Gazetchi.uz

2022-08-30 07:21:34 Ҳаммага ҳам ёқавермайдиган пост

О, Россия! Бир учида қуёш чиқса, 2-учида қуёш ботадиган дунёдаги энг йирик, ёлғон-яхши статистикалар бўйича юқори ўринларда турадиган давлат. Бу ерларни кўрмаган ўзбек, нонини емаган ўзбекистонлик кам эмас. Ўқиши ўхшамаган ҳам, турмуши ўхшамаган ҳам, иши ўхшамаган ҳам шу ерда...

"Дело"лар тезроқ ёпилиши учун мигрантларга туҳмат қилиниб, улар қурбон бўладиган, камситиладиган, миллатчилик қилинадиган, зўрланадиган, керак бўлса, мушукдек ўлиб кетиб, изидан суриштирилмайдиган инсон қадри бир тийин ўлка ҳам шу ер... Айрилиқ, алам, пушаймонлик, соғинч, дард, бемеҳрлик, фахш, кўз-ёшлар ва ҳиёнатлар юрти...

Фақат пул учун десангиз - адашасиз. Айрим эркаклар "Марусья"лари учунгина келадиган ер ҳам, айрим аёллар "Бубусья"лари учун келадиган ер ҳам, уйидан урушиб қолса, бош олиб кетиладиган ер ҳам, зериккандан бир айланиб келинадиган ер ҳам, ичкиликка мойиллиги борларда кайф қилиб яшаш учун комфорт ер ҳам, адашиб турли оқимларга қўшилиб кетиладиган ер ҳам шу манзил...

О, Москва! "Тошкент - нон шаҳри" бўлса, "кўз ёшларга ишонмайдиган шаҳар" бу. Бу ерга келишингиз билан сизни совуқ ва ҳиссиз қиёфалар қарши олади. Табассум, мулозамат, меҳр, виждон, муомалалардан айро, ҳамма бир-бирининг кўзига пул бўлиб кўринадиган, чўнтакда ҳатто 200 минг сўмгина олиб юриш ўта хавфли бўлган, ҳужжатларда камчилик бўлса, "мент" ва "ГАИ"лари иккига бўлинган бир лаваш ёки энг арзон битта пивога ҳам кўниб кетаверадиган жамият (охирги таъриф кайфият учун эди ). Умумий ракурсдан қаралганда, ҳеч қандай таассурот ва ҳаяжон беролмайдиган кулранг пойтахт.

Қанийди, Давлатимиз ўз қаддини тезроқ тиклаб олса-ю, юртдошларимизнинг ҳамма ишлари "ўхшаса"... Бу ернинг берадиган меҳнати оғир, қадри паст, қиймати кам маошига қарам бўлмаса ўзбек... Қанийди, мияларга ўрнашиб қолган "Россия - ечим" фикридан ҳам тезроқ воз кечиб, ўз юртимизда, оиламиз бағрида тирикчилик йўлларини қидирсак ва бу танлов қаршимизда кўп бўлса...

Ўзимизда шундан кўпроқ пул топиш эҳтимоли бўла туриб, арзимаган маошли ишларда ҳам ишлаб юрган айрим юртдошларингни кўриб ачинасан. Ўзларига бу ҳақда айтсанг, "Россиянинг пули баракали-да" деган жавоб оласан. Шу пайт шундай навқирон йигит юртдошингни нарироқда хунук бир "местный" аёлнинг папирос тутатиб, семиз қорнининг киндигини қашилаб кутиб турганини кўриб, "барака" сабабини тушунгандай бўласан.

Афсусланасан, ачинасан, жахлинг чиқади ва охири кўникасан. Қанийди, бу ерда ҳалоллигини, иймонини йўқотмаган меҳнаткаш ҳамюртларингни "Кетдик, Ватанда бунданда яхшироқ яшайсиз!" - дея ишонтириб, ўзинг билан бирга олиб қайтолсанг. Мен ишонаман, шу кунлар келади ва биз бу вақтинчалик ноиложликдан албатта ҳалос бўламиз!

Сардорбек Усмоний

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-27 19:16:31 Дахлсиз ҳудудда йўқолиб қолган таксист (2-қисм)

Ҳаёлдан ҳар нарса ўтаркан, "Балки, у чегарадан ўтмай, Грузияга қайтиб кетгандир?" - дедим шерикларимга. "Балки, бу уларнинг "бизнеси"дир?" - деди шерик ўрис чечам. Атрофга қарасак, бизга ўхшаб машинасини йўқотиб, қидириб юрган яна бир "комплект" йўловчиларни кўрдик. Уларнинг кўзларида қўрқув ва ҳаяжон бор эди. Биз ҳартугул сал бемалолхўжароқ эканмиз.

"Демак, бу турда ҳам товламичилик бор экан. Келишасан, йўл ҳақини тўлайсан. Улар сени паспорт назоратига киргизиб юбориб, ўзлари гумдон бўлишади", ўйладик биз. Одатда бундай ҳолларда асабийлашмайман. Қайтанга қизиқиб боравераман. Чунки ҳар нима бўлмасин, уни топишимга шубҳам йўқ эди.

Шерикларим - Россия фуқаролари. Балки, Россия хизмати ходимлари бизга ёрдам берар? Шу фикр билан аросат ҳудудда додимизни ҳеч ким эшитмаслигини билиб, ўша қоп-қоронғу тоғ йўлига томон юришга келишдик. Россия чегара пунктигача 1,5 км.ча масофа бор.

Улкан Кавказ тоғлари фонар нурини ютиб юборарди. Олдинда ҳеч нарса кўринмайди. Шу пайт қоронғулик томон бироз юрган ҳам эдикки, узоқдан фонар ёқиб биттаси келяпти: "Сколько ещё можно вас ждать?" - деса бўладими? Бизнинг ҳайдовчи экан.

Бу қурғур "Шумахер" км.ларга чўзилган тирбандликдан олдинроқ жой олиб қўйиш масадида машинасини олдинга ҳайдаб кетган экан. Ростдан ҳам, бу билан камида 4 соатлик тирбандлик вақтини ютган эди шунқоргина.

Хуллас, шубҳаларимиз барҳам топиб, Грузия-Россия чегарасидан Владикавказ томонга 2 соатлик фантастик тезликда (одатда одамлар 6-18 соатгача навбат кутишади) чегарадан ўтиб олдик. Шу билан 6 соат деганда Тбилисидан Владикавказга етиб келдик.

Эндиги йўл ҳам яқин эмас. Владикавказ-Москва ораси 1750 км. Ҳикоя йўл-йўлакай Армавир шаҳрида, йўналишнинг 402-километрида ёзилди.

Сардорбек Усмоний

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-27 10:02:46 Саргузаштлар давом этади (1-қисм)

27.08.2022, соат 00:10. Бу қўрқинчли, лекин давоми жуда қизиқ тушга ўхшарди...

Истанбулдан Баку орқали Тошкент рейсига кечикиб кетганим учун узоқ ўйлаб, ишдан яна 7 кунга рухсат олиб, Ватанга яна "Жадидлар йўналиши"да қайтишга қарор қилдим. Аслида ният шундай бўлган эди. Ниятга яраша амал бўладиган бўлди. Бу бироз таваккалроқ, аммо арзонроқ йўналиш.

Истанбулнинг "Оқсаройи"дан автобусда 30 соат юриб, Тбилисининг "Ортачала" автовокзалига етиб келдик. Бир марталик тажрибам борлиги учун автобусдан тушишим билан шартта "Дидубе" метросига бориб, Россиянинг Владикавказ шаҳрига такси гаплашдим.

Машина "Lada Priora", ҳайдовчи кавказча шевали, қўполроқ йигит эди. Кетиш навбати уники, начора, минсам тўладиган машинасига ўтиришим билан юрдик.

Грузия-Россия чегарасидан ўтиш у ерга бориш ниятингиз туғилганидан бошлаб катта курашга айланади. Хароб довон йўлларидан чегарага томон машиналар бир-бирини қувлаб боради. Ҳар бир қувлаб ўтган машинангиз сизга чегарадаги суткалик тирбандликларда олдингизда турмайди.

Ҳайдовчимиз Шумахер чиқди. Йўлларда юзлаб енгил-оғир машиналарни қувлаб ўтиб, 2 соатгина деганда чегарага олиб келиб қўйди. Ва қўрқинчли туш шу чегарадан бошланди.

"Шумахер"имиз бизга юкларни машинада қолдириб, паспорт-назоратидан ўтишимизни, ўзи эса назоратдан ўтиб, бизни пастроқда кутиб туришини айтди. Мен паспорт ва пул солинган ён сумкамнигина олиб, Грузия чегара постидан ўтдим. Шерикларим россиялик оила эди. Улар ҳам баравар ўтишди. Жомадонларимиз машинада қолган.

Нейтрал ҳудудга кирдик - на Грузия, на Россия. Соат эса тунги 00:30. Энди кетамиз деб уловимизни қидирамиз - бизнинг "Priora"миз ҳеч қаерда кўринмайди. Уёққа қараймиз, буёққа қараймиз, машинадан дом-дарак йўқ. У айтгандек, пастроқларга ҳам бориб-келдик. Қоп-қоронғу тоғ йўлида машина кўринмайди. Охири қайтиб келиб, чегарадаги полицияга мурожаат қилдик. Мен машинани суратга тушириб олгандим. Суратни хизмат ходимларига кўрсатиб, вазиятни тушунтирдик.

Улар ҳам хотиржамгина: "Биз билмаймиз, йўқолган бўлса, бошқа машина топинглар", - дейишди. Дахшат! Мен эса доимгидек бу саргузаштнинг давоми нима билан тугашига қизиқяпман. Шерикларим эса ҳанг-манг...

Давомини кейинроқ ёзаман.

Сардорбек Усмоний

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-26 14:48:06 Хорижда алоқа харажати қанчага тушади?

Алоқа - саёҳатдаги энг зарур эҳтиёжлардан бири. Қайси давлатга бормайлик, учоғимиз ерга қўниши билан "вай-фай"га уланишга ёки сим-карта сотиладиган ерни қидиришга тушамиз.

Шунда қабул қилиш учун бизда 3 хил танлов бўлади:
1. роуминг пакетини ёқтириш;
2. ўша давлат сим-картасини сотиб олиш;
3. сим-карта олмасдан, фақат "вай-фай"лар тараладиган жойлардагина (меҳмонхона, емакхона, айрим уловар) интернетдан фойдаланиш.

1-усул. Роуминг доим ҳам қиммат пакет эмас. Масалан, шу сафарги саёҳатимда 4 Гб интернет ва 20 дақиқалик қўнғироқ учун 109 000 сўмлик роуминг хизматидан фойдаландим (Билайн компанияси). Менга қулай жиҳати бу хизмат Озарбайжон, Россия ва Грузияда бирдек амал қилди. Аммо Туркияга ўтишим билан атиги 300 Мб учун 59 000 минг сўм роуминг пакети олишимга тўғри келди.

2-усул. Сим-карталар нархи турли давлатларда турлича: 20-50 АҚШ доллари атрофида. Заруратингизга қараб сотиб олаверасиз. Масалан, менга бу гал 1-усул кўпроқ маъқул бўлди. Агар ҳар бир давлатда алоҳида сим-карта сотиб олганимда, алоқа учун энг камида жами 100 АҚШ доллари сарф қилган бўлардим.

3-усул. Агар ўта зарур бўлмаса, чет элга бориб алоқадан узилинг. Борган давлатингиздан тўлалигича баҳра олинг. Интернетга кетган вақтингизни кўпроқ таассуротлар учун сарфланг. "Вай-фай" таралган ҳудудлардагина бир уланиб олиб, яқинлар билан алоқага киришишингиз мумкин. Бу учун қиладиган сарфингиз эса ёнингизда қолади.

Демак, усуллар маълум, қай бирини эҳтиёжга кўра танлаш эса сизга ҳавола.

Айни дамда биз кезиб юрган давлатларда интернет тезлиги асаббузар даражада паст экан. Бу бўйича давлатлар статистикасига қарасам, асабимиз бузилгани сабаби қуйидагича экан:

- Россия 49-ўринда (70,7 Мбит/сония). Бироз юқорироқ кўрсаткич, аммо аксар ижтимоий тармоқлар "ВПН"сиз ишламайди;
- Ўзбекистон 82-ўрин (41,40 Мбит/сония);
- Туркия 103-ўрин (29,40 Мбит/сония);
- Озарбайжон 118-ўрин (22,00 Мбит/сония)
- Грузия 126-ўрин (19,89 Мбит/сония).

Шу билан ҳаммаси англашилди. Начора. Ҳозирча шулар эди...

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-26 07:32:05 Исломга тегманг!

Аслида бу нозик мавзу, чунки инсоннинг эътиқоди билан боғлиқ масала. Ёзганда чуқур ўйлаб ёзиш керак, ки тафаккур қилиш Исломда ҳам буюрилган. Хижоб, рўмол, бурқа, соқол, араб тили кун мавзуларидан ҳеч тушмас экан, ижтимоий тармоқларни кузатиб, мен ҳам ҳамма қатори ўз фикримни билдирай дедим.

Негадир биродарларимиз баъзан диний бахсларда турли ҳақорат, қарғиш, таҳдид, мазах ва шу каби усуллардан фойдаланишади? Тафаккур қилингчи, Ислом шуни буюрадими? Бу билан бошқа диндагилар ва иймон келтириши мумкин бўлган атеистларда ҳам Исломга баттар антипатия уйғотиб қўяётганингизни ҳеч англайсизми? Агар сизнинг ҳаддингиз шу бўлса, Ислом бундай "ҳимоя"га муҳтож эмас!

У энг гўзал, энг пок, энг ҳафиф, энг, энг, энг тоза амаллар билан зийнатланган дин! Уни ҳақоратлар, лақаблар, пўписалар билан "ҳимоя" қилманг. Иродангиз етса, бир динсизни ёки ҳали англамаганни унинг нақадар гўзал дин эканлигига ишонтира олинг, иймонга киришига сабабчи бўлинг.

Иймон калимасини келтирган ҳар кас борки, қолган амаллари унинг ўзигагина тегишли бир мавзу. Иймони кучлими - амал қилади, заифми - Кун келганда жавобини ўзи беради, ҳали англамаганми - демак, сизнинг бир гўзал йўриғингизга муҳтож. Буни эплолмайсизми - Исломга тегманг! Ўз ибодатингиз билан машғул бўлинг. Диннинг оғир масъулиятини иродалиларгина кўтара олади.

Оғир-босиқ, сабрли, қобил пайғамбарларни эсланг. Ва яна бу йўлда жахл ортидан билиб-билмай постлар, изоҳлар ёзиб қўяётган аҳли илмларни ҳам садоқатга тўла "фикр"ларингиз билан ҳимоя қилишга шошилманг. Улар ҳам хом сут эмган банда. Адашишга ҳақли. Тафаккурингиз етса, вақти келганда шу устозларни ҳам адашганини эслатинг. Шахсларга эмас, динга эргашинг.

Эй, иймон келтирган биродарларим! Ибодатларингизда адашганларга иймон ва инсоф сўранг. Калимали оғзингиз, тасбеҳли бармоқларингиз билан ҳақорат ва лақаблашдан тийилинг. Илтимос, тафаккурингиз етгани қадар бу мавзуга аралашинг. Оллоҳ ҳаммамизни Жаннатлар билан сийласин! Бунга борар йўл эса тозалик устига қурилган охирги дин ҳамда унинг ҳафиф ва покизалигидан сармаст мўмингагина насиб этади, иншааллоҳ.

Унутманг! Исломда сўкиш йўқ! Лақаб қўйиш йўқ! Мазах қилиш йўқ! Таҳдид ва мажбурлаш йўқ! Соф динимизни бу каби радикализмдан узоқ тутайлик.

Мен англаган Ислом шундай.

Сардорбек Усмоний

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-25 16:18:37 #бир_кепқолди_туркумидан

Хизматга туҳмат(ми?)

2 йилча олдин Тошкентдан Самарқандга дўстлар дийдорини истаб, йўлга чиқдим. Рулдаман. Бир ўзимман. Машина магнитоласи овозини ўзимга ёқадиган даражада баландлатиб, севимли қўшиқлар, караокелар ҳамроҳлигида бақириб қўшиқ айтиб кетяпман.

Самарқанднинг Жомбой туманига етганимда ёшлари онам тенги бир онахон йўл четида қўл кўтариб, машина тўхтатаётганига кўзим тушди. Секин ёнига бориб тўхтадим ва ҳаммаси шундан бошланди.

2 бекатдан кейин тушиб қолишини айтиб, машинамга ўтирган онахон бирдан бошлаб қолса денг:

- Ярим соатдан бери қўл кўтариб турибман. Биронтанг тўхтай демайсан. Ҳаммангни тагинга машина битиб, босар-тусарингни билмай қолгансанлар...
- (Довдирадим) Холажон, менга нима дейсиз? Мен тўхтадимку?
- Уффф... Ишдан кейин уйга келишим билан ҳоким чақириб олди. Маҳалла раисиман. Кечқурун гап эшитиш ёқадими одамга? Камига у ердан чиқсанг, биронта мошинали тўкис тўхтамайди. Бўлди. Шу ерга тўхтат. Қанча берай?
- Пулингиз керакмас, холажон. Дуо қилиб қўйинг, етарли.
- Пул берсаям олмайди булар. Бу пулни писанд қилмайсиларда энди силар...

Вазиятни юмшатишга уринмай, раис холам раҳмат ҳам айтмасдан, машина эшигини қарсиллатиб ёпиб, тушиб кетдилар. Ҳанг-манг қолдим. Кулишниям, асабийлашишниям билмайман.

Ўша кеча дўстлар билан кўришгач, воқеани айтиб бериб, ана ўшанда маза қилиб, буралиб-буралиб кулдик ўзиям.

Одамлар қизиқ. Йўлда нималарни кўрмайди одам.))

Сардорбек Усмоний

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-20 07:55:05 Денгизлар, океанлар, сувликлар...

Ер юзининг энг катта қисми, биз яшаётган дунёдаги бошқа бир дунё...

Унда ҳам ҳаёт, ҳаёт учун кураш, туғилиш ва ўлим бор. Унда ҳам кучсизлар ва кучлилар яшар. Ожизлар йиртқичлар томонидан мудом хавф остида бўлар, аммо...

Аммо у ерларда гуноҳ йўқ. Дилозорлик, сотқинлик, ёлғон йўқ. Сув сатҳи бойликларини ўмариш, ўзлаштириш, коррупция, непотизм йўқ. Туғиларлар, яшарлар, ўларлар...

Денгизга боқаркан, шулар ҳақида ўйладим. У ерда яна нима бор-у, нима йўқ? Қолган таърифларни сизга қолдирдим...

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-17 19:04:40 Ниятимиз амалга ошди. Жадидлар хаёлоти ва "Жадидлар" билан Маҳмудхўжа Беҳбудий юрган йўллардан кечиб, ниҳоят Истанбулга етдик.

Беҳбудий роса саёҳатсевар бўлган. Ўзининг "Саёҳат хотиралари"ни ёзиб борган. Шундан илҳомланиб, шу кунгача мен ҳам бир нималар ёздим. Яна ёзаман. Ахир ҳали бизни кўп саргузаштлар кутмоқда.)

Шу китоблар сабаб сафарларимизда мақсад ва саргузаштлар пайдо бўлди. Истанбулга элтувчи янги йўналишларни қайта кашф қилдик.

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-16 18:38:36 О, Туркия!

Ҳар қадамида жонли ижролар, гўзал табиат ва тарих, бир-биридан ширин емаклар ҳамда арзон "шоппинг"лар, энг муҳими, Ватанимга қайтишга самолёт чиптаси тайёр турган диёр!!!)

Қора денгизни ярим "круг" айланиб, ниҳоят 6-нуқтага етдик! Ўзинга шукр!!!

Истанбулга қадар яна автобусда 20 соатлик, 1250 км.лик, 35 долларлик масофа қолди.)

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash

2022-08-16 16:35:54 Узр, битта серия тушиб қолибди)

"Гуржистон пойтахтига келган кунинг 25-30 минг сўм билан қолиб кетгандинг. Пулинг бўлмаса, Батумига қандай етиб олдинг?" - деган саволлар бўляпти. Кечаги йўл чарчоғи билан ёзиш эсимдан чиқибди.

Грузияда озиқ-овқат, жамоат транспорти ва хизмат кўрсатиш тармоқлари арзон экан. Душанба тонгида ёнимдаги ҳемир билан хачапури, ичимлик ва Тбилисида юриш учун 1-2 та қатновга етадиган йўл кирали транспорт картаси сотиб олдим. Банклар очилди ва укам тушган ойлигимни Ўзбекистон банкидан ўтказиб юборди.

Ётоқ жойимдаги хизматчи Заира хола "Бир кунгина турасанми? Энди сенга меҳримиз тушганди", - деди. Кетишим кераклигини, онамни Истанбулда кутиб олишга улгурмаслигимни айтиб, холамни бир қучоқлаб қўйдим-да, Батуми сари отландим.

Маршрутка. Грузинларнинг ҳар бири 1,5 киши бўларкан. Орасида нафасларим қайтиб, Тбилиси-Батуми аро 350 км масофани шу кўйда ўтказдим. Йўл кира 35 лари (150 минг сўм атрофида).

Ана энди бир пайт Батумига яқинлашарканмиз, шунақа тоғли ерларга келдикки, мен яшил ранги аслида қанақа бўлишини энди билдим! Шунақа гўзалликки, таърифсиз. Чап тарафни томоша қилсангиз, ўнг томонни ўтказиб юборганингизга ачинасиз. Гўзалликни қизғанасиз. Шу аҳволда кеза-кеза Қораденгизнинг яна бир соҳилига етиб келдик. Шаҳарнинг Дубайдан фарқи йўқ. Ундан баҳаво ва анча арзон.

Батумида келиб-келиб инглизчани ҳам хитойча акцент билан гапирадиган хитойликларнинг апартамент уйидан жой бронь қилибман. Кирсам, менга "Сен залдаги дивандан жой банд қилгансан", - дейди. Бу хитойнинг чучук инглизчасини мен шундай тушуняпман, деб ўзим сўрасам, тасдиқлаяпти ярамас...

"Эсларинг жойидами? Сочида биттаси қоровулхона бераман деганди, энди сен мени диванда ётқизасанми?" - десам, у ҳам бўш келмай: "Менга нима дейсан? Ўзинг шуни танлагансанку?" - деди.

Ҳм... Унинг гапи мантиқан тўғри эди. Бошқа жой сўрадим. Биттагина жой қолибди: АҚШлик математика ўқитувчиси Жон ва Батумида иши ҳал бўлишини кутаётган одессалик Саша ётган уч кишилик хонага мени жойлаштиришди. Ҳозирча бор гап шу.)

Каналга уланиш: @gazetchiuz Ochish/sharhlash