2024-01-30 11:50:03
Нотўлиқ оилада ўғил тарбиялаш.
Аввало, болага эркаклик сифатларини нима эканлигини тушунтириб бориш керак. Бу сифатлар кинода, гапнинг ичида, романларда эмас, хаётдаги жонли инсонлардан топиш ва кўриш лозим. Бунинг учун отани ёмонламаслик керак. Болага қаттиқ туриш, калтаклаш бу эркакона тарбия деб ўйлашади баъзи оналар. Баъзилари эса кимдандир бола қўрқиши керак дейишади. Калтаклаш бу эркак тарбияси эмас, кимдандир қўрқитиш қўрқувни бола ичига киргазишдир.
Ичадиган отани ичмайди деб болани алдаш ва ёлғон гапириш керак эмас. Борини айтиш ва отани бу ҳолатдан чиқиб кетишига умид қилиб ишониб бериш тўғри тарбиядир.
Болангизга ҳеч қачон отасини ёмонламанг, отанинг хатоларини, қилиғини факт сифатида айтишингиз мумкин. Бу хатоларни такрорлаш керак эмаслигини бирга суҳбат тарзида келишиб олиш лозим. Отага қандай ёрдам бера олиш ҳақида ҳам суҳбат қилиш, боланинг ички кечинмаларини даволайди. Бола билан отанинг учрашувидан қўрқиш керак эмас. Фарзанд ўз ақли билан онасига хам отасига хам баҳо бера олади. Айланма йўллар қидириш, ёлғончи маконлар топиш бу болани сизга бўлган ҳурматини йўқотади. Фарзандингиз отаси олдидан «хафсаласи пир» бўлиб, хафа бўлиб қайтиб келса хам бу хафагарчиликни тагидаги фикрларни ўрганинг. Охир оқибат бола бу учрашувлардан қўрқиши, қочиши ва қоралаши керак эмас, балки тўғри хулоса чиқара олиши мухим. Бола ўз отасидан уялиши керак эмас, аксинча отасига тўғри йўл топиши учун бирор сўз топиб айта олиши муҳим.
Худди шу ҳолатга тушган онага ҳам осон эмас. Отада қолган дилбандини кўришга келиб уни олиб кета олмаслиги онага азобли хиссиётлар беради. Буни ота ва она ҳамда балким янги (ўгай) она ҳам тўғри тушунишлари керак. Фарзандга ўз онасини ёмонлаш боланинг дийдаси қаттиқлашишига олиб келади. Нима бўлганида ҳам боланинг ўз ақли, фаросати, меҳри борлигига ишонинг. Меҳр қахрга айланиши ҳаммани бахтсиз қилади. Болангизда отага нисбатан нафрат уйғониши эртага дунёга ва сизга ҳам қарши нафратга айланиш қонунияти борлигини унутманг.
Болангизга нисбатан ҳурмат доирасида эркакга муносабатни шакллантиринг. Уйда бирор бир хўжайинлик сифатларини намоён қилса, уни топтаманг. Болага тайзиқ ва хўрлик кўрсатманг. Табассум бу бойлик. Оилангизни ички кучи табассумдан бошланади.
Мен психолог сифатида беш йиллар олдин бир маслаҳат берган эканман: хайвон билан одамнинг фарқи нима?” деб савол берибман. Шунда тушкунликга тушиб қолган бу қиз жавоб бера олмаганида «Одам кулади, хайвон кулишни билмайди» деганимда ўша қиз кулиб юборган экан. Бу гап хақиқатдан ҳам кулгули эмас, бирор муаммони енгиш табассумдан бошланади. Сизга ёрдам бермоқчи бўлаётган болангизга раҳм ўрнига, табассум инъом қилинг кучли бўлади. Сизга маслаҳат бермоқчи бўлган болангизга яна бир табассум инъом этинг. Болангиз эр етади шунда. Болангизни қўрқмас қилиб тарбияланг!
Зебинисо Аҳмедова
«Ажримдаги болалар»
@bola_tarbiyasi
13.4K views08:50
F
