⏳xronologiya

2022-08-31 00:47:15 SSSRning oxirgi rahbari Mixail Garbachov 91 yoshida vafot etdi.
U 1931-yil,2-martda tug‘ilgan.
1985-1991-yillarda SSSRni boshqargan.
Gorbachyov Moskvadagi Novodevichiy qabristonida rafiqasi yoniga dafn etiladi — TASS. Ochish/sharhlash

2022-08-30 19:33:42 Gulyelmo Markoni (1874-1937) radio ixtiro qilib, do'stlariga so'zlarni masofadan turib havo orqali uzatishini aytganda, ular uni aqldan ozgan deb o'ylab, uni psixiatrga olib borishgan. Ammo bir necha oy ichida uning radiosi ko'plab dengizchilarning hayotini saqlab qolgan. Ochish/sharhlash

2022-08-30 17:08:53 Eng uzun tramvay liniyasi!

Sohil tramvay (Niderlandiya. Kusttram) - Shimoliy dengizning butun Belgiya qirg'og'i bo'ylab o'tgan tramvay yo'li. Marshrutning uzunligi 67 kilometr, 69 bekat bor va uchidan oxirigacha sayohat 2 soatu 21 daqiqa davom etadi.

https://t.me/Bu_Tarix_2021 Ochish/sharhlash

2022-08-30 15:23:10 XIX asrning birinchi yarmida ijod qilgan ingliz yozuvchisi Pirs Igan "Londondagi hayot" ocherklar to'plamini nashr ettirgan. Uning qahramonlari umrlarini o'yin-kulgida o'tkazgan "oltin yoshlar" qatlami vakillari bo'lib, bosh qahramonlarning ismlari Tom va Jerri bo'lgan. Ularning sharofati bilan "tom and jerry" jargon iborasi paydo bo'lgan, bu "jang qilish, ichish va atrofdagilarga muammo yaratish" degan ma'noni anglatadi. Aynan shu fakt animasion serial qahramonlarining ismlarini tanlashga bevosita ta'sir qilgan degan taxminlar bor, ammo bu aniq ma'lumot emas.

https://t.me/Bu_Tarix_2021 Ochish/sharhlash

2022-08-30 11:02:13 Quvondiq Habibdan qiziqarli faktlar

Hammamiz bilgan "Tom and Jerry" multfilmidagi faqat qo'llari va oyoqlari ko'rsatilgan uy bekasining yuz ko'rinishi.

P.s. Uning yuzi atigi bir marta ko'rsatilgan va u mana shu.

Bugungi kunda yer atrofida 22 ming sunʼiy yoʻldosh aylanib yuribdi. Bularning faqat 5%i ishlab turibdi, 8%ining yoqilgʻisi tugagan. 87%i esa buzuq yoki ishlamaydi.

Har yili oʻrtacha 8-12 odam akula hujumi tufayli oʻlmoqda. Har yili 100 million atrofidagi akula inson hujumlari tufayli oʻlmoqda.

1912- yil 15-aprel Atlantika okeanida aysberg bilan to'qnashuv natijasida Titanik yo'lovchi kemasi cho'kib ketdi. 1496 kishi vafot etdi.

Hozirgi kunda mavjud bo'lgan eng qadimgi hayvonlar - akulalar. Ular 400 million yil oldin ham yashagan.

https://t.me/Bu_Tarix_2021 Ochish/sharhlash

2022-08-30 06:18:21 Pyotr I - Butun Rossiya imperiyasining birinchi imperatori hisoblanadi.

1721 yil Shvesiya bilan bo‘lib o‘tgan Shimoliy urush yakuniga ko‘ra, Rossiya g‘alaba qozonganidan so‘ng davlat imperiya deb e’lon qilingan. Pyotr I Shvesiya ustidan g‘alaba qozonishi Rossiyani Boltiq dengiziga chiqishiga imkon yaratgan. Shimoliy urush boshlanishidan oldin Pyotr I Usmoniylar bilan ham 30 yilga mo‘ljallangan tinchlik sulhini tuzgan. Ochish/sharhlash

2022-08-30 03:28:42 AVGUST SANASIDA SODIR BO‘LGAN MUHIM TARIXIY VOQEALAR

1877 yil — fransuz ixtirochisi Emile Reno multiplikasiyaning ajdodi bo‘lgan praksinoskopni patentlagan;

1901 yil—ingliz ixtirochisi Xubert Sesil But elektr changyutgichni patentlagan;

1928 yil— Javoharlal Neru Hindiston mustaqilligini talab qilgan. Hindiston mustaqillik ligasi tuzilgan;

1963 yil— Moskva va Vashington o‘rtasida tasodifiy yadroviy urush xavfini kamaytirish uchun ishonch telefoni o‘rnatilgan;

1990 yil—Tatariston Respublikasi davlat suvereniteti to‘g‘risidagi deklarasiya qabul qilingan;

1991 yil — SSSR KGB tugatilgan;

1991 yil — Ozarbayjon o‘z mustaqilligini e’lon qilgan;

1991 yil —Ukraina Kommunistik partiyasi taqiqlangan;

1993 yil — Eyfel minorasiga
150 millioninchi mehmon chiqqan;

1995 yil — Opera Software dasturi tuzilgan;

1999 yil — referendumda Sharqiy Timor aholisining katta qismi Indoneziyadan mustaqil bo‘lish uchun ovoz bergan.


https://t.me/Bu_Tarix_2021 Ochish/sharhlash

2022-08-30 02:14:40 Bugun 30-avgust 2022-yil, seshanba.

BAYRAMLAR:

 BMT - Xalqaro zo‘rlab yo'qotish qurbonlari kuni.
Elektr changyutgichning tug'ilgan kuni.
Ixcham kasseta (kompakt-kasseta) ning tug‘ilgan kuni.

MILLIY BAYRAMLAR:

 Qozog'iston - Konstitutsiya kuni
Isroil - Jaz festevali kuni.
 Turkiya - G'alaba kuni.
Angliya - London shahrining Notting-Hill rayonida karnaval kuni.
 Rossiya, Tatariston - Respublika kuni.
Qirg'iziston - Arxiv xodimlari kuni.
Janubiy Osetiya - Sud ijrochisi kuni.
Armaniston - Sevan ko'li kuni.
Tayvan - Bobolar va buvilar kuni.

VOQEALAR:

- 1700 - Rossiya Shimoliy Ittifoq tomonidan Shimoliy urushga qo‘ishildi.
- 1721 - Shimoliy urush tugadi, Nishtadt shartnomasi tuzildi.
- 1813 - Kulm jangi.
- 1854 - Qrim urushi: Petropavlovsk mudofaasi.
- 1873 - Frants -Iosif yeri kashf qilindi.
- 1901 - ingliz ixtirochisi Xubert Sesil But elektr changyutgichni patentladi.
- 1914 - Birinchi jahon urushi: Tannenberg jangi.
- 1928 - Javaharlal Neru Hindiston mustaqilligini talab qildi. Hindiston mustaqillik ligasi tuzildi.
- 1942 - Germaniya Lyuksemburgni anneksiya qildi.
- 1944 - Sovet armiyasining Buxarestga kirib kelishi.
- 1963 - Fillips kompaniyasi kompakt-kassetalarni sotuvga chiqardi.
- 1973 - Keniyada fillarni ovlash taqiqlandi.
- 1984 - „Discovery“ fazo kemasi parvozi.
- 1991 - Ozarbayjon o'z mustaqilligini e'lon qildi.
- 1995 - “Mehnat shuhrati” ordeni ta’sis etildi.
- 1996 - O‘zbekiston Respublikasi demokratiyalash va ommaviy axborot vositalarini qo‘llab-quvvatlash jamoat fondi tashkil etilgan.
- 2000 - Jaloliddin Manguberdi ordeni ta’sis etildi.

TAVALLUDLAR:

- 1401 - Jorj Sfranzi (1477 yoki 1478 yildan keyin) - Vizantiya tarixchisi.
- 1705 - David Hartley (1757) - ingliz mutafakkiri, assotsiativ psixologiya asoschilaridan biri.
- 1748 - Jak Lui David (1825) - fransuz rassomi, Napoleon saroyi rassomi.
- 1809 - Adolf Fridrix Xesse (1863) - nemis bastakori va organisti.
- 1852 - Yakob Xendrik Vant Xof (1911) - golland fizigi va kimyogari, Nobel mukofoti sohibi (1901).
- 1869 - Vasiliy Lavrentevich Vyatkin (1932) - rus sovet arxeologi.
- 1871 - Ernest Rezerford (1937) - ingliz olimi, yadro fizikasining "otasi", Nobel mukofoti laureati (1908).
- 1884 - Teodor Svedberg (1971) - shved fizigi va kimyogari, Nobel mukofoti sohibi (1926).
- 1877 - Aleksandr Arbuzov - organik kimyogar.
- 1912 - Edvard Mills Pursell) (1997) - amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohw (1952).
- 1913 - Richard Stoun (1991) - ingliz iqtisodchisi, Nobel mukofoti sohibi (1984).
- 1930 - Uorren Buffet - amerikalik tadbirkor, investor va saxovatpesha. 
- 1954 - Aleksandr Lukashenko - Belarus prezidenti.
- 1956 - Qosimov Rustam (2021) - Oʻzbekiston Prezidentining Jamoat va diniy tashkilotlar bilan aloqalar boʻyicha davlat maslahatchisi (2018-21), Oʻzbekiston xalqaro islom akademiyasi rektori (2019-21).
- 1972 - Kameron Dias - amerikalik top-model va kinoaktrisa.
- 1974 - Xojanazarov Turganbay - o'zbek siyosatchisi, agronom, Qoraqalpog'iston Respublikasi Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish qo'mitasi raisi.
- 1975 - Marina Anisina - rossiyalik va fransuz sportchisi, muz ustida raqs bo'yicha jahon (2000) va Olimpiya o'yinlari chempioni (2002).

https://t.me/Bu_Tarix_2021 Ochish/sharhlash

2022-08-29 20:04:59 Xristofor Kolumb sayohati davomida oldin hech kimga ma'lum bo'lmagan lamantinlarni uchratgan. U ularni suv parilari deb hisoblab o'z kundaligida suv parilari shunchalik darajada badbashara ekanliklarini ta'kidlab o'tgan.

https://t.me/Bu_Tarix_2021 Ochish/sharhlash

2022-08-29 20:04:58 Dunyodagi eng uzun dengiz ko'prigi

Xitoyning janubida 55 kilometr uzunlikdagi dunyodagi eng uzun dengiz ko'prig ochildi. U Gonkong, Makao va Guandun provinsiyasining Chjuxay shahri bilan bog'langan.

https://t.me/Bu_Tarix_2021 Ochish/sharhlash