Тиран занжирларни узмоқда Энг аввал Тиран сўзига изоҳ беради | Фахрий Темирйўлчи

Тиран занжирларни узмоқда

Энг аввал Тиран сўзига изоҳ берадиган бўлсак, луғатда Тиран сўзи қадимги Юнонистонда ҳокимиятни зўрлик билан тортиб олган шахс, хукмдорга нисбатан ишлатилган.

Гап шундаки, 2016 йилларда Ўзбекистон темир йўлларининг куч-қудрати, салоҳияти, бошқарув тизими, катта-катта ҳажмда амалга оширган қурилишлари-ю, барпо этган бинолари сабаб, Давлат рахбариятининг ишончини оқлаб келаётган эди.
Шу сабабдан, моддий техник базаси эскириб, оқсоқланиб қолган Тошкент метрополитенини ахволини яхшилаш, оёққа тургазиш мақсадида Ўзбекистон темир йўллари тизимига қўшишга қарор қилинган.

Орадан шунча вақт ўтиб, метрополитенда нималар ўзгарди. Деярли хеч нарса ўзгаргани йўқ, аксинча қарийиб ярим асрлик метрополитен тарихида юз бермаган воқеалар содир бўлди.

Буларга, 2019 йил декабрь ойидаги 6 кишининг ўлимига сабаб бўлган Юнусобод фожиаси, метро поездларининг бир-бирига тўқнашиши, метросоставларининг харакат давомида тўхтаб қолиши, янги қурилган метро линияларидан ёмғир ўтиб кетиши, шамолда янги станцияларнинг том қисмини учириши.... Хуллас давом этирсак бу рўйхат ҳали узоқ давом этади.

Тўғрида, ўзбекчилик менталитетида отасига, ўзидан катта акасига тик қараш, ҳаққини талаб қилиш ёки сурбетлик қилиш кескин қораланади. Шунга амал қилган Ойбек Худойкулов метрополитен бошлиғи лавозимида ишлган вақтида дардини ичига ютиб келаверди. На Раматовга ва на Хосиловга метродаги муаммолар бўйича чурқ этмади.

Аксинча, чала-чулпа қурилган метролинияларини қабул қилишга, охирига етмаган қурилиш ишларини хаспўшлашга, асл нархидан 50-60 баравар қиммат нархларда сотиб олинган махсулотларни метро балансига кирим қилишга харакат қилиб келди. Бунинг натижаси эса мана эди секин чиқиб келяпти.

Туғри! тан олиш керак Ўзбекистон темир йўллари томонидан қисқа вақт ичида 20 км.дан ортиқ бўлган Ҳалқа йўли, Сергели ва Юнусобод линиялари қурилди. Лекин, бу линияларга ажратилган давлат маблағларига бундада яхши, кўркам ва сифатли қилиб қурса бўлар эди.

Янги линия деймизу, бир қарашда оддийгина, чет элларда бундан 40-50 йил олдин ишлатилган лойхаларга ўхшаб қолган.

Бекатлар эски колхоз фермаларидаги ем-хашак сақланган ғарамларга ўхшаши, ёзу-қиш чанг босиб, хиралашиб қолган, фойдаланилаётганлигига кўп вақт бўлмаган бўлсада, турли ёриқ ва синиқлар пайдо бўлган метрони кўришимиз мумкин.
Кўрган бўлсангиз, 3 қаватли кўприкдан Роҳатга қараб юрганда ўнг қўлда хокимият томонидан янги қурилган метро линиясининг (200 метр атрофида) темир-бетон устунлари ва балкаларини ўзига хос рангда бўялганини, эстакада остида яшил майдон ҳамда болалар ўйин майдончалари қурилганини кўрасиз. Шу жойдан ўтиб Роҳатга қараб кетишда метрони қолган қисмига ҳам диққат билан ахамият беринг... ва инсоф билан баҳо беринг.

Энди асосий мавзуга қайтадиган бўлсак, шу йилнинг ёз ойларида метрополитенга собиқ Тошкент шахар ҳокими Раҳмонбек Усмонов бошлиқ бўлиб келганидан сўнг вазият жиддий ўзгарди. Биринчи кунлардан метрополитен қурилиш ишларида қатнашаётган пудрат ташкилотлари раҳбарлари, темир йўл ва лойиха институти, қурилиш вазирлиги вакиллари иштирокида хафтада икки марта йиғилиш ўтказиб, метронинг янги линияларидаги камчиликларни бартараф этишга киришди.

Энг қизиғи шу вақтгача ўзларини жуда-жуда ақлли ҳисоблаб келган НОКС, Кўприкқурилиш Боштранслойиха вакилларига хеч ким индамаган эди. Бироқ, Усмонов уларни бир тийинга илмасдан кескин танқид қилиб, бир-иккитасини йиғилишдан хайдаб чиқарди. Қолаверса, бир неча марта йиғилишларда Махаматов ва Хосиловларни порахўр, мутаххам, давлат маблағини ўзлаштирганликда айблаб келди. Шунча гап сўзлардан кейин Усмановга хеч нима бўлгани йўқ, аксинча темирйўлчилар хеч бир гап сўзларсиз камчиликларни тўғирлашга киришиб кетди.

Энди Усмонов метрополитен қурилишидаги ноқонуний ишларнинг биринчи рақамдаги ташаббускори жаноб Раматов ва унинг ўлаксахўрларини қинғир ишларидан тўлиқ хабардор бўлди ва метрони ботқоқдан чиқариш чораларини излай бошлади.

Давоми бор ...