Foydali Taqriz

2022-08-06 22:48:37


Sizlar uchun kutilmagan 3 kunlik MEGA KITOBLAR SAVDOSI #tez_kunda

@XalilKitoblari - bizni kuzatib boring Ochish/sharhlash

2022-07-31 19:51:24 ​#taqriz


Mahramiyat tarbiyasi | Adem Gunesh

"Kishining biror vaziyatda o'ziga nisbatan hurmatsizlik qilinayotganini aytmasligi o'ziga hurmatining to'kis emasligini anglatadi".

Ota-onaning farzandi uchun beradigan eng katta hadyasi bu unga to'g'ri tarbiya berishidir. Tarbiya esa faqatgina bolaning biror mehmondorchilikka borganda dasturxonga qo'l uzatmasdan jim o'tirishi, kattalar gapirganda haq bo'lsada jim turishi, o'zining haqqi ketsa ham birovning haqqiga hiyonat qilmaslikni bilishi, uyni doim ozoda tutishi, maktabdan hech kechikmay uyga o'z vaqtida kelishi emas!

Tarbiya bu butun bir boshli bolaning kelajagini kerak bo'lganda yo ijobiy yoki salbiy tomonga o'zgartirib yuboradigan kuchli bir vosita. Afsuski, hozirgi kunda tarbiyaning o'zi haqida yetarlicha ma'lumotimizning yo'q ekanligi achinarli...

Hozirda sizga tanishtirmoqchi bo'lgan kitobimda tarbiyaning bir qismiga kiradigan mahramiyat tarbiyasi haqida gap boradi. Bu juda keng qamrovli tushuncha bo'lib, afsuski qisqa taqrizlarda bu tarbiyaning mohiyatini ochib berish biroz mushkul.

"Ko'pgina ota-onalar mahramiyat tarbiyasi deganda o'g'il va qiz bolalarni bir-biridan majburan ajratishni, xatto birga o'ynashlariga yo'l qo'ymaslikni tushunadi. Xolbuki, his-tuyg'ularni majburan boshqarib bo'lmaydi. Hech bir davomiy xulq-atvorni majburan shakllantirishning iloji yo'q!"

Bola tarbiyasida eng ko'p yo'l qo'yiladigan katta xatolardan birir bolalarga haddan oshiq ravishta chegara qo'yish, oldiga to'siqlarni qo'yib tashlash, majburiy ravishda talab qo'yish hisoblanadi. Buning natijasida bolada na xarakter shakllanadi, na mustaqil fikr va na hislar. Ota-onasi tomonidan majburiy ravishda boshqariladigan bolalar kelajakda juda ko'p qoqilishlariga hayotda juda ko'p guvohi bo'lamiz!

Xulosa qilib aytadigan bo'lsam, bola tarbiyasi yengil jarayon emas. Bu ota-onadan katta qurbonliklarni talab qiladi. Alloh taolodan omonat qilib yuborilgan bolaning tarbiyasi esa bugungi kunda barchasidan muhim bir jarayonga aylanmaguncha ummat bolalari yetuk olim-u allomalarning natijalarini takrorlashi amrimahol!

Ota-onalarga tavsiya!!!

Siddiqa Hasan

@foydali_taqriz Ochish/sharhlash

2022-07-31 19:38:43 #sotuvda_turkcha

Buyurtmalarni qabul qilamiz @Xalil_admin Ochish/sharhlash

2022-07-09 05:32:19 #lirik_chekinish
#Yoshlikni_eslaymiz
#Mazza_edi

P.S: Yoshligimda
akalarim va singlim bilan kim ko'p hayitlikka pul to'plash o'ynardik
Arafada(hayitdan oldin) esa qo'shnilarimizga osh(palov) tarqatashni ham talashardik
Butun mahalla qolmasdi

Sizchi?

#nech_pul_hayitlik_töpladiz
#nechta_kichkintoyga_hayitlik_berdiz

@foydali_taqriz Ochish/sharhlash

2022-06-07 16:35:04 ​#tavsiya

​​Uch kun kitob oʻqimasang - soʻzing qoʻpollashadi, uch kun yozmasang - qoʻling zaiflashadi. (Xitoy maqoli)

"Kitob haqida kitob" Davronbek Tojialiyev

Mana shu kitob qoʻlimga tushmaganda www.ziyo.com kutubxonasi asoschisini tanimay yuraverardim. Qiziq va biroz kulguli holat shaxsan oʻzim uchun.

Kitob haqida qisqacha maʼlumot bersam. Asosan statistik maʼlumotlarga tayanib yozilgan. Maqolalar/tadqiqotlar/suhbatlar/maʼlumotlar. Globallashuv davrida dunyo boʻyicha kitobxonlar qanaqa kitoblarni koʻproq ustun koʻrmoqda elektron yoki bosma, elektron kitoblar qogʻoz kitoblarni sindir (a)dimi, yoki aks taʼsirmi shular haqida soʻz yuritilgan kitobning dastlabki sahifalarida.

Axborot ummonida choʻkayotgan yoshlar yaʼni biz haqimizda yozilgan maqola kaminaga eng maqbul kelgani boʻldi. Tadqiqotlar jonu dilim. Oʻzbek kitobxonlari orasida eng koʻp kitoblari oʻqilayotgan yozuvchi Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlari ekanligi odamni quvontirdi.

Suhbatlar qismida Davronbek Tojialiyev, Tohir Malik, Anvar Qori Tursunov, Mahmud Hasaniylarning kitob/kitobxonlik borasidagi fikrlari keltirilgan.

Eng qiziqlari esa maʼlumotlar bobida. Barcha davlatlarning eng yaxshi 100 kitobi, XX asrning eng yaxshi 100 kitobi, barcha davrlarning eng yaxshi 200 romani, eng qadimiy kitob, eng katta kitob, eng mashhur kitob qahramoni vahokazo)

Eng oxirida - eng qaymoq joyi :)
Kitoblar haqida aforizmlar, yozuvchilarning iqrorlari, taskin beruvchi soʻzlari oʻrin olgan. Bir soʻz bilan aytganda, qiziqarli kitob ekan.

nigohlarda

@foydali_taqriz Ochish/sharhlash

2022-06-01 12:37:20 @foydali_taqriz Ochish/sharhlash

2022-06-01 12:33:39 Ва то улғайиб, дунё танигунча бу қолипдан чиқиб кета олмайди. Қиссадаги кишиларнинг деярли ҳаммаси ҳам унинг каби фикрлайдилар. Бутун умрини чиғаноқдек ўз қобиғида ўтказиб юборадилару, ўз таъсирини шу болаларга қолдириб кетадилар. Муаллиф шу нарсаларга ўз бола нигоҳи билан урғу берар экан, ХХ асрнинг бошида бу каби таназзул ва миллатнинг хурофот фожиаси авж нуқтасига етаётганини, паймона тўлиб бораётганини ҳамда тез орада янгича ҳаёт бошланажагини пинҳоний равишда уқтириб, англатиб боради. Ахир ҳамма нарсанинг охири бор. Ҳар бир тун ортидан янги кун келади, демоқчидек бўлади адиб қисса якунида. Аммо у кўрган-кечирган хотиралар замирида ўша куннинг келиши жуда қийин кечади.
Одамни ўзгартириш осон эмас. Уни тузумлар ёки янгиликлар ўзгартириши мумкин экан. Дастлаб, ҳар қандай мўъжиза ва кашфиётга “куфр” кўзи билан қараган халқ бора-бора бунга кўникади. Қанча одамнинг ҳаётини сақлаб қолишга беҳуда уринган амаллар: “чилёсин”лару “дуо қоғозчалар”, қориларнинг дуолари бориб-бориб оқ ҳалатли “маржа” – рус доялари ва ҳамшираларига ўрнини бўшатиб беради. Аввал фақат диний илм ўқиган болалар, русларнинг таъсирида дунёвий илмларни ўқишга киришадилар, соқолларини қириб, хорижликлар каби кийим-кечак киядилар. Машина, трамвай, электр, радио, граммофон, фотосурат каби мўъжизаларга кўникиб бориб, янгича қиёфа касб эта бошлайдилар. Биз “Эртаклар”да ўқиган давр айнан ўша ўтиш даври ҳақида бўлса ажабмас. Ундаги кишилар гўё катта кўприк олдида туришибди-ю, бу ёғига ким ўтади, ким қолиб кетади, якунда кўринади. Эски одамлар кўплашиб “қолоқ ҳаёт”да қолиб кетишса, муаллиф ва унинг тенгдошлари тараққиёт сари дадил юриб, порлоқ ҳаётга кириб келадилар. Ва ХХ аср кишиларининг иккинчи типи – дунёга интилган, интеллектуал авлод пайдо бўлади. Қаҳҳор яшаган замон айнан шундай эди наздимда. Балки ушбу қисса совет пропагандаси таъсирида битилган, муаллифда русларга хайрихоҳлик бўлган деган фикрлар ҳам келиб чиқиши мумкиндир ўқувчиларда. Бу ҳақида бир нима дейиш қийин. Ҳар бир бадиий асарда бўлганидек муаллиф бу ерда шунчаки “кўрсатиб беради”. Хулосани китобхонни ўзи чиқаради.

Timur Tangribergenov

@foydali_taqriz Ochish/sharhlash

2022-06-01 12:33:39 Бу кишилар (шарпалар)нинг ҳайратига ҳайрон қоласиз. Улар мушак отса ҳам ҳайрон боқади, Патефон куйласа ҳам ҳайрон қолади, Файтон ўтса ҳам ҳайрон тикилади, нимайки кўрса оғзи очилади...
Университетдаги бир домламиз, ХХ аср бошларида Тошкентга илк бор олиб келинган трамвай ҳақида сўзлаб берганлари ҳамон эсимда. Ўшанда ҳам авом қўрқиб, уч кунгача уй-уйларидан чиқмай ўтирганини, бу “баҳайбат махлуқ”нинг ўт чиқувчи улкан шоҳларидан ваҳимага тушган маҳаллий халқ охирзамон келди, Гирмон деган бало келди, яжуж-мажуж келди дея ваҳима қилганларини эшитганда аудитория қотиб-қотиб кулган эди. Аммо бу куладиган тарих эмасди. Юз йил олдинги аҳволимиз нақадар шармандали бўлганини фош этувчи ҳақиқат эди бу.
“Шум бола” фильмидаги кўкноричи чолларнинг Гирмон билан бўладиган уруш ҳақидаги лофларини, Абу Муслим жангномасини йиғлаб ўқиётган чаламуллаларни кўриб яна Қаҳҳорни эсга оламиз.
Биринчи жаҳон уруши бошланганини ўзбек халқи орадан олти ой ўтгандан кейин эшитганини билиб ҳайратланамиз. Бугун бизга бир секундда етиб келувчи бу ахборотлар замонида туриб, ўзимизга савол берамиз: наҳот шунча қолоқ эдик-а...
Қаҳҳор бу қиссани нега ёзди дерсиз? Унинг асл мақсади ўтмишни қоралашмиди ёки динни қоралашмиди? Октябр инқилобининг 50 йиллигига деб бағишлов ёзган ёзувчидан бошқа нимани кутардик дейсиз-да. Балки, шундайдир. Қаҳҳор асарларида диний фикрларни сўроқ остига олиш кўп учраб туради. Лекин нима бўлгандаям, адиб ўзи кўрган болалик лавҳаларини рўй-рост сўзлаб беришни истаганди. Ўн еттита бобда такрор-такрор келадиган кўчманчилик, феодал эркаклар, эрксиз аёллар, очкўз домлалар, саводсиз болалар, қорни қаппайган амалдорлар, ном-нишонсиз девоналар – сираям эртак қаҳрамонлари эмас. Адиб балки цензурадан чўчиб туриб, ўтмишини эртак деб атагандир. Аммо такрор айтай, бу нарсалар сира-сира эртак эмас, хаёлий эмас.
Қаҳҳор кўрган Савринисо, Валихон сўфи, Тўрақул Вофуруш, Оқ домла ва Учармахсум, Али Лайлак, Додархўжа, Бабар ҳамда йиғлоқи кампирлар сираям ўйлаб топилган “қаҳрамонлар” эмас. Бу нусхалар – сўнгги хонликдан қолган ноёб “тирик одамлар”дир.
Сўнгги хонлик одами ҳам шундай эди-да. У онгини таниши билан саводсиз ва золим ота, муштипар ва серфарзанд онаси билан лойсувоқ ва тор уй бағрида ўсиб улғаяр, пастқам ҳамда совуқ мадрасада эскича хат ўрганар, балоғатга етгунича таълим олар, калтак ҳам ер, оқибатда бу мафтункор дунёга ҳам “устозлари” кўзи ила олазарак боқадиган бўлиб ўсар эди. Ночорлик уларни шу даражада имконсизликка чўктириб қўярдики, қаердандир нажот келишини ўзлари ҳам англолмасдилар. Ҳолбуки эса, бу даврда Европа ва Америка тарафларда ҳаёт гуркираб ривож топиб, автомобиль, самолёт, дирижабль, метро, поезд, элекр токи, радиотелефон, фотоаппарат, кино каби “мўъжизалар” ихтиро қилиниб, маиший ҳаётга кириб келган паллалар эди.
Бизда эса ҳалигача бидъат, хурофот шамоллари – ташқи дунёдан ҳимояланган бу оломоннинг янгиликка хуши йўқ эди. У на рус ҳамширасига ишонар, на докторига. Ҳаммасини “кофир” санаб, фарзандини туғруқхонада дунёга келишини истамаган одамларимиз учун оддий магнитнинг тортиш кучи ҳамда граммафон ичидан чиқаётган товушлар ҳам сеҳр-жоду бўлиб туюладиган замон эди бу. Шогирдвачча Кулаланинг болаларга магнит билан кўрсатган томошаси ҳам уста Абдуқаҳҳорнинг бошига анчагина ташвишларни олиб келади. Дуохонлик, сеҳр-жоду, иссиқ-совуқ, чилёсиндек одатларга боғланиб қолган бу авомнинг “магнит” ҳақида тасаввури қаёқдан бўлсин? Беморларни хивчин билан савалаб ва қора товуқ билан қонлаб юрган, ҳар саҳарда эшонларга аврод ўқитиб, дуоли қоғозларни сувга эзиб ичирувчи, сичқон сурди ва яна кўплаб хурофотлар қилиб келган бу кампирлар янги шаҳар тарафларда иш бошлаган замонавий касалхона ва ундаги докторлар ҳақида қаёқдан билсин ахир?
Қиссадаги болакай (муаллиф) ҳам дастлаб ташқи дунёга “эскича” кўз билан қарайди. Дадаси минадиган аравани “шайтон арава” деб номлайди. Бозоршабга чиққанларида самоварда кўрган антиқа карнайгул – қўшиқ айтувчи граммафонни “мошина-қўшиқ” деб атайди. Ташқи оламда нимага дуч келса дастлаб ҳайрат ва қўрқув билан қаршилайди-ю, кейин унга мослашиб, сўнггида уни тафаккури билан номлаб олади.

Davomi Ochish/sharhlash

2022-06-01 12:33:39 #men_tugatgan_kitob

ОҚ-ҚОРА ЗАМОНЛАР...

“Ўтмишдан эртаклар” қиссаси ҳақида

“Қўқоннинг бўри бўлиб увлайдиган, мушук бўлиб вағиллайдиган куз шамоли бошланди”
“Уруш деб шаҳарга кўчган эдик, қани уруш”
“Ленин бой билан камбағални баравар қилади, бойни камбағал қиладими ёки камбағални бой қиладими?”
“Зингер тиккан кийим намозликка ярамайди”
“Менинг неварам ўриснинг қўлида туғилар экан! Вой, неварагинамнинг қулоғига ким азон айтади...”
“Аямнинг назарида қора эчки жин бўлиши керак..”
“Қўрқма, зовут, Мираббийбойнинг зовути, одам чақиряпти”
“Қаерга борсам келгиндиман... болалар ўйинга қўшмайди”
Бу мен ўқиб тугаллаган асардан парчалар. Яқин ўтмишнинг “ҳақиқатлари” акс этган иқтибослар. Абдулла Қаҳҳорнинг болалигидан қолмиш хотиралар...
Агар кимдир вақт машинасини ихтиро қилиб, ўтмишга қайтишга эшик очиб берганида кўпчилик иккиланмай олис-олис замонларга саёҳат қилиши муқаррар эди. Ахир олисдаги нарса доим сирли. Бироқ... бор-йўғи юз йилгина ортга қайтиш учун имкон топилса нима қилар эдингиз? Қайси макон, қайси тақвимни танлашингиз мумкин эди? Саволим албатта утопия. Афсуски, бизда бундай танлов йўқ ва бўлмаган. Буларнинг бари хом-хаёл. Аммо улкан истеъдод соҳиблари – ёзувчиларда ўтмишга қайтишнинг сирли йўллари азал-азалдан мавжуд бўлиб келмоқда. Бунинг учун Шурикнинг ихтиросию Г.Уэллснинг вақт машинаси ҳам шарт эмас. Оппоқ қоғоз ҳамда қора қалам (шиқирловчи машинка) бўлса кифоя экан.
Абдулла Қаҳҳор ўз ўтмишига саёҳатни амалга ошириб, китобхонлар авлоди учун вақт туйнугини очиб бериб кетганига ҳам ярим аср бўлиб қолибди. Бу орада йигирманчи асрнинг “кирли ва қоронғи” замонлари ичра ҳали-ҳануз тентираб юрган ном-нишонсиз кишиларнинг хурофий ва фожиавий ҳаётлари, миллатнинг гени ва руҳига оид разолатлар, феодализм чуқуридаги жоҳилларнинг кулгули ва шармандали иллатлари ҳамда ўзбек хонликларининг фожиалари ўқувчилар кўз олдида эски кинолардаги оқ-қора тасмалардек ўтиб турибди.
Муаллиф бу асарини ҳасталик авжига олган олтмиш ёши арафасида қоғозга туширади. “Болалигимда зеҳнимга чўкиб қолган хотиралар уйғонди, юзага чиқди, ўша вақтдаги халқ ҳаёти кўз олдимга келди” дейди сўзбошисида.
Ўқувчилар унга: “Сиз ўтмишни қаламга олганингизда баъзан уйдирмачиликка берилиб кетасиз” дея танбеҳ беришгани учун, “ўз кўзим билан кўрганларимни, кечирганларимни, ўтмиш ҳаёт лавҳаларидан эсимда қолганларини қаламга олгим келиб қолди” деб жавоб беради.
Устози А.П.Чехов унга муборак кўзойнагини туҳфа қилганини, айнан шу кўзойнак билан халқимизнинг кирли ўтмишига назар солганини алоҳида эътироф этади. Хўш, бу кўзойнак билан адиб нималарни кўра олди экан? Китобхонга шуниси қизиқ!
Ўқувчилар китоб саҳифаларини варақлаётганида Қаҳҳорнинг кўзойнагини “тақиб олади”. Бу орада мен ҳам тақдим. Энди эса бу сеҳрли кўзойнакда нималарни кўрганимни қисқача баён этаман.
Хуллас, кўз олдимдан оқ-қора тасмалар лип-лип ўта бошлади.
Мана ўша Қўқон, ХХ аср, Оқ пошшо даври... Пастқам лойсувоқ уйлар... Торгина кўчалардан ўтаётган аравалар... Паранжили аёллар...
... Шайтон араванинг шувиллаб ўтишидан юраги ёрилиб ўлган кампир...
... Дуо ёзилган қоғозчаларни сувда эзиб ичган она...
... Қаерга борса бир фалокатга йўлиқувчи, дарбадар темирчи ота...
... Зулмкор отанинг қаҳри билан эрга тегаётиб ўлиб қолган қиз Савринисо..
... Хасисликда ҳам, заҳарликда ҳам ўта ёмон тақводор кампир...
... Отасининг давлатида ўйнаб кулиб, саводсиз қолган ва чироғпоя қилинган Валихон Сўфи...
... Қоп-қора қўнғизга ўхшаган “Зингер”га ҳайрат ва шубҳа, хавотир ва мароқ билан қараётган тумонат болалар..
... Умрида биринчи марта Патефонни кўраётиб уни Карнайгул деб атаб туриб, ҳайратланган бола Абдулла...
Устоз Иброҳим Ғафуров бу кишиларни “Чарх одамлари” деб ёзади.
Чарх одамлари – ўтмиш шарпалари, давр соялари...
Улар шунчалик қобиқдаки, содда сўзи мақтовдек эшитилади. Улар шунчалик тубандаки, мақтов ҳақоратдек туюлади.

Davomi Ochish/sharhlash