Olimov's note

2022-06-27 22:20:19 Ochish/sharhlash

2022-06-27 22:18:18 Дунё бир камми?

Барча жамиятларда жуда машҳур ғоялардан бири — ҳар инсонда ва вазиятда, «кам-кўсти», «паст-баланди» борлиги. Яъни дунё бир камлигига бўлган ишонч, биз инсонларда жуда ривожланган ва кенг тарқалган. Зафар Ҳошимов ҳатто бу ҳақида ажойиб шер ёзган, Севара Назархон ва Рашид Холиқов эса ашула қилиб куйлашган.

Бир кам дунё ғоясига ишонсак, чиройли инсонлар ақлли бўлиши эҳтимоли кам, ёки масалан ўз касбида муваффақиятга эришган инсонлар уйидаги бахти ва саодатидан воз кечишга мажбур бўлишган, катта эҳтимол билан, касби ва карьераси яхши, лекин дейлик муносабатлари ёки уйида муаммолари кўп деб ўйлаймиз. Ғоя шундаки, бизга кўринган «яхши» сифати бўлса, унга манфий компенсация қилувчи ёмон сифатини фараз қиламиз. Инсонни чиройини биринчи кўрганимиз учун, автоматик равишда уни унчалик ақлли эмас деб ўйлашимиз мумкин. Худди шундай, инсони касбини биринчи кўрганимиз учун, шахсий ҳаёти муаммолик деб ўйлашимиз мумкин.

Бу назарияни амалий синовдан ўтказишибди ва қизиқ янгилик шундаки — ундай эмас экан. Жуда ҳам иқтидорли инсонларни 25 йиллик карьераси ва ҳаёти ўрганилиб хулосага келиндики, ўртача ва ўта муваффақиятли инсонларни солиштирсак, катта муваффақиятга эришган инсонлар, кўп психологик параметрларда, хусусан «бахтлилик» каби субъектив параметрларда ҳам, ўртача муваффақиятга эришган инсонлардан яхшироқ кўрсаткичларга эришишди.


Айтиш жоизки, бу тадқиқот жуда ҳам иқтидорли 496та аниқ фанлардаги энг зўр университетлар докторантлари орасида қилинган, уларни 1992 йилдан 25 йил ичидаги шахсий ҳаёти ва карьераси ўрганилиб солиштириш қилинган. Яъни бу тадқиқотда «ўртача кўрсаткич» ҳам, ниҳоятда юқори малакага эга — техник фанлардан масалан МИТда докторлик даражасини ёқлаган инсонлар ҳақида гап кетяпти. Улар ичида ўта муваффақиятлилари — бахтлироқ ва шахсий ҳаёти ҳам яхшироқлиги кўрсатилган.

Бир кам дунё гипотезасининг амалдаги биринчи текширувларидан, қизиғи шундаки, мен билмас эдим, «бир кам дунё гипотезасини» амалдаги тасдиқлари деярли йўқ — лекин ниҳоятда машҳур ғоя. Менимча, бундай хусусият бизга керак, бошқа инсонлар ўзимиздан ҳар жабҳада яхшироқ бўлишини қабул қилишимиз қийин, шунинг учун ҳам бой инсонларни дўстлари самимий эмас деб ўйлашимиз мумкин — ўзимизни овунтириш жуда муҳим биологик функцияларга эга.

Хуллас, бу яхшими ёки ёмонми, лекин дунё бир кам дейишга далилларимиз кам.

Шахсий ҳаётда шундай эканлиги менга янгилик бўлди. Лекин жамиатлараро масалаларда бу фикр хатолигини кўп кузатган эдим. Камбағал жамиятда яшайдиганлар, бой жамиятларда бошқа муаммолар ҳам кўп дейишади, масалан, «ғарбда одамгарчилик йўқ» деган ғоя ҳам бор. Ёки «майли биз фаровон яшамаймиз, лекин маънавиятимиз юқори» деган ғояларни кўп эшитганмиз. Сабаби ўша «бир кам дунё» назариясига ишонч. Жамиятлараро фарқни кузатсангиз, бу назариялар хато эканлигига тез амин бўласиз. Бойроқ жамиятларда одамгарчилик ҳам, яхшироқ (афсуски). Ochish/sharhlash

2022-06-25 18:27:23 Каримов вафотидан кейин 2017 ва 2018 йилларда жамиятда қандайдир бошқача кўтаринки кайфият пайдо бўлганди. Нимадир яхшиланишига умид, эйфория ва эркинлик ҳисси. Бу эйфориянинг шу қадар бўлгани сабаби ҳокимиятда 25 йил ўтирган одам кетгани, турғун жамиятга ўзгаришлар эпкини келиши эҳтимоли ортганидандир.

Агар президентлар ҳеч қурса ҳар 8-10 йилда ўзгариб турса, ана шунақа кайфият маълум даражада қайта пайдо бўлаверди. Одамлардаги умид ҳар 8 йилда бир тирилиб туради.

Конституцияга киритилажак ҳеч бир ўзгариш президентнинг ҳар 8 йилда ўзгаришини таъминлайдиган тизимчалик самарали бўлмайди. Конституцияга киритилган барча ижобий ўзгаришларни тарозининг бир палласига қўйиб, иккинчи палласига президентларнинг муддати тугаганида кетишини таъминлайдиган тизимни қўйсак, иккинчиси босиб кетади.

Президентларнинг муайян белгиланган муддатда алмашиб туриши, биринчидан, элитар коррупцион схемаларни ҳар саккиз йилда бир кучли силкитиб ташлайди, унинг айрим қисмлари узилиб кетади, заифлашади. Схема ичидагиларнинг бир-бирларига ишончи пастроқ бўлади.

Иккинчидан, муддат қисқа бўлгани ва биринчи раҳбар тез-тез алмашиб тургани боис айрим оилаларнинг кучайиб, бутун мамлакатнинг иқтисодий қувватини сўриб ётишига етадиган даражада палак ёзиши қийин бўлиб қолади.

Учинчидан, халқ президентларнинг келиб кетаверишига ўргангач, улар ҳам оддий одамлиги, эртага лавозимдан кетишини билади ва лаганбардорлик камаяди.

Тўртинчидан, президентлар оилалари ҳаддидан ошишда эҳтиёткор бўлиб қолади, чунки оталарининг ҳокимияти муддати чекланганини билишади.

Бешинчидан, қуйи ҳокимиятдагилар президентга орқа қилиб, халқни эзишни камайтиради, чунки валенеъматининг лавозимдаги умри озлигини билади. Натижада, пастдагиларнинг юқорига ёқишга қизиқиши камаяди. Жорий раҳбарга ёқаман деб, эртага янгиси келганда қамалиб кетишни ким ҳам истарди?

Коррупцияга бериладиган энг катта зарба биринчи раҳбарларнинг ўз вақтида алмашиб туришидир. Агарки шу тизимни йўлга қўя олмасак, коррупцияга қарши курашиш ҳақидаги баландпарвоз тадбирларимиз шоудан бошқа нарса бўлмай қолади.

Тўғри, ҳокимиятга доим ҳам яхши одам келавермаслиги мумкин, ҳатто эҳтимоли юқори. Аммо яхши одамнинг чорак аср ҳокимиятда бўлганидан кўра ёмон одамларнинг ҳар саккиз йилда алмашиб туриши зарари камроқ.

Биз ҳаммаси яхши бўлсин деган баҳона билан Конституцияни ислоҳ қиляпмиз, аммо бу ислоҳот асл кўзланган мақсадга (биз, оддий халқ ишонган мақсадга) хизмат қилишдан кўра, ана шу мақсадни йўққа чиқарадиган бошқа бир таг мақсадга хизмат қилишидан қўрқаман.
Мен конституциямиз мукаммал бўлишини истайман, аммо бу мукаммаллик президентлик муддатини ноллаштириш ҳисобига бўлмаслиги керак, акс ҳолда, бундай мукаммалликнинг боридан йўғи яхши.

Хуршид Йўлдошев

@bmamadiev Ochish/sharhlash

2022-06-25 10:55:41 GLOBAL HALAL AMALIYOT – 2022

Professional hayot hamda universitet o‘rtasida bo‘shliq mavjud. Universitetda o‘rgangan nazariy bilimingiz bilan amaliy tajriba farq qiladi. Global Halal o‘sha bo‘shliq uchun ko‘prik vazifasini bajaruvchi amaliyotni sizga taqdim etadi.

Ushbu amaliyotdan qanday manfaat olasiz?
- Ishining professionallari bilan networkingni yo‘lga qo‘yish;
- Tarjima, yozish hamda surishtiruv mahoratingizni oshirish;
- Jamoa bilan ishlash ko‘nikmangizni rivojlantirish;
- Rezyume uchun ajoyib tavsiyanoma;
- O‘zingizni ko‘rsatsangiz, keyinchalik ishlab qolish imkoniyati.

Ariza topshirish

Ariza topshirish uchun dedlayn: 5-iyul

Yozni esda qolarli, qiziq, eng asosiysi, foydali o‘tkazishingiz uchun ajoyib imkoniyat.

@globalhalaluz Ochish/sharhlash

2022-06-24 20:42:59 O’zivuzani Edinburg

Birinchi kelgan kunlarimzda odatda qasrlar, ibodatxonalar va tarixiy joylarni ko’rganimizda ko’zlarimiz quvnab, “Wow, mana Buyuk Britaniya!” deb yurdik. To’g’ri kelgan joyda rasmga tushib, yurgan yo’lni rasmga olardik. Mahallani ichidagi kichik bog’ bo’lsa ham sal chiroyliroq uy ko’rib qolsak ham darrov rasmga tushardik. Hozir o’ylab qarasam bular juda g’alati ko’ringan bo’lsak kerak. Tasavvur qiling mahalngiz boshida kimdir to’g’ri kelgan daraxt bilan va yoki uyni oldida hayotdan hursand holda rasmga tushib yurgan bo’lsa, qanday ko’rinardi?

Turist bo’lib yurish uzoqqa cho’zilmadi. Qanchadir vaqt o’tgach bu hissiyotlar yo’qoldi va kundalik hayotga qaytdik. Reallikka. Bir qancha vaqt oldin bizni lol qoldirayotgan narsalar o’z jozibasini yo’qotgandek. Ko’z o’rganadi menimcha. Turist maqomidan tushib sekin-astalik bilan olamonga singishib ketdik. Endi biz kundalik hayot va birlamchi ehtiyojlar haqida ko’proq o’ylayapmiz.

Endi meni ibodatxonalar, binolar va jimjimador qasrlardan ko’ra, har kuni oddiy xalq foydalanadigan narsalarni tashkil qilinishi va kundalik muammomalarga berilgan yechimlar ko’proq hayron qoldirayapti. Misol uchun,

• Doimiy ishlaydigan pochta;
• Chekka qishloqlar va tog’larda ham kanalizatsiyaning puxta rejalashirilganligi;
• Yashil bog’larning ko’pligi;
• To’xtovsiz va yuqori sifatli jamoat transporti,
• Har bir ishda birinchi o’rinda insonlar havsizligi;
• Har bir infratuzilmaning inkluziv ekanligi;
• Istemolchi huquqlari himoyalanganligi;
• Hech o’chib qolmaydigan elektr to’ki;
• Uyning qurilishi va ularing qulayligi;
• Va shunga o’xshash aytsang uncha katta narsaga o’xshab tuyilmaydigan lekin xalqning yashash sharoitini yaxshilaydigan narsalar.

Bularni qanday qilib tashkillashitirish mumkin? Bu bo’yicha biror fikringiz bormi? Shu mavzuga doir qaysi kitobni o’qishni, podkastni tinglashni maslahat berasiz?

To’g’risi menga turist bo’lib yurish ko’proq yoqqan edi. Ochish/sharhlash

2022-06-23 16:44:22 TED Fellows Program: Канадага бепул саёҳат va ТEД конференциясида нутқ сўзлаш имконияти!

Навбатдаги конференция 2023 йил 14-22 апрель кунлари Ванкувер шаҳрида (Канада) бўлиб ўтади. Иштирокчилардан ўз соҳасига оид мавзуда нутқ сўзлаш талаб этилади (инглиз тилида).

Камида 18 ёш бўлган исталган соҳа вакиллари ариза топшириши mumkin.

Дастур имкониятлари:

– ТEД Фелловс конференциясига қатнашиш bilan боғлиқ барча харажатлар (сафар, турар жой, озиқ-овқат ва ҳ.к.) қопланади.

– Дастур ташкилотчилари мутахассислардан омма олдида нутқ сўзлаш va нутқини сайқаллаш юзасидан ёрдам олади.

Аризалар 2022 йил 30 июнгача қабул қилинади.

Батафсил

Eyuf.uz | Telegram | Facebook | Instagram | YouTube Ochish/sharhlash

2022-06-19 14:59:53 Muzey kiraverishidagi instalatsiya. Bu qaysi kasb egalarini tasvirlagan? Ochish/sharhlash

2022-06-18 20:16:43 "Vatanda shuncha nozi-ne'matlarga noshukurchilik qilib yurgan ekanmiz!" deb ayolim bilan ora-orada kulishib qo'yamiz.

Shulardan bir bu bizni vatan ichra vatanimiz, 8 xonalik uyimiz! Yana bog'ini aytmaysizmi. Bundan tashqari hech kim oyni boshida "Ukam, ijara haqqini to'lab qo'yingchi" deb eshik qoqib turmaydi. Ana baxt, ana hotirjamlik . Buni musofirchilikda ijarada turadigan va bu tajribani boshdan o'tkazgan do'stlarimiz juda yaxshi tushunishadi.

Ijarada turgan uch xonali uyidan ikta farzandi bilan ko'chib chiqib, karavan sotib olgan va hozirda Yorkning tashqarisida yashayotgan ayol haqida maqolani o'qib qoldim. Maqolani ko'rib chiqsangiz haligi ayol "Qishloq tinch. Mazza. Asablaringiz dam oladi! " degan qizdan ham oshirib karavanda yashash qanchalik "yaxshi" va arzon ekanligini ko'zlari jiqqa yosh bilan aytayapti.

Agar uzoq yillik qolish niyatim bo'lganda men ham tezda karavan olgan bo'larmidim bilmadim. Har oy 1000 $ ko'proq ijara bazida sal og'rilik qiladi . Biz ham o'zi, qimmat rayondan joy olgan ekanmizda.

Bazida bor ne'matlarni qadrini bilish uchun ham chet elga chiqish kerakdir. Sizlar ham bir sinab ko'ringlar. Ochish/sharhlash

2022-06-18 01:27:36 Kerakli ma'lumotlarni qidirib o'tirib, ko'pincha qiziq narsalarga ko'zim tushadi. Shulardan biri. Hech narsaga ishora qilmayapman :) Ochish/sharhlash