2022-08-27 08:43:22
– Иймоннинг асли нима?
– Аллоҳ таолонинг атоси инъоми.
– Иймоннинг ўзи нима?
– Иймон – тил билан иқрор қилмоқ ва дил билан тасдиқламоқдир.
– Иймон неча хил бўлади?
– Иймон беш хил бўлади: иймони матбуъ – фаришталарнинг иймони; иймони маъсум – пайғамбарларнинг иймони; иймони мақбул – мўъминларнинг иймони; иймони мавқуф – мубтадеъларнинг иймони; иймони мардуд – мунофиқларнинг иймони.
– Иймон келтириш неча хил бўлади?
– Иймон келтириш икки хил бўлади: иймони муфассал ва иймони мужмал.
– Иймони муфассалнинг сифати нима?
– Еттита нарсага ишонмоқ. “Аманту биллаҳи ва малаикатиҳи ва кутубиҳи ва русулиҳи ва-л-йавми-л-ахири ва-л-қадари хойриҳи ва шарриҳи миналлоҳи таоло ва-л-баъси баъд ал-мавти!” демоқ. Яъни, “Аллоҳга, унинг фаришталарига, унинг китобларига, унинг пайғамбарларига, қиёмат кунига, тақдирнинг яхши-ёмонлиги Аллоҳ таолодан эканига, ўлгандан сўнг тирилтирмоққа иймон келтирдим!”.
– Иймони мужмалнинг сифати нима?
– Тўртта нарсага ишонмоқ. “Аманту биллаҳ кама ҳува би-асмаиҳи ва сифатиҳи ва қабилту жамиъа аҳкамиҳи ва арканиҳи!” демоқ. Яъни, “Аллоҳга, чунончи унинг исмлари ва сифатлари билан бирга иймон келтирдим. Унинг жами ҳукмлари ва рукнларини қабул қилдим!”.
– Иймоннинг фарзлари нечта?
– Иймон фарзлари тўртта: Аллоҳни танимоқ; Аллоҳга ишонмоқ; иймонни асраб-авайламоқ; иймонни ўзи билан олиб кетмоқ.
– Иймоннинг вожиблари нечта?
– Иймон вожиблари ўн иккита: уламолар билан суҳбатлашмоқ; мунофиқлардан узоқ бўлмоқ; ташна одамга сув бермоқ; беморнинг ҳолидан хабар олмоқ; камбағалларга ғамхўрлик қилмоқ; фарзандларга исломни ўргатмоқ; оиласидагиларга намоз ўргатмоқ; етимлар бошини силамоқ; ўликни ювмоқ; йўлдаги тош ва озор етказадиган нарсаларни олиб ташламоқ; ота-онани зиёрат қилиб турмоқ; ҳажни тавоф қилмоқ.
– Иймоннинг ҳукми нима?
– Икки нарса: дунёвий ва ухровий. Иймоннинг дунёвий ҳукми жони ва мол-дунёси омон сақланишидир. Кимки иймон келтирса, жони ва молига талофат етишидан омон қолади. Ноҳақ бир мўъминни ўлдирилса, шариат унинг қасосини олиб беради. Иймоннинг ухровий ҳукми дўзах оташидан омонлик, жаннатга кириш ва Аллоҳ таолонинг дийдорига мушарраф бўлишдир.
– Иймоннинг шартлари нечта?
– Иймон шартлари еттидадир: ғайбга иймон келтирмоқ; ғайб илмини Аллоҳ таолонинг ўзигагина хос деб билмоқ; жаннат ва дўзахни кўрмасдан туриб ҳам иймон келтирмоқ; Аллоҳнинг ҳалол деб белгилаган нарсаларини ҳалол деб билмоқ; Аллоҳнинг ҳаром деб белгилаган нарсаларини ҳаром деб билмоқ; Аллоҳнинг азобидан қўрқмоқ; Аллоҳнинг раҳматидан умидвор бўлмоқ.
– Иймоннинг рукнлари – устунлари нечта?
– Иймоннинг арконлари еттидадир. Улар иймоннинг шартлари ҳам дейилади.
– Иймоннинг камолоти нечта?
– Иймоннинг камолоти учтадир: иймон топганига, иймонли бўлганига хурсанд бўлмоқ; иймоннинг кетиб қолишидан ғамгин бўлмоқ; иймоннинг бузилишидан қўрқмоқ.
– Иймоннинг боши нима?
– “Ла илаҳа иллаллоҳ, Муҳаммаду-р-Расулуллоҳ!” калимасини айтмоқ.
– Иймоннинг тани нима?
– Беш вақт намоз ўқимоқ.
– Иймоннинг қалби нима?
– Қуръон ўқимоқ. Учта дил жам бўлса, дуо мустажоб бўлади: Қуръоннинг дили – “Ёсин” сураси, инсоннинг дили – иймон-ишончи ва кечанинг дили – ярим тун.
– Иймоннинг нури нима?
– Рост гапирмоқ.
– Иймоннинг зулмати нима?
– Ёлғон гапирмоқ.
– Иймоннинг танглиги нима?
– Бенамоз бўлмоқ.
– Иймоннинг ҳаловати нима?
– Пок бўлмоқ.
– Иймоннинг ҳаками нима?
– Хавф ва ражо – Аллоҳдан қўрқиб ҳам умид қилиб яшамоқ.
– Иймоннинг шариати нима?
– Ҳалол ва ҳаромни танимоқ.
– Иймоннинг улуғлиги нима?
– Худой таолони кўп зикр қилмоқ.
– Иймоннинг пўсти нима?
– Шарм-ҳаё қилмоқ.
– Иймоннинг меваси нима?
– Рўза тутмоқ.
– Иймоннинг тухми нима?
– Илм ўқимоқ.
– Иймоннинг камоли нима?
– Сабр-тоқат қилмоқ.
– Иймоннинг барги нима?
– Тақво – Аллоҳдан қўрқиб яшамоқ.
– Иймоннинг мағзи нима?
– Дуо қилмоқ.
– Иймоннинг томири нима?
– Ихлос қилмоқ.
– Иймоннинг ватани нима?
– Мўъмин банданинг дили.
– Аллоҳ таоло иймонни нимадан яратган?
– Аллоҳ таоло иймонни ўз ҳузуридаги нурдан яратган.
– Сен иймондамисан ёки иймон сендами?
– Мен иймон билан биргаман, иймон мен биландир. Мен мўъминман, иймон менинг сифатимдир.
384 views 𝑴𝒊𝒔𝒔 𝑮𝒖𝒍𝒊 , edited 05:43
𝐈
