatsiya uchun lampa bo’lib, to’lqin uzunligi 400-500 nm bo’lgan, yuqori intensiv ko’k nur beruvchi moslama. Turlari:
1. galogenli lampa;
2. plazmali lampa;
3. lazerli lampa (argonli lazer);
4. diodli lampalar.

Galogen aktivlashgan lampa (fotopolimerizatorlar) afzalliklari:
-uncha qimmat emasliligi;
-ishonchliligi, kompozit ashyolarni o‘zining nuri bilan qotirishi

Galogen lampalar elektr toki hisobiga chigilini oqarguncha qizdirish orqali nur hosil qiladi. Nurning ko‘pgina qismi issiqlik sifatida tarqalib ketadi. Nurning ko‘rinuvchi oq qismi svetofiltr orqali o‘tadi.

Galogen lampalarning salbiy tomonlaridan biri shuki, o‘zidan ko‘p miqdorda issiqlik ajratadi, bu esa tish qattiq to‘qimasining qizishiga olib keladi.

Lampochka va svetofiltrning xizmat vaqti ham chegaralangan, ularni doimo tekshirib turish va vaqti-vaqti bilan almashtirib turish kerak. Aktivlashgan lampaning nur oqimi quvvatini haftasiga 1 marotaba tekshirib turish lozim. Galogen lampalar asta-sekinlik bilan o’zining nurlanish kuchini yo’qotadi, shuning uchun lampochkalarni kuymasdan avval, nazorat asbob bilan nurlanish intensivligi pasayganligi aniqlanganda almashtirish lozim.

Zamonaviy stomatologiyada turli-tuman galogen lampalar mavjud bo’lib ularga fan-texnikaning yangi texnologiyalari va ilmiy yo ‘nalishlari tatbiq qilingan:
1. «Yumshoq start»li lampalar (soft start);
2. Pulsatsiyalovchi nur bilan polimerizatsiya qiluvchi lampalar;
3. Standart.
Lampa tarkibidagi svetofiltrdan nur o‘tganda ultrabinafsha nurlanish neytrallanishiga va spektrning keraksiz qismini «kesib» tashlanishiga qaramay, nurning uzoq muddatli ekspozitsiyasi ko‘zning to‘r pardasiga zararli ta’sir ko‘rsatadi yoki bemor tishlarining qattiq to‘qimasining qizib ketishiga olib keladi, natijada emalda yorilishlar paydo bo‘ladi.
Shuning uchun fotopolimerizatsiya vaqtini oshirmaslik, yaqin masofadan va uzoq muddat bu jarayonni kuzatmaslik kerak.
Nurga sezuvchan bemorlarda, kataraktasi olingan va fotosensibilizatsiyalashgan preparatlar qabul qilgan bemorlarda nur bilan qotuvchi plomba ashyolarini qo‘llab bo‘lmaydi.
Zamonaviy fotopolimerizatorlar nur intensivligini o‘lchovchi moslama: dozimetr va radiometrlar bilan chiqariladi. Galogen lampa intensivligiga qarab, kompozitning qotishi uchun zarur bo’lgan vaqt belgilanadi: intensivlik qanchalik kam bo‘lsa, plombaning qotish vaqti uzunlashadi.
Stomatologiyada quyidagi fotopolimerizatorlar qo‘llaniladi: «Max», «Optilux», «Spectrum», «Demetron», «Avrora» va boshqalar.

Galogen lampalarning kamchiliklari:
-Issiqlik ajratishi;
-Doimiy ravishda sovutishni talab qiladi (ventilyator);
-Lampochka va svetofiltrning xizmat ko’rsatishi chegaralangan bo’lib, nur intensivligi pasayib boradi;
-Lampochkasini almashtirishni talab qiladi;
-Bu galogen lampalarda nur oqimi jadalligini doimiy tekshirib turishni talab qiladi.

Diodli lampalar (LED-texnologiya/LED – Light Emitting Diodes)
-Simsiz, akkumulyatorli batareya;
-Issiqlik ajratmaydi, ventilyatorsiz;
-Tish to’qimalarini qizdirmaydi;
-Ichiga biriktirilgan protsessor nur intensivligini bir me’yorda ushlaydi;
-Xizmat vaqti chegaralanmagan;
-Vaqt o’tgan sari intensivligi o’zgarmaydi. Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 #ormoker

Tishning yo'qolgan devorini vaqtincha tiklash uchun ishlatiladigan matritsa ishlatiladi, bu esa karioz bo'shlig'ini to'ldirish vaqtida. Bunday matritsasiz yuqori sifatli muhrni yaratish mumkin emas.
Tish amaliyotida matritsalar tish shaklini qayta tiklashda to'ldirish jarayonini soddalashtirish uchun ishlatiladi. Ular, shuningdek, chekka periodontalni ortiqcha plomba materiallaridan himoya qiladi.
Ormoker nima?
Tish shifokorining amaliyotida eng ko'p talab qilinadigan xizmat chaynash va old tishlardagi nuqsonlarni tiklashdir. To'ldirish usuli juda tez va juda oddiy bo'lishi kerak. Bunday maqsadga erishish uchun faqat maxsus plomba materiallaridan foydalanishingiz mumkin.
Ormokerlar XX asrning 90-larida Würzburg shahridan nemis tadqiqotchilari tomonidan ishlab chiqilgan. Bu aslida matritsa tizimi va stomatologik tsement bo'lgan restavratsiya plomba materiallarining yangi guruhidir.
Boshqacha aytganda, bu organik ravishda o'zgartirilgan keramika. Ammo, aniqrog'i, ormokerlar metakrilat guruhlari ishtirokida fotopolimerizatsiya bilan reaksiyaga kirishadigan dastlabki monomerlardir.
Materiallar fosfat, ftor va kaltsiy ionlarini chiqarishi mumkin. Polisiloksan tarmog'ining mavjudligi polimerizatsiya jarayonida plomba materialining siqilishini sezilarli darajada kamaytiradi.
Ormokerlarning to'ldiruvchilari modifikatsiyalangan shisha va keramika zarralari. Zarrachalar hajmi-0,01-0,7 mm, mos ravishda, bu mikro-to'ldirilgan kompozitlardir. Ormokerlar uchun maxsus yopishqoq tizimlar yaratildi. Ushbu materialdan foydalangan holda plombalash dişhekimliği tiklashning eng yaxshi usullaridan biridir. Ormokerlar yordamida bo'shliqlarning i-V sinflari muhrlanadi.
Ormoker shisha zarralar va polimer tarkibiy qismlardan tashkil topgan materialdir. Ular shisha kabi qattiq, lekin ayni paytda plastmassa xususiyatlariga ega.
Davolash usuliga qarab, ormokerlar mavjud:
Engil davolash.
Kimyoviy davolash.
Ikki marta davolash.
Maqsadga qarab:
Chaynash tishlarini to'ldirish uchun.
Old tishlarni to'ldirish uchun.
Umumiy.
Noorganik plomba bilan to'ldirish darajasiga qarab quyidagilar mavjud:
Kuchli to'ldirilgan (ko'proq 75%).
O'rtacha (66% -75%).
Zaif to'ldirilgan (66% dan kam).
I va II sinfidagi karioz bo'shliqlarda kompozit tiklash uchun;
III, IV va V karies bo'shliqlarida;
to'g'ridan-to'g'ri qoplamalar ishlab chiqarish;
vaqtinchalik toj va ko'priklar uchun;
qattiq protezlar yuzasini ta'mirlashda;
ortodontik qurilmalarni qo`llash uchun;
old tishlarni tozalash uchun.
Ormokerning boshqa materiallarga nisbatan afzalliklari:
boshqa plombalash sementlari bilan taqqoslaganda, qatron miqdori 12% ga kamayganligi tufayli yuqori bio-uyg'unlikka erishildi;
boshqa materiallarga qaraganda siqilish deyarli 2 marta past;
dentin va emal massalari uchun yopishish juda yuqori kuch;
emal va dentinning tarkibiga o'xshash tarkibi;
Ptentli Inhibitor tizimni kiritish orqali uzoq vaqt ish vaqti (180 s) ;
zo'r estetik xususiyatlari;
floresan ta'sir.
Ormokerlarning afzalliklari erkin monomerlarning minimal chiqarilishi va an'anaviy materiallarga qaraganda deyarli ikki barobar kamroq bo'lgan juda kichik siqilish (jami 1,9%) tufayli yuzaga kelgan mukammal biologik moslikdir. Ormoker mukammal kuchga ega, ish vaqtida yaxshi va tez qayta ishlanadi. Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 #kompomer

KOMPOMER haqida qo‘shimcha ma'lumot.

Kompomerlar shisha ionomerlar va aluminosilikat shishasining ijobiy xususiyatlarini birlashtiradi. Aslida, bu fotopolimerizatsiya qilingan kompozitlar va shisha-ion polimerlarning kombinatsiyasi bo'lib, rangning mustahkamligi, yuqori estetikasi va qo'llanilishi qulay. Biologik moslik dentin to'qimalariga yopishish kabi yaxshi. Tarkibi ftorni o'z ichiga oladi, bu himoya va profilaktik funktsiyalarni ta'minlaydi.
tarkibi bir komponentli;
kimyoviy yopishish;
massaning umumiy qisqarishi kichik;
yuqori estetika;
Florid tarkibiga qarab kümülatif ta'sir;
biologik moslik;
tabiiy og'iz suyuqliklarida eruvchanligi past;
o'rnatishdan keyin sirt jilolanadi;
kengayish darajasi tish to'qimalarining ko'rsatkichlariga yaqin;
sog'ayish uchun ikki bosqich kerak: yorug'lik nurlanishi va tabiiy og'iz suyuqliklarini singdirish.
akril qatronlar, parlatılabilirlik, viskozite, kuch, mexanik stress qarshilik kabi ko'rsatkichlar;
polimerizatsiya tashabbuskorlari (etil-4-dimetilaminobenzoat, koforokinon);
silikon dioksid shaklida qalinlashtiruvchi moddalar;
aluminosteklo (strontsiy-alumuevo-natriy-Fluoro-fosforli silikat shisha);
Florid strontium, floroterapiya, himoya, profilaktik tadbirlarni ta'minlaydi;
temir oksidi, aralashmani bo'yash va kerakli, doimiy soya berish uchun Titanium dioksid.
Barcha kompomerlar uchta katta guruhga bo'linadi – paketli, o'rta krem, suyuq suyuqlik. Paketlangan materiallar juda yopishqoq, ular asbob bilan sirtga surtiladi. Organik tarkibiy qismlarning tarkibi yuqori, ammo qattiqlik etarli emas. Faqat chaynash yuklari eng past bo'lgan tishlar uchun ishlatiladi.
O'rta darajadagi kremli turdagi tarkibga ega. Ular universal bo'lib, turli xil bo'shliqlarni to'ldirish uchun ishlatiladi. Ular yaxshi ishlashi, chidamliligi, chidamliligi bor.
Suyuq materiallar paketli foydalanish juda cheklangan vaziyatlarda foydalanish uchun tavsiya etiladi. Ular osonlik bilan qo'llaniladi, tezda qattiqlashadi, yaxshi xususiyatlarga ega.
Bundan tashqari, materiallar qulflash, kamaytirish, izolyatsiyalash aralashmalariga bo'linadi. Vaqtinchalik birliklarni davolash, fissurni to'ldirish va boshqalar uchun maxsus materiallar ishlab chiqariladi.
Foyda:
ftorni ajratish taxminan 300 kun davom etadi;
materiallar elastik, ishlatish uchun qulay;
siqilish past, material yorilib ketmaydi;
to'ldirishdan oldin maxsus dezinfeksiya talab qilinmaydi, chunki qo'shimcha tozalash komponentlarini ishlatish kerak.
Materiallar uning xususiyatlari tufayli davolash va tiklash uchun ishlatiladigan universaldir. Biroq, bir nechta afzalliklarga qaramay, kompomerlar bir nechta kamchiliklarga ega:
vaqt o'tishi bilan, rang og'iz suyuqliklarining emishi tufayli o'zgaradi;
estetika kompozit materiallardan past;
chekka joylashtirish etarli emas;
bosim kuchi, elastiklik sof kompozitlarga asoslangan analoglardan past;
faqat mexanik retensiya, ya'ni dentin to'qimalari bilan kimyoviy aloqa yo'q.
qayta tiklash, karies bo'shliqlarini to'ldirish;
vaqtinchalik (sut) tishlarni tiklash;
emalning eroziyasini davolash;
Kama shaklidagi nuqsonlarni bartaraf etish;
5-sinf bo'shliqlarini davolash;
doimiy tishlar uchun 1-2 sinflarining kichik bo'shliqlarini to'ldirish;
travmatik shikastlanishlar uchun tiklash;
ortopedik, ortodontik tuzilmalarni aniqlash;
toj ostida dentinni davolash;
himoya xususiyatlariga ega qistirmalar shaklida foydalaning. Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 #6_avlod_adgeziya

6-авлод адгезив тизими. Таркиби, хусусиятлари, таъсир механизми. 

Javob: 6-avlod adgeziv tizimlar – 1-2 komponentli, 1 qadamli preparatlar ( self-etching all-in-one adhesives). Kimyoviy nuqtai nazardan ular fosfat kislota efirlari va adgezivlar aralashmasidan iborat. 2ga bo’linadi:
- 6a-avlod: ikki komponentli, bir qadamli. Ishlatishdan oldin komponentlari aralashtiriladi;
- 6b-avlod: bir komponentli bir qadamli tayyor holdagi adgeziv tizim.
Ijobiy tomoni:
- qo’llashning oddiyligi;
- kam vaqt ketishi;
- Texnik xatoga yo’l qo’yilish imkoniyati kamligi;
- kompozit, kompomer, gibrid ShIS bilan ishlash mumkinligi.
Kamchiligi:
- 4,5-avlod adgezivlariga nisbatan mustahkam adgeziya hosil qilmasligi;
Surtilgan qavatning yetarlicha transformatsiyaga uchramasligi.
  Ochish/sharhlash

2022-09-24 07:32:58 #5_avlod_adgeziya

5- авлод адгезив тизими. Таркиби, хусусиятлари, таъсир механизми. 

Javob: 5-avlod adgeziv tizimlar – ikki komponentli, ikki qadamli.
1. konditsioner – tishni adgeziv surtishga tayyorlash uchun mo’ljallangan. Konditsionerlashning qaysi usuli tanlanganligiga ko’ra 5-avlod adgeziv tizmilari 2 guruhga bo’linadi:
- 5a-avlod: emal va dentin protravkasi uchun 35-37%li fosfat kislota ishlatiladi. Bu tizim surtilgan qavatning butunlay yo’q qilinishiga asoslangan, tishlar bilan birikish mexanizmi 4-avlodnikiga o’xshaydi, faqat nisbatan osonlashtirilgan.
- 5b-avlod: emal va dentinni protravkalash uchun protravkalovchi praymerlardan foydalaniladi. Ular turli xil kuchsiz organik kislotalar va qo’shimchalardan tuzilgan. Eng keng tarqalgani malein kislota asosli praymerlar hisoblanadi. Kislota surtilgan qavatni eritadi va neytrallanadi hamda adgeziv bilan kimyoviy bog’lanish hosil qiladi. Bu tizim surtilgan qavatning transformatsiyasi (o’zgarishi)ga asoslangan.
2. adgeziv – gibrid qavat hosil qiluvchi va bu qavatni kompozit bilan birikishini ta’minlovchi moddalar aralashmasidan iborat. Odatda ular suvda, spirtda yoki atsetonda eritilgan kichik molekular gidrofil smola va elastomer aralashmasidan iborat bo’ladi.
  Ochish/sharhlash