BIROVNING YUKI Qiyomat kunini oʻylasam goh-goh, Hasratli ho | Nodir Jonuzoq | she’r va shuur
BIROVNING YUKI
Qiyomat kunini oʻylasam goh-goh,
Hasratli holatdan boʻlaman ogoh.
Tinimsiz qayralar Qilkoʻprik tigʻi,
Yiqilar olomon: oh, yigʻi-sigʻi...
Birma-bir kelarlar barcha saf tortib,
Har kim oʻz yukini yelkaga ortib.
Kelarlar qomati bukik, qaddi dol,
Behisob yosh-qari, erkag-u ayol.
Koʻmak soʻray desa – biror hamdam yoʻq,
Qopni qoʻyay desa – bir lahza dam yoʻq.
Sohibi Koinot bermagay izn,
Ota ham, bola ham oʻylaydi oʻzin.
Kimningdir qopchigʻi ogʻir, ming botmon,
Zoʻr-bazoʻr sudraydi qilkoʻprik tomon.
Boshqasi ildamroq odimlar, chunki
Nisbatan yengilroq yelkada yuki.
Angladim yoʻlchilar hasrat – ohini:
Har kim yelkalamish oʻz gunohini.
Va lekin bir kasni koʻrdim, bu ne hol,
Izohin topolmay qoldim tilsiz, lol.
Soʻzimga ishoning – yoʻq sira lofi,
Koʻp edi u kasning ustida qopi.
Har biri ming botmon, har biri toʻla,
Manzilga eltish shart barin bir yoʻla.
Birin ortay desa, tushardi biri,
Yelkasi shilinib, chiqmish yagʻiri.
Zoʻrgʻa qadam bosar, hansirab ogʻir,
Chidolmay u tomon soʻz qotdim oxir:
Birodar, bu ne hol, bu nechuk jafo?
Ayt, qaysi aybingga bu mudhish jazo?
Boʻgʻriqib borarkan olmay sira tin,
Yoʻlovchi men sari soʻz qotdi sekin:
“Vovaylo! Alamdan qomatim bukik,
Boshqa odamlarga tegishli bu yuk.
Yuribman feʼlimning jabrini tortib,
Yelkamga oʻzgalar yukini ortib.
Dunyoda gʻiybatga moyil kas edim,
Odamlar aybini yoyib mast edim.
Kimda gar koʻrsam sal nuqson-u qusur,
Chehram yorishardi, qilardim huzur.
Yetti mahallaga doston qilardim,
Uni – yer, oʻzimni osmon bilardim.
Bilsam, oʻylarim xom, xayolim koʻpik,
Qanday oʻtarkanman – kutar Qilkoʻprik...”
Oh, dedim, oʻzimning holimga boqdim,
Toʻzgʻigan dilimni xazonday yoqdim.
Choʻk tushib Tangriga qildim tavallo:
Oʻzingdan marhamat kutgum, avvalo.
Xudoyo, tilimni gʻiybatdan asra,
Hammollik qilmayin begona kasga.
Mayliga, hech kimsa yukim olmasin,
Lek birov yuki ham menga qolmasin!..
-----------------------
БИРОВНИНГ ЮКИ
Қиёмат кунини ўйласам гоҳ-гоҳ,
Ҳасратли ҳолатдан бўламан огоҳ.
Тинимсиз қайралар Қилкўприк тиғи,
Йиқилар оломон: оҳ, йиғи-сиғи...
Бирма-бир келарлар барча саф тортиб,
Ҳар ким ўз юкини елкага ортиб.
Келарлар қомати букик, қадди дол,
Беҳисоб ёш-қари, эркагу аёл.
Кўмак сўрай деса – бирор ҳамдам йўқ,
Қопни қўяй деса – бир лаҳза дам йўқ.
Соҳиби Коинот бермагай изн,
Ота ҳам, бола ҳам ўйлайди ўзин.
Кимнингдир қопчиғи оғир, минг ботмон,
Зўр-базўр судрайди қилкўприк томон.
Бошқаси илдамроқ одимлар, чунки
Нисбатан енгилроқ елкада юки.
Англадим йўлчилар ҳасрат – оҳини:
Ҳар ким елкаламиш ўз гуноҳини.
Ва лекин бир касни кўрдим, бу не ҳол,
Изоҳин тополмай қолдим тилсиз, лол.
Сўзимга ишонинг – йўқ сира лофи,
Кўп эди у каснинг устида қопи.
Ҳар бири минг ботмон, ҳар бири тўла,
Манзилга элтиш шарт барин бир йўла.
Бирин ортай деса, тушарди бири,
Елкаси шилиниб, чиқмиш яғири.
Зўрға қадам босар, ҳансираб оғир,
Чидолмай у томон сўз қотдим охир:
Биродар, бу не ҳол, бу нечук жафо?
Айт, қайси айбингга бу мудҳиш жазо?
Бўғриқиб бораркан олмай сира тин,
Йўловчи мен сари сўз қотди секин:
«Вовайло! Аламдан қоматим букик,
Бошқа одамларга тегишли бу юк.
Юрибман феълимнинг жабрини тортиб,
Елкамга ўзгалар юкини ортиб.
Дунёда ғийбатга мойил кас эдим,
Одамлар айбини ёйиб маст эдим.
Кимда гар кўрсам сал нуқсону қусур,
Чеҳрам ёришарди, қилардим ҳузур.
Етти маҳаллага достон қилардим,
Уни – ер, ўзимни осмон билардим.
Билсам, ўйларим хом, хаёлим кўпик,
Қандай ўтарканман – кутар Қилкўприк...»
Оҳ, дедим, ўзимнинг ҳолимга боқдим,
Тўзғиган дилимни хазондай ёқдим.
Чўк тушиб Тангрига қилдим тавалло:
Ўзингдан марҳамат кутгум, аввало.
Худоё, тилимни ғийбатдан асра,
Ҳаммоллик қилмайин бегона касга.
Майлига, ҳеч кимса юким олмасин,
Лек биров юки ҳам менга қолмасин!..
2009
@n_jonuzoq
