2020-07-01 09:09:40
Коронавирус бўйича карантин қачон тугайди?
Карантиндан мақсад нима ўзи? Вакцина чиққунигача коронавирус юқишини олдини олишми? Зўр бўларди, аммо бундай карантин иқтисодиётни ўлдиради ва оддий одамлар ҳаётини қийинлаштиради.
Карантиндан мақсад — ковид билан касалланганлар сони кескин ортиб, касалхоналарни тўлдириб юбормаслик. Эсингизда бўлса, Италияда айнан шундай бўлганди. Касалхоналар коронавирус юқтирган беморлар билан тўлиб кетди ва бошқа касалларга жой қолмади. Шу сабабли, масалан, автомобиль авариясида шикастланганлар, инфаркт, рак, қандли диабет ва бошқа ўлимга олиб келмайдиган касалларга касалхоналарда қараш имкони бўлмади ва жуда кўп ковид билан боғлиқ бўлмаган ўлимлар кузатилди.
Карантин қилиш эса бундай инқирозни олдини олади ва касалхонада даволаниши керак бўлган ковид билан касалланганлар сонини бир маромда ушлаб туради. Карантин — юқтиришларни батамом тўхтатиб туриш эмас. Коронавирус аҳолига секин-секин юқади, буни тўхтатиб бўлмайди, чунки иқтисодиёт ишлаши, ишхоналар очиқ бўлиши керак.
Ўзбекистонда пандемия бошида кўрилган қатъий чораларни оқлаганман ва ҳалигача оқлайман. Карантин натижасида вирусни юқтирганлар сони қор кўчкисига ўхшаб ўсиб кетмади, касалхоналар тўлиб кетмади; нафасни ростлаб, вирус нималигини тушуниб олишга имконият яратилди. Аммо бундай қатъий карантин иқтисодиётга салбий таъсир қилади ва уни доимий ушлаб туришнинг иложи йўқ.
Ўзбекистонда кунига 200та касалланган аниқланса, ваҳима кўтариляпти. Менимча ваҳима қилиш керак эмас. Вакцина топилмагунигача, аҳоли эмланмагунигача коронавирус орамизда бўлади, ундан фориғ бўлишнинг имкони йўқ.
Унгача эса коронавирусга қарши муваффақиятли курашаётган давлатлар тажрибасидан фойдаланайлик:
1. Ҳаммани бепул тест қилиш. Бепул. 200 минг сўмгамас. Бу йўл билан симптомсиз бўлган касаллар аниқланади.
2. Касал чиққанни карантин зонасига тиқиш амалиётини йўқ қилиш. Мен билган жуда кўп танишларим тест топширишдан қўрқишяпти, чунки контейнер ичида интернет, алоқасиз икки ҳафта ўтириш кимга ёқади дейсиз. Симптоми йўқ ёки енгил кечаётган касаллар уйида даволанаверсин. Оила аъзолари ҳам карантинга олинсин, фақат уйида.
3. Коронавирус юқтирганлар алоқада бўлган барчадан тест олиш (contact tracing). Махсус одамлар касал қачон ва қаерда бўлганини аниқлаб, ўша ерлардаги барча одамлардан анализ олиш.
4. Маска тақишни, айниқса ёпиқ иншоотларда мажбур қилиш ва маска бепул тарқатиш. Бепул тарқатиш.
5. Чораларни ҳар куни ўзгартиравермаслик. Зоналар ранги жуда тез ўзгаряпти. Зоналардаги корхоналар бунақа ўзгаришларга мослашиши жуда қийин. Стабиллик керак.
Ваҳима қилмаймиз. Эҳтиёт чораларини қиламиз. Буёғи эса... бошга тушганни кўз кўрар.
1.2K views06:09
B
