2020-10-04 11:58:56
Интеллигенциянинг ўлими
Биласизми ҳар бир миллат шаклланишида унинг ичидан чиққан, жамиятдан ажралиб турувчи ва ушбу жамиятни ривожланиш сари етакловчи фарзандлари бўлади.
Галилео Галилей, Жордано Брунолар каби ўз асрининг илм фани гултожлари Ўрта аср Европа инквизициясида қатағонга учраган бўлса, ўзбекнинг асл фарзандлари бўлган Абдулла Қодирий ва Чўлпонларнинг қатағон қилинганига ҳали 90 йил ҳам бўлмади...
Совет Иттифоқи нафақат Ўзбекистонда, балки босиб олинган барча вассал мамлакатларда ишни «миллат ақллари» ни қиришдан бошлади. Бизга деҳқон образи берилди, олимларимизнинг ҳам катта қисми қишлоқ хўжалиги ва ўсимликлар селекцияси каби соҳалардан чиқди. Ўзбек - деҳқон.
Миллат кўзини очишга, қул бўлмасликка чақирган инсонлар шунчаки йўқлик қарига сингиб кетишди. Улар бундан роппа росса 82 йил муқаддам, 1938 йилнинг 4 октябрида отиб ташланган эди. Миллатимизнинг асл ўғлонларини жасадларини ҳам кулини кўкка совуриб юборишган.
Ўшандан бери бизнинг диёрларда ҳақиқий интеллигенция шаклланмади. Ўз фикрлари, шеърлари, асарлари билан миллатнинг миясида ухлаб ётган озодлик аталмиш гўдакни уйғота оладиганлар чиқмади. Ҳа албатта улардан кейин ҳам буюк ёзувчи ва шоирлар етишиб чиқди, аммо улар ўша гўдак янада узоқроқ ухлаши учун унга аллалар айтишди холос...
Ҳозир ҳам ўзбек интеллигенциясининг иммитацияси бор, аммо улар жуда майда бўлган тор доираларда қолиб кетишди. Турли хил «каламушхона»ларда май ичиб, Чўлпонни хотирлашади, аммо омма фикрига етарли даражада таъсир кўрсатиш потенциалига эга эмас.
Француз мутафаккири Блез Паскаль «Франция аҳмоқлар юртига айланиши учун уни 300 та зиёли тарк этиши кифоя» деб айтган эди. Бизда минглаб зиёлилар қатл қилингач, уларнинг ўрни қопланмади ва бўшлиқ пайдо бўлди, зеро, ўша давлат учун интеллигенция керак эмасди. Биз эса Паскал назарда тутган мамлакатга айланиб қолмадикми?
Кўнглимда йиғлаган малаклар кимлар,
Шарқнинг оналари, жувонларими?
Қаршимда инграган бу жонлар кимлар,
Қуллар ўлкасининг инсонларими?
Чўлпон.
Фарзандларингизга илм беринг.
Каналга қўшилинг @nurbekalimov
163 views08:58